Gần 50 triệu người Việt dùng TikTok: Giới trẻ đang bị 'đầu độc'?

Được ra mắt lần đầu tiên vào năm 2016, TikTok là mạng xã hội có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất thế giới. Tháng 9/2021, nền tảng này đã cán mốc một tỷ người dùng.

Ứng dụng TikTok cũng là một trong những ứng dụng di động được tải nhiều nhất trên cả Android và iOS, với hơn 2 tỷ lượt tải trên kho ứng dụng của 2 nền tảng này.

Sự phát triển rầm rộ của TikTok kèm theo những hệ lụy khó lường (Ảnh minh họa)

Theo số liệu của DataReportal, tính đến tháng 2/2023, Việt Nam xếp thứ 6 trong top 10 quốc gia có lượng người dùng TikTok lớn nhất thế giới, với khoảng 49,9 triệu người dùng.

Tuy nhiên, sau giai đoạn bùng nổ vài năm gần đây, TikTok liên tục vướng vào những lùm xùm với hàng loạt nội dung phản cảm, độc hại, thông tin sai sự thật hay truyền bá mê tín dị đoan.

Trước thực trạng đáng báo động trên, Bộ TT&TT cho biết sẽ tiến hành thanh tra toàn diện nền tảng TikTok và xử lý nghiêm nếu phát hiện sai phạm. Bộ cũng sẽ phối hợp với các cơ quan chức năng để áp dụng nhiều giải pháp mạnh tay, triệt để xử lý đối với các vấn nạn.

"Thanh tra toàn diện TikTok tại Việt Nam là việc làm rất cần thiết"

Chia sẻ về chủ đề này, PGS.TS Trần Thành Nam - Chủ nhiệm Khoa Các Khoa học giáo dục (Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội) cho rằng, việc Bộ TT&TT có cuộc thanh tra toàn diện TikTok tại Việt Nam trong thời gian tới là việc làm rất cần thiết.

Theo ông Nam, thời gian qua, TikTok đang rất thịnh hành tại Việt Nam, bên cạnh những thông tin giải trí hữu ích thì có không ít người đưa thông tin sai lệch, xấu độc, phản cảm, dung tục, mê tín dị đoan… ảnh hưởng tới giới trẻ đặc biệt là trẻ nhỏ và học sinh.

Tiktok đang trở thành mạng xã hội thịnh hành ở giới trẻ

"TikTok hay bất kỳ nền tảng mạng xã hội nào cũng có rất nhiều nguy cơ, trong đó có cả nguy cơ về thông tin sai lệch, thông tin độc hại không phù hợp với lứa tuổi cũng có thể là nơi lan truyền những thông sai trái. Thời gian qua, TikTok đang nổi lên phù hợp với giới trẻ, thậm chí khoảng 9 - 14 tuổi là nhóm sử dụng mạng xã hội này nhiều nhất.

Mạng xã hội thịnh hành này quy định rõ độ tuổi của người dùng TikTok là từ người đủ 13 tuổi trở lên nhưng những người dưới tuổi này cũng đã tham gia. Có những người làm clip lan truyền rất nhiều nội dung không chuẩn mực, tạo sự kịch tính làm cho bộ phận giới trẻ, nhận thức sai lệch về cuộc đời, trẻ nhỏ không có thông tin chính thống khi tiếp cận sẽ bị ảnh hưởng", ông Nam nhấn mạnh.

Theo ông Nam, có nhiều "chuyên gia hướng nghiệp TikTok, chuyên gia chữa bệnh TikTok…" không có bằng chứng khoa học nào nhưng có lượng view cực lớn, ảnh hưởng cộng đồng rất nhiều. Nhiều chế độ ăn uống chẳng nghiên cứu về dinh dưỡng gì đã đẩy không ít người hiểu sai lệch vấn đề.

"Tôi có thể đưa ra ví dụ người đưa 1 phần nội dung của câu chuyện làm cho người khác không nhìn thấy đầy đủ bản chất sự việc gây hoang mang, thậm chí chỉnh sửa loại bỏ bối cảnh… Ở nền tảng khác việc này cũng có nhưng với TikTok cho phép các loại video ngắn, công cụ chỉnh sửa cho lên TikTok rất dễ, miễn phí cho nên mọi người xây dựng kênh toàn làm Web Drama những thông tin đó không đúng đắn khi người trẻ không được trang bị dễ tin thụ động, điều này khiến không riêng gì Việt Nam mà nhiều quốc gia trên thế giới không khỏi lo lắng, có nơi đã cấm hay hạn chế TikTok vì lo ngại bảo mật", ông Nam nhấn mạnh.

TikTok ảnh hưởng thế nào đến giới trẻ?

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thành Nam - Chuyên gia tâm lý cho biết, không thể phủ nhận những mặt tích cực mà mạng xã hội TikTok mang đến như giúp cuộc sống hiện đại, thông minh và nội dung mà người dùng tìm kiếm cô đọng hơn. Tuy nhiên, nếu lạm dụng vào TikTok, người dùng sẽ bị phụ thuộc mà mất đi lý trí, trở thành con nghiện của mạng xã hội này.

“Khi tham gia mạng xã hội, trẻ em không tự kiểm soát được nội dung và sẽ phải đối mặt với những nội dung không phù hợp, không đúng làm thay đổi lệch lạc thế giới quan của giới trẻ. Điều này khiến mọi người nhìn nhận các vấn đề xã hội thiếu chuẩn mực hơn”, chuyên gia tâm lý nêu rõ tác hại của TikTok với giới trẻ.

Không ít video "lệch chuẩn" đang đầu độc giới trẻ

Đáng nói, dù biết tác hại lớn mà TikTok gây ảnh hướng đến giới trẻ, nhưng các bậc phụ huynh vẫn chưa có biện pháp hạn chế hiệu quả. Đa số các bậc cha mẹ thường hành xử theo bản năng khi tịch thu điện thoại, mắng chửi, thậm chí dùng biện pháp vũ lực.

Tuy nhiên, những hành động đó càng khiến trẻ trở nên hung hăng, bất cần, thậm chí “bật” lại chính cha mẹ khi áp dụng những biện pháp cứng rắn đó.

“Khi đã nghiện mạng xã hội như TikTok, việc tách những cá nhân ấy không sử dụng nữa sẽ dẫn đến sự ấm ức cao độ, trẻ sẽ có những hành vi hung hăng với những người xung quanh. Đấy là hệ quả của việc quá nghiện TikTok nhưng lại bị tách ra dẫn đến hành vi hung hăng, tấn công người khác”, ông Nam phân tích tâm lý trẻ.

Từ đó, vị chuyên gia này nhắn nhủ đến phụ huynh nên hiểu rõ những nội dung trên TikTok để biết điểm lợi, điểm hại, cả về những nguy cơ nội dung sai lệch hay con mình có thể đăng tải, xem những video không phù hợp với lứa tuổi.

Việc hiệu quả nhất là các bậc phụ huynh nên giảm dần thời gian xem mạng xã hội, TikTok của con xuống để dần cai nghiện. Mỗi lứa tuổi sẽ có thời gian tiếp xúc tối đa với các thiết bị công nghệ trong một ngày, đơn cử như trẻ dưới 2 tuổi, thời gian đó là dưới 2 giờ/ngày để đảm bảo an toàn.

Đặc biệt, ông Nam cho rằng, để con thành công thì con phải có những kỹ năng thật mà để có điều đó thì phụ huynh phải cho con cân bằng giữa thời gian dành cho cuộc sống thật và mạng xã hội.

Thúy Ngà