Doanh nghiệp phải 'tự tiêm vắc xin', nâng cao năng lực của mình

Trong khuôn khổ Vòng đối thoại địa phương Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam năm 2025, chiều 15/8, tại Hà Nội, Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam phối hợp CLB Đầu tư & Khởi nghiệp Doanh nhân trẻ Việt Nam, tổ chức phiên đối thoại chuyên đề “Khởi nghiệp - Đổi mới sáng tạo”.

Tham dự của lãnh đạo T.Ư Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam, đại diện các bộ, ngành, chuyên gia hàng đầu cùng gần 200 doanh nhân, doanh nghiệp khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo từ nhiều lĩnh vực.

Chị Phạm Thị Bích Huệ phát biểu ý kiến tại phiên đối thoại. Ảnh: P.Linh

Chị Phạm Thị Bích Huệ - Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam, Trưởng Ban Tổ chức Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025 cho biết, với phiên đối thoại này, Vòng đối thoại địa phương VPSF 2025 đã đi được một nửa chặng đường. Từ đầu chuỗi sự kiện đến nay, Ban tổ chức đã ghi nhận hàng ngàn ý kiến đóng góp trực tiếp tại các diễn đàn cũng như qua các kênh gián tiếp.

"Những ý kiến này không chỉ phản ánh sâu sắc thực tiễn sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp ở nhiều lĩnh vực, mà còn là nguồn dữ liệu quan trọng để tổng hợp, phân tích và kiến nghị, đề xuất lên Chính phủ giải pháp nhằm hoàn thiện cơ chế, chính sách phát triển kinh tế tư nhân", chị Huệ nói.

Quang cảnh phiên đối thoại. Ảnh: Xuân Tùng

Củng cố niềm tin cho doanh nghiệp

Mở đầu phiên thảo luận, các ý kiến chung nhận định, việc ban hành liên tiếp các nghị quyết có tính chuyên sâu thể hiện sự quan tâm mạnh mẽ của lãnh đạo Đảng và Nhà nước đối với khu vực kinh tế tư nhân.

Bà Bùi Thị Thu Thủy - Phó Cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp tư nhân và Kinh tế tập thể (Bộ Tài chính) cho biết, một trong những điểm đột phá lớn nhất của Nghị quyết 68 là việc giải quyết nỗi lo lâu nay của giới doanh nhân về "hình sự hóa các quan hệ kinh tế".

TS Nguyễn Hữu Xuyên phát biểu ý kiến tại chương trình. Ảnh: Xuân Tùng

Chính sách này đã gỡ bỏ một rào cản tâm lý nặng nề, tạo ra một cú hích niềm tin mạnh mẽ. Chỉ riêng trong tháng 6, số lượng doanh nghiệp thành lập mới đã tăng đột biến lên 24,4 nghìn, cho thấy "một niềm tin thực sự đã quay trở lại".

TS. Nguyễn Hữu Xuyên - Phó Viện trưởng Viện Chính sách Khoa học Công nghệ, Bộ KH&CN, nhấn mạnh tầm quan trọng của Nghị quyết 57 trong việc định hình lộ trình phát triển khoa học công nghệ.

TS Xuyên giới thiệu các công cụ cụ thể, như cổng thông tin nq57.most.gov.vn; "Kế hoạch 01" với 6 hệ thống và 30 sáng kiến, vạch ra các ưu tiên ngắn hạn, trung hạn và dài hạn, đồng thời công bố danh mục 10 công nghệ chiến lược và 30 sản phẩm chiến lược quốc gia đến năm 2030.

Từ chính sách tới thực tiễn

Trao đổi chính sách tài chính hỗ trợ doanh nghiệp, bà Bùi Thị Thu Thủy thẳng thắn, "thừa nhận với cộng đồng doanh nghiệp là chính sách thì có nhiều..., nhưng việc thực thi vô cùng hạn chế”.

Anh Nguyễn Xuân Lục - Phó Chủ tịch, Giám đốc điều hành Công ty CP Tập đoàn WATA, Phó chủ tịch CLB Đầu tư & Khởi nghiệp Doanh nhân trẻ Việt Nam trao đổi tại diễn đàn.

Bà Thủy cũng chỉ ra sự khác biệt trong tư duy quản lý rủi ro giữa Việt Nam và các nước khác. Trong khi các quốc gia phát triển chấp nhận mất mát trong đầu tư mạo hiểm cho khởi nghiệp, thì ở Việt Nam, việc "mất tiền nhà nước" vẫn là một rủi ro lớn đối với các cơ quan thực thi.

Bà Thủy bày tỏ, Nghị quyết 57 và Nghị quyết 68 như đã "tháo cái vòng kim cô" cho các cơ quan hỗ trợ, cho phép họ mạnh dạn hơn khi không có yếu tố tư lợi.

Các doanh nghiệp tại diễn đàn cũng nêu lên những vướng mắc cụ thể và những vấn đề quan tâm. Trong đó, có việc khi nào Bộ Tài chính có hướng dẫn chi tiết cho chính sách khấu trừ 200% chi phí R&D; tính "công bằng" khi không được tiếp cận các gói vốn vay ưu đãi như các doanh nghiệp khởi nghiệp, dù mô hình của họ đã được chứng minh hiệu quả; tiếp cận các nguồn lực, vốn và quỹ đầu tư mạo hiểm, kết nối viện - trường - doanh nghiệp, bảo hộ sở hữu trí tuệ...

Các tham luận tại phiên chuyên đề đã cung cấp góc nhìn đa chiều về “bộ ba” trọng tâm, gồm: Khoa học công nghệ - Đổi mới sáng tạo - Chuyển đổi số. Ảnh: Xuân Tùng

Tự tiêm vắc xin và khát vọng ‘sân chơi thử nghiệm’

Diễn đàn đã ghi nhận luồng ý kiến về tinh thần tự lực, tự cường. TS. Lê Duy Bình - Giám đốc Economica Vietnam lưu ý các doanh nghiệp khởi nghiệp rằng, cần phải thay đổi trong tư duy.

"Chúng ta phải tự đi tiêm vắc xin cho chính mình, tự nâng cao năng lực của mình. Mục đích của những tọa đàm này là để thảo luận về những cơ chế chính sách mà chúng ta đáng được hưởng, chứ không phải đi xin sự hỗ trợ”, ông Bình nói.

Đồng tình với quan điểm này, anh Nguyễn Văn Hùng - Chủ tịch Câu lạc bộ Đầu tư & Khởi nghiệp Doanh nhân trẻ Việt Nam, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn CNCTech cho rằng doanh nghiệp cần phải "dữ dội hơn nữa" và không bao giờ chùn bước.

Chủ tịch CLB Đầu tư & Khởi nghiệp Doanh nhân trẻ Việt Nam, Chủ tịch Tập đoàn CNCTech Nguyễn Văn Hùng phát biểu khai mạc phiên đối thoại.

Anh Hùng cũng đề xuất một mô hình "doanh nghiệp đầu đàn", nơi chính phủ có thể tập trung nguồn lực cho một số doanh nghiệp lớn để tạo ra "hiệu ứng thác số", kéo theo sự phát triển của các doanh nghiệp nhỏ hơn.

Bên cạnh đó, khát vọng về một môi trường đổi mới an toàn và linh hoạtcũng được thể hiện rõ qua câu hỏi về cơ chế "sandbox" (khung pháp lý thử nghiệm). Trả lời vấn đề này, TS. Nguyễn Hữu Xuyên thừa nhận, ý tưởng này đã có từ lâu nhưng gặp nhiều vướng mắc về pháp lý, bởi bản chất của sandbox là hoạt động trong một "hành lang pháp lý không cho phép".

Tuy nhiên, ông Xuyên bày tỏ sự tin tưởng rằng với tinh thần "chấp nhận rủi ro để đổi mới" của Nghị quyết 57, cơ chế sandbox sẽ sớm được triển khai, đặc biệt cho các mô hình kinh doanh mới dựa trên công nghệ.

Phiên đối thoại khép lại với nhiều câu hỏi cụ thể và các phần trao đổi về các lĩnh vực như thương mại điện tử xuyên biên giới, nông nghiệp công nghệ cao, cho thấy nhu cầu cấp thiết của doanh nghiệp trong việc chuyển hóa chủ trương thành những hướng dẫn và hỗ trợ cụ thể.

Các doanh nhân trao đổi tại diễn đàn.

Kết luận phiên, Ban Tổ chức khẳng định các ý kiến, kiến nghị thu được sẽ là cơ sở quan trọng để kiến nghị chính sách tại Phiên cấp Bộ và Phiên toàn thể của Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025, góp phần hiện thực hóa mục tiêu đưa kinh tế tư nhân trở thành một trong những động lực quan trọng nhất của nền kinh tế, đồng thời kiến tạo hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam hội nhập quốc tế nhưng vẫn giữ bản sắc riêng.

Xuân Tùng