Độc đáo Lễ hội đình Tường Phiêu

Lễ hội vừa là dịp tưởng nhớ ân đức của Đức Thánh Tản có công trị thủy, dạy dân đánh cá, vừa là dịp tụ họp đông đảo nhân dân tham gia.

Tương truyền, ngôi đình Tường Phiêu là nơi thờ phụng Tản Viên Sơn Thánh, vì ngài đã dạy nhân dân nơi đây đánh cá ở dòng Tích Giang. Theo truyền thuyết dân gian, thánh Tản Viên đi khắp mọi nơi dạy nhân dân làm ăn sinh sống như dạy dân làm ra lửa, dạy dân làm ruộng và mở hội, dạy dân săn bắn, dạy dân luyện võ, dạy dân dệt lụa, dạy dân múa hát..., và ở vùng Tường Phiêu, Tuy Lộc, Tản Viên Sơn Thánh đã dạy dân kéo vó, đánh cá: Khi đi qua vùng sông Hồng, sông Tích, nước mênh mông, thấy dân chúng chỉ biết mò cá và úp cá, rất vất vả, Sơn Tinh bày cách cho họ kiếm dây để đan vó, vó có cần, vó có trục, vó có dây kéo, nghề kéo vó hình thành từ đó... Khi Thánh Tản và đoàn tùy tùng đã trở về núi vào ban đêm khá muộn, để tiễn Ngài và đoàn tùy tùng, dân làng đã dùng cây khô làm đuốc để soi đường và để chiêm ngưỡng đức Thánh được lâu hơn.

Để tưởng nhớ và lưu lại muôn đời cho con cháu về cảnh tiễn đưa hoành tráng và đầy lưu luyến của dân làng đối với đức Thánh khi về núi, vào các năm Tý, Ngọ, Mão, Dậu, dân làng Tường Phiêu đã tổ chức lễ hội rước Tam vị Thánh Tản và Thành Hoàng làng từ đình Cả lên đền Ngô Sơn (đền Ngo) để các ngài thăm lại chốn thờ tự xưa và đức Thánh thăm lại nơi đã tuần du và giúp dân làng trị thủy trị thủy, dạy người dân đánh cá.

Đây cũng là dịp để người ở xã trở về nguồn cội, giao lưu gắn kết cộng đồng làng xã, địa phương, thắt chặt tình đoàn kết. Hiện nay, lễ hội còn duy trì nhiều hoạt động truyền thống, trong đó đặc sắc nhất là tục rước đêm 14 tháng Giêng, rước kiệu Thánh hồi đình Tường Phiêu, ba năm tổ chức một lần (vào các năm Tý, Ngọ, Mão, Dậu) đã tồn tại từ rất lâu đời và được dân làng gìn giữ, lưu truyền đến ngày nay.

Kiệu long sàng (kiệu rước Tam vị Đức Thánh Tản Viên Sơn) với 3 cỗ ngai sơn son thiếp vàng cổ, bài vị: Tản Viên Sơn chính vị, Tản Viên Sơn hữu vị Tản Viên Sơn tả vị, có 3 lọng và một tàn tre uy nghiêm

Lễ hội gắn với Di tích Quốc gia đặc biệt Đình Tường Phiêu

Người dân xã Tích Giang chọn ra những nam giới có sức khỏe tốt để làm phu rước kiệu thánh

Trước đó, ngày 3.2, Ban Tổ chức và người dân địa phương đã thực hiện nghi thức làm các cây đình liệu (đuốc) để thắp sáng trong lễ hội

Các cây đình liệu khổng lồ được người dân chung tay làm và dựng tại Lễ hội đình Tường Phiêu

Để dựng được cây đình liệu khổng lồ, người dân phải dùng máy cẩu

Cây đình liệu được người dân tại xã Tích Giang dựng để chuẩn bị cho lễ hội

Các nghi lễ lấy lửa, khai hỏa, thắp sáng cây đình liệu thứ nhất, lễ rước long sàng, kiệu thánh tới đền Ngô Sơn (đền Ngo) theo đường đê, xuống dốc cổng đền và đến trước sân vị trí đặt kiệu long sàng, chuẩn bị làm lễ dâng hương, dâng hoa

Các cây đuốc lớn được thắp sáng ở Lễ rước kiệu Thánh hồi đình Tường Phiêu

Hàng ngàn người đổ về đền Ngô Sơn tham dự lễ rước trong tiếng trống, tiếng chiêng cùng tiếng hòa vang của đoàn rước, tất cả tạo nên bầu không khí linh thiêng, nhộn nhịp. Cây đình liệu lớn được dựng giữa cánh đồng dùng để thắp sáng ở Lễ rước kiệu Thánh hồi đình Tường Phiêu

Những bó đuốc năm xưa nay thể hiện bằng các cây đình liệu và đuốc rồng, được nhân dân chuẩn bị suốt cả năm để thắp sáng cả một vùng rộng lớn từ đền Ngo về đến đình Tường Phiêu

Các cây đình liệu được người dân làm từ tre, rào, trụ được cây gỗ lớn được Ban Tổ chức đốt để thắp sáng trong lễ rước kiệu thánh

Năm nay, vào khoảng 19h30 tối 14 tháng Giêng, dân làng bắt đầu thực hiện nghi lễ lấy lửa và đốt đuốc rồng, đốt các cây đình liệu lớn, đồng thời rước kiệu thánh từ đền Ngo về đình Tường Phiêu

Đức Hiệp