Đội An ninh, Ban An ninh - Một tập thể mưu trí, dũng cảm, trung thành tuyệt đối với Đảng, cách mạng và nhân dân

Đầu năm 1960, quyết định của Xứ ủy Nam Bộ về công tác an ninh, chỉ rõ: cấp khu biên chế cấp tiểu đoàn, cấp tỉnh biên chế cấp đại đội. Tại cuộc họp Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh mở rộng vào tháng 5-1961, đã chủ trương thành lập Mặt trận và các cơ quan, ban ngành tỉnh… trong đó có Ban An ninh. Sau một thời gian chuẩn bị, Ban An ninh tỉnh Sóc Trăng chính thức thành lập vào ngày 21-7-1961.

Tiền thân của Ban An ninh chính là Đội ANVT của tỉnh Sóc Trăng ra đời ngày 28-1-1960, với tên gọi là: Đội Phòng thủ Tỉnh ủy. Ban đầu do đồng chí Nguyễn Văn Hơn (Hai Tân) - Phó Bí thư Tỉnh ủy trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện các hoạt động. Đội do đồng chí Nguyễn Văn Bảy (Bảy Cùi) làm đội trưởng; đồng chí Ngô Hồng Bảy (Bảy Liên Xô) làm chính trị viên; đồng chí Ngô Hồng Hiệp làm đội phó, phụ trách công tác tổ chức. Quân số ban đầu có 18 cán bộ, chiến sĩ (có 3 đảng viên và 15 đoàn viên). Đội Phòng thủ Tỉnh ủy có nhiệm vụ bảo vệ tuyệt đối an toàn cho các đồng chí lãnh đạo Tỉnh ủy, căn cứ của Tỉnh ủy, bảo vệ đưa đón cán bộ của tỉnh và cấp trên đi lại công tác trong tỉnh, bảo vệ an toàn các cuộc hội nghị của Tỉnh ủy.

Theo sự chỉ đạo của Xứ ủy Nam Bộ, công tác an ninh phải được mở rộng ở cấp tỉnh, thành lập Ban An ninh với nhiệm vụ là: bố trí lực lượng cán bộ an ninh bảo vệ cơ quan Tỉnh ủy, bảo vệ căn cứ và mở rộng căn cứ Tỉnh ủy; nhanh chóng xây dựng bộ máy an ninh các cấp, bộ máy các bộ phận trực thuộc và trại giam Ban An ninh tỉnh; triển khai công tác sưu tập, nắm tình hình, nắm các loại đối tượng, nhất là ở vùng căn cứ để chủ động có biện pháp đấu tranh. Như vậy, Đội Phòng thủ Tỉnh ủy được bổ sung, kiện toàn nâng lên cấp đại đội, thực hiện chức năng một đơn vị ANVT thuộc Ban An ninh tỉnh Sóc Trăng. Ban An Ninh tỉnh thành lập gồm 7 đồng chí, do đồng chí Lê Đại (Năm Quân) làm trưởng ban. Đại đội ANVT phối hợp chặt chẽ với hệ thống an ninh các huyện, xã diệt ác, phá kìm, hỗ trợ cho các cuộc đấu tranh chính trị của quần chúng. Đồng thời, Đại đội ANVT phối hợp với Ban căn cứ xây dựng các căn cứ dự phòng cho Tỉnh ủy ở nhiều địa điểm khác nhau, làm hầm bí mật với nhiều loại hình khác nhau.

Ngoài nhiệm vụ bảo vệ an toàn cho cán bộ lãnh đạo của tỉnh, Đại đội ANVT còn đẩy mạnh hoạt động diệt ác, phá kìm nhằm hạ nhuệ khí bọn giặc ác ôn. Mùa xuân 1968, Đội ANVT tham gia phục vụ và chiến đấu trong đợt Tổng công kích, Tổng khởi nghĩa tết Mậu Thân, bảo vệ an toàn các đồng chí trong ban chỉ huy chiến dịch, bộ phận chỉ huy tiền phương sát TX. Sóc Trăng, bảo vệ an toàn căn cứ Tỉnh ủy, làm tốt công tác thông tin, liên lạc, công văn hỏa tốc đến hai trọng điểm của chiến dịch TX. Sóc Trăng và TX. Bạc Liêu. Đặc biệt, tháng 3-1972, địch cho 4 tiểu đoàn bảo an, 1 đại đội biệt kích, 1 trung đội thám báo, 1.000 lính phòng vệ dân sự, có phi pháo hỗ trợ, có trực thăng đổ quân đánh phá căn cứ Tỉnh ủy ở rừng tràm Mỹ Phước nhằm tiêu diệt đầu não của cách mạng. Đội ANVT cùng với Đại đội Đặc công 603 phối hợp chiến đấu bảo vệ căn cứ, bảo vệ cơ quan Tỉnh ủy và các đồng chí cán bộ lãnh đạo an toàn về căn cứ dự phòng tại xã Lâm Kiết. Và Đội ANVT phải tổ chức chiến đấu với địch suốt 31 ngày đêm đẩy lùi 3.500 quân địch, tiêu diệt 196 tên, có 10 tên sĩ quan, thu nhiều vũ khí quân dụng địch.

Trong chiến dịch Tổng tấn công và nổi dậy mùa Xuân 1975, Đội ANVT là đơn vị nòng cốt của Tiểu đoàn ANVT của tỉnh cùng toàn mặt trận lúc 5 giờ 30 phút ngày 30-4-1975, nổ súng tấn công các mục tiêu địch theo kế hoạch. Ngay từ đầu, đội đã đánh chiếm một phần ty cảnh sát quốc gia, tiêu diệt 20 tên địch. Đến 11 giờ 15 phút, Đội ANVT chiếm toàn bộ ty cảnh sát và ty điền địa, diệt 70 tên địch, thu 500 súng, bắt sống nhiều tên lính. Và đúng 11 giờ 30 phút ngày 30-4-1975, đơn vị đã chiếm toàn bộ Dinh tỉnh trưởng ngụy.

Trải qua 15 năm hoạt động, từ năm 1960 - 1975, từ một Đội ANVT, Ban ANVT Sóc Trăng ngày càng phát triển, quân số ban đầu chỉ 18 đồng chí, dần dần lên 50, 60 đồng chí và hình thành Đại đội ANVT rồi lớn mạnh thành Tiểu đoàn ANVT tỉnh. Trong suốt 15 năm hình thành và phát triển, đơn vị đã làm tốt nhiệm vụ do Tỉnh ủy phân công, đồng thời, đơn vị chủ động, dũng cảm chiến đấu, phối hợp chiến đấu trên 300 trận, trong đó có hàng chục trận chống càn và chống tập kích của địch với quy môn lớn đánh vào căn cứ cách mạng, có trận phải chiến đấu kéo dài trên 1 tháng. Kết quả, đơn vị đã đánh bứt rút 50 đồn bót, 3 chi khu, 2 phân khu, tiêu diệt và bắt sống trên 2.000 tên địch, bắn rơi, bắn bị thương 20 máy bay, trong đó có 2 chiếc phản lực; thu trên 2.500 súng các loại (có 15 súng cối 60 ly, 2 cối 80 ly và trên 100 máy thông tin các loại).

Với thành tích 15 năm hoạt động và trưởng thành, đơn vị được tặng thưởng Huân chương Chiến công Giải phóng hạng Nhất, Huân chương Chiến công Giải phóng hạng Nhì. Đặc biệt, vào ngày 28-8-1981, Đội ANVT và Ban ANVT tỉnh Sóc Trăng được Chủ tịch nước tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.

LÊ TRÚC VINH