Gần 1.000 bệnh viện trễ hạn chuyển đổi hồ sơ bệnh án điện tử

Kho lưu trữ hồ sơ bệnh án giấy của một bệnh viện. Ảnh minh họa

Hồ sơ bệnh án điện tử được kỳ vọng sẽ giúp người dân đi khám, chữa bệnh thuận tiện hơn và hỗ trợ bác sĩ tiếp cận thông tin điều trị nhanh chóng, chính xác. Tuy nhiên thực tế cho thấy, dù đã gần 1.000 bệnh viện triển khai, việc đồng bộ dữ liệu trên phạm vi toàn quốc vẫn còn nhiều vướng mắc.

Ông Nguyễn Bá Hùng, Trưởng phòng Dịch vụ chuyển đổi số y tế, Trung tâm Thông tin y tế Quốc gia, Bộ Y tế đã có cuộc trao đổi với phóng viên Báo Phụ nữ Việt Nam xoay quanh nội dung này:

Ông Nguyễn Bá Hùng, Trưởng phòng Dịch vụ chuyển đổi số y tế, Trung tâm Thông tin y tế Quốc gia, Bộ Y tế. Ảnh: Thành Nam

- Xin ông cho biết, kết quả việc triển khai hồ sơ bệnh án điện tử trong toàn ngành y tế đến nay ra sao?

Ông Nguyễn Bá Hùng: Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Y tế đã coi triển khai hồ sơ bệnh án điện tử là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của chuyển đổi số y tế. Tính đến ngày 4/10/2025, cả nước có 993 bệnh viện công bố triển khai, đạt hơn 50%.

So với mục tiêu đề ra, kết quả này mới chỉ là khởi đầu. Nhiều bệnh viện, đặc biệt ở tuyến cơ sở, vẫn gặp không ít trở ngại trong triển khai. Vì vậy, trong thời gian tới, Bộ Y tế sẽ tiếp tục đôn đốc, hỗ trợ các địa phương và cơ sở y tế để đạt mục tiêu phủ rộng hồ sơ bệnh án điện tử trên toàn quốc.

- Trong quá trình triển khai, những khó khăn lớn nhất mà các bệnh viện, đặc biệt là tuyến dưới, đang gặp phải là gì?

Ông Nguyễn Bá Hùng: Khó khăn lớn nhất chính là kinh phí đầu tư cho hạ tầng công nghệ thông tin (CNTT). Phần lớn bệnh viện tuyến dưới hiện vẫn sử dụng hệ thống máy chủ, thiết bị lưu trữ cũ kỹ, cấu hình thấp, được đầu tư từ nhiều năm trước, không đáp ứng được yêu cầu lưu trữ và xử lý khối lượng dữ liệu lớn.

Ngoài ra, chi phí để đầu tư các giải pháp an toàn, an ninh mạng cũng rất cao, vượt quá khả năng của nhiều cơ sở y tế. Chính vì thế, dù có quyết tâm triển khai nhưng nhiều bệnh viện vẫn gặp trở ngại về nguồn lực, dẫn đến tiến độ còn chậm.

- Vấn đề bảo mật dữ liệu bệnh nhân được thực hiện như thế nào, Bộ Y tế có khuyến nghị gì để các cơ sở y tế tăng cường an toàn thông tin, thưa ông?

Ông Nguyễn Bá Hùng: Dữ liệu bệnh nhân là một trong những thông tin quan trọng và nhạy cảm nhất. Trong bối cảnh tấn công mạng ngày càng phổ biến, việc bảo mật hồ sơ bệnh án điện tử trở thành ưu tiên số một.

Bộ Y tế đã yêu cầu các bệnh viện xây dựng hồ sơ đề xuất cấp độ bảo mật thông tin theo quy định tại Nghị định số 85/2016/NĐ-CP. Đồng thời, các cơ sở phải định kỳ đánh giá an toàn thông tin, đầu tư các giải pháp bảo mật nhiều lớp, có phương án dự phòng khi xảy ra sự cố.

Với các bệnh viện không đủ nhân lực chuyên trách về an toàn thông tin, Bộ khuyến khích thuê dịch vụ từ các đơn vị uy tín, đảm bảo vừa tiết kiệm chi phí vừa có đội ngũ chuyên nghiệp hỗ trợ. Ngoài ra, cán bộ CNTT tại bệnh viện cần được tập huấn thường xuyên để nâng cao kỹ năng bảo mật và xử lý tình huống khẩn cấp.

- Hiện nay các bệnh viện đã có thể chia sẻ thông tin bệnh án điện tử với nhau ở mức độ nào?

Ông Nguyễn Bá Hùng: Thời gian qua, Bộ Y tế đã phối hợp với Bộ Công an và các địa phương tích hợp thông tin sức khỏe người dân trên ứng dụng VNeID. Đến nay, 34/34 tỉnh, thành phố đã triển khai. Đây là bước quan trọng giúp người dân dễ dàng tiếp cận thông tin sức khỏe của mình ở bất cứ đâu.

Về liên thông dữ liệu giữa các bệnh viện, hiện mới ở mức kết xuất dữ liệu theo chuẩn do Bộ Y tế ban hành. Một số đơn vị đã thí điểm kết nối với Hệ thống điều phối dữ liệu y tế, nhưng để đạt được liên thông toàn diện thì còn nhiều việc phải làm. Trong thời gian tới, Bộ Y tế sẽ triển khai xây dựng kho dữ liệu hồ sơ bệnh án điện tử quốc gia, quản lý và đồng bộ hóa dữ liệu trên phạm vi toàn quốc.

- Các bệnh viện hiện sử dụng phần mềm ra sao (mất phí, miễn phí hay tự xây dựng)? Ông đánh giá kinh nghiệm từ những đơn vị triển khai thành công như thế nào về hạ tầng và nhân lực CNTT?

Ông Nguyễn Bá Hùng: Để triển khai bệnh án điện tử, bệnh viện phải sử dụng nhiều phần mềm cùng lúc như: HIS (quản lý bệnh viện), LIS (xét nghiệm), PACS (lưu trữ, truyền hình ảnh), EMR (bệnh án điện tử)…

Đa số cơ sở lựa chọn phần mềm mã nguồn đóng (mất phí), một số dùng phần mềm HIS mã nguồn mở để tiết kiệm chi phí, và cũng có bệnh viện tự phát triển phần mềm riêng.

Từ thực tiễn, chúng tôi rút ra kinh nghiệm: Các bệnh viện cần khảo sát kỹ, lập kế hoạch đầu tư bài bản. Tuyến dưới nên tận dụng hạ tầng điện toán đám mây (cloud) để giảm chi phí đầu tư và vận hành.

Đội ngũ CNTT phải được đào tạo chuyên sâu, am hiểu cả nghiệp vụ y tế và công nghệ để làm cầu nối với nhà cung cấp phần mềm. Họ phải thường xuyên tập huấn cho nhân viên y tế, đồng thời phối hợp với các khoa, phòng xây dựng quy trình chuẩn vận hành hồ sơ bệnh án điện tử.

Người dân xếp hàng làm thủ tục thanh toán viện phí tại Bệnh viện Đa khoa Đức Giang. Ảnh: Thành Nam

- Khi hồ sơ bệnh án điện tử được triển khai trên diện rộng, theo ông những biện pháp quan trọng nhất để hệ thống hoạt động trơn tru và bảo đảm an toàn dữ liệu trên phạm vi toàn quốc là gì?

Ông Nguyễn Bá Hùng: Để hệ thống vận hành ổn định, Bộ Y tế đã ban hành yêu cầu kỹ thuật cụ thể:

Các bệnh viện phải bảo đảm phòng máy chủ, trung tâm dữ liệu có đầy đủ hệ thống kiểm soát truy cập, giám sát nhiệt độ – độ ẩm, báo cháy chữa cháy, nguồn điện dự phòng, điều hòa, đường truyền tốc độ cao… Hệ thống phần mềm phải cài đặt trên máy chủ, có thiết bị lưu trữ dự phòng, cân bằng tải, bảo mật nhiều lớp và tính sẵn sàng cao.

Các bệnh viện phải định kỳ đánh giá, tuân thủ quy định tại Nghị định 85/2016/NĐ-CP, cử cán bộ CNTT tham gia tập huấn, đồng thời đầu tư kinh phí cho các giải pháp bảo mật chuyên sâu.

Có thể nói, triển khai hồ sơ bệnh án điện tử là một quá trình chuyển đổi số toàn diện trong ngành y tế, không chỉ hiện đại hóa công tác quản lý mà còn nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, đem lại lợi ích trực tiếp cho người dân.

- Xin cảm ơn ông!

Thành Nam