Gần 60 phút 'cân não' giữa đêm cứu sống ngoạn mục trẻ sơ sinh mắc rối loạn nhịp tim hiếm gặp

13h30 chiều ngày 4/3/2021, các bác sĩ chuyên khoa Tim mạch - BV Nhi TW nhận được cuộc gọi mời hội chẩn cấp cứu của các đồng nghiệp từ BVĐK tỉnh Vĩnh Phúc.

Đó là trường hợp một bệnh nhi sơ sinh 11 ngày tuổi với chẩn đoán ban đầu là cơn nhịp nhanh. Sau khi cân nhắc nhằm đảm bảo phương án điều trị tối ưu cho bệnh nhi, được sự đồng thuận của Ban Giám đốc, BV Nhi TW, các bác sĩ từ hai đầu cầu Vĩnh Phúc - Hà Nội quyết định chuyển bệnh nhi lên BV Nhi TW để theo dõi và điều trị.

Tại BV Nhi TW, bệnh nhi đã được điều trị nội khoa bằng các thuốc cắt cơn nhịp nhanh nhưng không đáp ứng, tình trạng bệnh nhi suy tim nặng lên do chưa khống chế được cơn nhịp nhanh. Vì thế, can thiệp bằng phương pháp triệt đốt cấp cứu nhịp tim nhanh bằng năng lượng sóng tần số radio đã được lựa chọn. Thủ thuật triệt đốt diễn ra chưa đầy 1 giờ đồng hồ do các bác sĩ Trung tâm tim mạch trẻ em, BV Nhi TW thực hiện đã kịp thời cứu tính mạng bé trai với chứng rối loạn nhịp tim chỉ 4/1000 trẻ mới gặp.

Chuyến xe cấp cứu nhanh chóng và quyết định hội chẩn thần tốc giữa đêm

TS.BS Nguyễn Thanh Hải - Trưởng khoa Khám và chẩn đoán các bệnh tim mạch, Trung tâm tim mạch trẻ em, BV Nhi TW, người trực tiếp tiếp nhận cuộc gọi của các bác sĩ BVĐK Vĩnh Phúc cho biết, bệnh nhi được gia đình đưa đến bệnh viện tỉnh do biểu hiện da tái, thở nhanh, bỏ bú và thể trạng mệt mỏi.

Tại BVĐK tỉnh, bé được các bác sĩ phát hiện có cơn tim nhanh, tần số 295 lần/phút. Trước diễn biến đó, các bác sĩ BVĐK tỉnh Vĩnh Phúc đã nhanh chóng hội chẩn với các đồng nghiệp tuyến trên để đưa ra phương án xử trí. Sau cuộc hội chẩn, trẻ nhanh chóng được chuyển ên bệnh viện tuyến Trung ương để tiếp tục điều trị chuyên sâu.

Chuyến xe cấp cứu đã vận chuyển bé trai an toàn lên BV Nhi TW lúc 15h chiều cùng ngày. Tại Trung tâm tim mạch - BV Nhi TW, cháu bé được các bác sĩ chẩn đoán có cơn tim nhanh kịch phát trên thất.

Trong 7 tiếng đồng hồ từ khi nhập viện, mặc dù bệnh nhi đã được các bác sĩ Trung tâm tim mạch trẻ em tích cực điều trị các thuốc để kiểm soát cơn tim nhanh, nhưng tình trạng bệnh không tiến triển khả quan. Bệnh nhi liên tục tái phát cơn tim nhanh đến 9 lần. Trẻ có rối loạn huyết động, mức độ suy tim tăng lên.

Theo TS.BS Lê Hồng Quang- Phó Giám đốc Trung tâm tim mạch trẻ em, nhận định điều trị nội khoa không hiệu quả. Ngay trong đêm, các bác sĩ Trung tâm Tim mạch trẻ em đã khẩn trương hội chẩn để đưa ra quyết định sử dụng phương pháp triệt đốt tim nhanh bằng năng lượng sóng tần số radio cứu tính mạng bệnh nhi do có rối loạn huyết động và mức độ suy tim tăng lên.

Các bác sĩ đang thực hiện can thiệp bằng phương pháp triệt đốt cấp cứu nhịp tim nhanh Ảnh:BVCC

23 giờ 58 phút, toàn bộ ekip can thiệp bao gồm bác sĩ can thiệp rối loạn nhịp, bác sĩ hồi sức tim mạch nội khoa, bác sĩ gây mê tim mạch, lãnh đạo trung tâm được huy động cấp cứu bệnh nhi ngay trong đêm. 00h38 phút, cả ekip can thiệp thở phào nhẹ nhõm khi nhịp tim bệnh nhi đã được khống chế trở về nhịp xoang bình thường.

Quá trình làm can thiệp chưa đầy 1 tiếng đồng hồ đã triệt bỏ đường dẫn truyền bất thường gây ra cơn nhịp nhanh trên thất. Bệnh nhi được chuyển về phòng hồi sức thở máy điều trị tại khoa Điều trị tích cực tim mạch nội khoa, Trung tâm tim mạch trẻ em. Các chỉ số sinh tồn của bé ổn định: SPO2 100%, nhịp tim đều 110 lần/ phút, huyết áp 110/60. Các dấu hiệu huyết động ổn định, bệnh nhi được cai máy thở và bỏ máy thở sau 1 ngày thở máy.

Căn bệnh có thể gây tử vong cho trẻ nếu không được cấp cứu kịp thời

Theo TS.BS Nguyễn Lý Thịnh Trường- Giám đốc Trung tâm Tim mạch trẻ em, BV Nhi TW, nhịp tim nhanh là một trong những rối loạn nhịp hay gặp ở trẻ em. Cơn nhịp tim nhanh kịch phát có thể gây suy tuần hoàn, hô hấp, thậm chí đột tử. Nếu không được cấp cứu và điều trị kịp thời, bệnh nhân có thể tử vong hoặc để lại di chứng lâu dài.

TS.BS Nguyễn Thanh Hải cho biết thêm, tình trạng nhịp tim nhanh kịch phát ở trẻ có đặc tính xuất hiện và mất đi đột ngột, có thể kéo dài vài phút đến hàng giờ với mức độ khác nhau. Tuy nhiên, nhiều trường hợp, trẻ không được cha mẹ phát hiện sớm khiến cơn tim nhanh kịch phát xảy ra nhiều lần, gây nguy hiểm đến tính mạng của trẻ.

Khi cơn tim nhanh kéo dài thường gây suy tim nếu không được cấp cứu cắt cơn, có thể gây gây giãn, suy giảm chức năng thất trái nặng và thậm chí trẻ có thể tử vong. Một số trường hợp trẻ có thể biểu hiện tình trạng nguy kịch ngay khi mới xuất hiện cơn tim nhanh.

Điều trị rối loạn nhịp tại Trung tâm Tim mạch trẻ em- BV Nhi TW theo hướng dẫn của các Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, Châu Âu đó là kết hợp giữa điều trị nội khoa bằng thuốc chống loạn nhịp và triệt đốt đường dẫn truyền bất thường bằng sóng cao tần.

Hiện nay, phương pháp can thiệp điều trị với tên gọi triệt đốt tim nhanh bằng năng lượng sóng tần số radio là phương pháp được áp dụng thường quy cho bệnh tại Trung tâm Tim mạch trẻ em - BV Nhi TW.

Đối với trẻ lớn đây được coi là phương pháp lựa chọn ưu tiên. Tuy nhiên, đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ tuổi, phương pháp này tiềm ẩn những nguy cơ tai biến trong quá trình làm thủ thuật cao hơn do trái tim, hệ tuần hoàn tim và mạch máu của trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh chưa trưởng thành.

Chính vì vậy, để thực hiện được phương pháp này an toàn đòi hỏi nhiều yếu tố như: đội ngũ y bác sĩ làm can thiệp cần có nhiều kinh nghiệm, cơ sở vật chất trang thiết bị đầy đủ đáp ứng với yêu cầu chuyên môn khi có tình huống bất thường xảy ra...

Theo thống kê của Trung tâm tim mạch trẻ em, cho đến nay, Trung tâm đã tiếp nhận và điều trị cho hàng nghìn trường hợp trẻ mắc chứng rối loạn nhịp với tỉ lệ thành công cao từ 90-95%, đặc biệt, ca bệnh nhỏ tuổi nhất là trường hợp bé sơ sinh mới chỉ 4 ngày tuổi.

Thái Bình- Khánh Chi