Gia tăng lo ngại về 'hóa chất vĩnh cửu' ở nhiều quốc gia châu Âu
Hãng Thông tấn AFP ngày 11/12 trích dẫn cảnh báo mới nhất từ Cơ quan Môi trường châu Âu (EEA) cho hay, tình trạng ô nhiễm 'hóa chất vĩnh cửu' ở các vùng nước tại khu vực châu Âu thường vượt quá ngưỡng quy định, được đặt ra nhằm giảm thiểu rủi ro tiềm ẩn đối với sức khỏe con người và môi trường.
Theo đánh giá tổng quan về sự hiện diện của các chất per- và polyfluoroalkyl (PFAS), thường được gọi là “hóa chất vĩnh cửu” do cơ quan môi trường của Liên minh châu Âu (EU) công bố, hóa chất perfluorooctane sulfonate (PFOS), vốn bị cấm vào năm 2019, đã được tìm thấy trên khắp vùng nước ở khu vực châu Âu.
“Chúng tôi đang gặp phải vấn đề với hóa chất PFOS, một hóa chất vừa dai dẳng, vừa lan rộng”, bà Nadia Cerioli, chuyên gia của EEA, đồng tác giả của đánh giá nói trên lưu ý.
Trong giai đoạn 2018 - 2022, tùy thuộc vào các địa điểm có sẵn dữ liệu, 51 - 60% các con sông, 11 - 35% các hồ nước, và 47 - 100% vùng nước ven biển đã vượt quá tiêu chuẩn chất lượng môi trường về hóa chất PFOS.
Được biết, đánh giá tổng quan về sự hiện diện của “hóa chất vĩnh cửu” đã trở thành bản đánh giá đầu tiên ở khu vực châu Âu; trong đó, các nhà khoa học đã tiến hành tổng hợp dữ liệu về nồng độ PFOS được ghi nhận. Đây cũng là 1 trong 2 loại “hóa chất vĩnh cửu” phổ biến nhất được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) phân loại là “chất có thể gây ung thư”.
Tuy nhiên, dữ liệu do EEA thu thập vẫn chưa cung cấp một đánh giá tổng quan hoàn chỉnh, do không phải tất cả các quốc gia thành viên của EEA (bao gồm một số quốc gia ngoài EU) đều báo cáo dữ liệu. Trong năm 2022, 14 quốc gia đã báo cáo dữ liệu về nồng độ của các chất ô nhiễm ở vùng nước mặt.
Tại Bỉ, Pháp và Iceland, 100% các vùng nước được báo cáo có mức ô nhiễm vượt quá tiêu chuẩn chất lượng, trong khi chưa đến 20% các địa điểm ở 5 quốc gia (bao gồm Tây Ban Nha, Ireland, Ba Lan, Croatia và Estonia) ghi nhận mức ô nhiễm vượt ngưỡng này. Bên cạnh đó, tại 3 quốc gia khác là Bulgaria, Latvia và Montenegro, không có địa điểm nào ghi nhận mức ô nhiễm vượt quá hướng dẫn.
“Chúng tôi vẫn cần thêm dữ liệu giám sát để lập bản đồ ô nhiễm, và có được bức tranh toàn cảnh hơn về địa điểm của các điểm nóng hóa chất PFOS. Điều này chỉ ra nhu cầu trong việc tăng cường các nỗ lực giám sát đối với “hóa chất vĩnh cửu” bằng những phương pháp có đủ độ nhạy, để phát hiện các hóa chất ở mức rất thấp”, ông Magnus Lofsted, một đồng tác giả khác của đánh giá nói trên nhấn mạnh.