Duyên hải Nam Trung Bộ - Tây Nguyên: Xây dựng nền trồng trọt hiệu quả, thích ứng và bền vững

Quang cảnh hội nghị sơ kết sản xuất trồng trọt, bảo vệ thực vật năm 2025 và triển khai kế hoạch sản xuất năm 2026 vùng Duyên hải Nam Trung Bộ - Tây Nguyên

Duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên hiện được xác định là vùng trọng điểm sản xuất nông nghiệp của cả nước, đặc biệt với các cây công nghiệp chủ lực như cà phê, hồ tiêu, cao su, điều; cây ăn quả xuất khẩu gồm sầu riêng, chanh leo, thanh long; cùng nhiều vùng chuyên canh cây ăn quả đặc sản như bơ, nho, táo. Theo Thứ trưởng Hoàng Trung, yêu cầu đặt ra với khu vực này không chỉ là tăng sản lượng mà là chuyển đổi thực chất sang nông nghiệp xanh, thích ứng biến đổi khí hậu và gia tăng giá trị nông sản.

Báo cáo tại hội nghị, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Nguyễn Quốc Mạnh cho biết: mặc dù chịu tác động bất lợi của thiên tai, hạn hán và quá trình sắp xếp lại tổ chức hành chính, nhưng sản xuất trồng trọt toàn vùng cơ bản đạt kế hoạch. Diện tích gieo cấy lúa đạt 785 nghìn ha, sản lượng gần 5,1 triệu tấn; cây công nghiệp chủ lực đạt 2,826 triệu tấn, tăng hơn 127 nghìn tấn; cây ăn quả đạt 2,921 triệu tấn, tăng 385,5 nghìn tấn; rau màu và cây ngắn ngày đạt gần 953 nghìn ha, sản lượng 19,8 triệu tấn.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Hoàng Trung cùng lãnh đạo UBND tỉnh Đắk Lắk tham quan gian hàng trưng bày tại hội nghị

Kế hoạch sản xuất năm 2026 được xây dựng với định hướng “ổn định diện tích, nâng cao năng suất, tăng hiệu quả và bền vững sinh thái”. Dự kiến diện tích lúa đạt 785,4 nghìn ha, năng suất 65,3 tạ/ha, sản lượng 5.127,8 nghìn tấn; cây hàng năm 953,9 nghìn ha, sản lượng 20,1 triệu tấn; cây ăn quả 265,6 nghìn ha, sản lượng 3,157 triệu tấn.

Theo đánh giá, sản xuất nông nghiệp vùng vẫn còn những hạn chế như: sử dụng lượng giống lúa cao, quản lý mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói chưa đồng bộ, khó kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật và kim loại nặng, hạ tầng thủy lợi chưa đáp ứng yêu cầu, liên kết chuỗi giá trị còn lỏng lẻo.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Hoàng Trung trả lời phỏng vấn báo chí bên lề hội nghị

Phát biểu chỉ đạo, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Hoàng Trung nhấn mạnh, các địa phương cần chuyển từ mục tiêu “tăng sản lượng” sang “nâng chất lượng”, đẩy mạnh tái cơ cấu ngành trồng trọt theo hướng hiệu quả, bền vững, thích ứng biến đổi khí hậu. Các giải pháp trọng tâm gồm: giảm lượng giống gieo sạ, giảm phân bón hóa học, giảm thuốc bảo vệ thực vật; mở rộng ứng dụng công nghệ số trong quản lý vùng trồng, truy xuất nguồn gốc; phát triển mô hình sản xuất tuần hoàn, hướng tới cấp tín chỉ carbon cho cây trồng chủ lực.

Cùng với đó, Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi được giao dự báo nguồn nước, điều tiết chống hạn; Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường nông sản tăng cường xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường xuất khẩu; Trung tâm Khuyến nông Quốc gia và các viện nghiên cứu đẩy mạnh chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, nhân rộng mô hình sản xuất thích ứng biến đổi khí hậu.

Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật Huỳnh Tấn Đạt (bìa phải) kiểm tra chất lượng cà phê tại xã Quảng Phú, tỉnh Đắk Lắk

Đối với địa phương, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk Nguyễn Thiên Văn cho biết, sau sáp nhập, tỉnh có 657.728 ha đất nông nghiệp, diện tích lớn nhất cả nước. Cùng điều kiện tự nhiên thuận lợi, đất bazan màu mỡ và tài nguyên rừng phong phú, đây là nền tảng quan trọng để phát triển nông - lâm nghiệp và du lịch sinh thái. Tỉnh định hướng đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ cao, phát triển chuỗi giá trị nông sản bền vững, đặc biệt với cà phê, hồ tiêu, cao su, cây ăn quả và thủy sản.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Hoàng Trung yêu cầu các địa phương chuyển đổi diện tích lúa kém hiệu quả sang cây ăn quả, cây ngắn ngày, tái canh cà phê, điều bằng giống mới năng suất cao; kiểm soát chặt diện tích hồ tiêu, sầu riêng, chanh leo theo quy hoạch, đồng thời tuân thủ nghiêm quy định chống phá rừng (EUDR) của Liên minh châu Âu đối với cà phê và cao su. Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đề nghị thiết lập cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa Sở Nông nghiệp và Môi trường với chính quyền cơ sở trong thống kê, báo cáo sản xuất, góp phần xây dựng vùng nông nghiệp hiện đại, hiệu quả, thích ứng và phát triển bền vững.

Djuang Niê