Israel không lường được về khả năng tấn công của Hezbollah?

Hezbollah đã đẩy mạnh phát triển phương thức tấn công bằng UAV từ cách đây nhiều năm.

Năng lực thực sự của Hezbollah

Trong hàng thập kỷ qua, Hezbollah đã trở thành một thế lực đáng gờm trong khu vực Trung Đông, một phần nhờ vào sự phát triển nhanh chóng về năng lực sử dụng UAV. Sự phát triển này không thể không kể đến vai trò quan trọng của Iran – quốc gia đã cung cấp hỗ trợ về mặt kỹ thuật, tài chính và vũ khí cho Hezbollah.

UAV do Hezbollah sử dụng không chỉ được sử dụng cho các nhiệm vụ tấn công tự sát mà còn cho việc trinh sát, thu thập thông tin tình báo và đánh lạc hướng.

Hezbollah đã sử dụng UAV từ những năm 1990, với kho vũ khí bao gồm UAV do Iran sản xuất lẫn các loại UAV do chính lực lượng này tự chế tạo và cải tiến từ các UAV thương mại.

Kể từ khi xung đột nổ ra vào tháng 10/2023, UAV đã trở thành vũ khí quan trọng giúp Hezbollah nhiều lần gây thiệt hại cho quân đội Israel.

Sự kết hợp giữa công nghệ UAV tiên tiến từ Iran và chiến thuật tấn công đặc biệt đã giúp Hezbollah có được những lợi thế đáng kể trong các cuộc tấn công quân sự.

Iran không chỉ cung cấp UAV mà còn huấn luyện cho Hezbollah về cách thức triển khai các cuộc tấn công phức tạp. Hezbollah được cho là từng gửi 30 chiến binh ưu tú sang Iran để học cách sử dụng UAV Mirsad-1. Khóa đào tạo diễn ra tại căn cứ của lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC) gần thành phố Isfahan.

Mirsad-1 là mẫu UAV tự sát chủ lực của Hezbollah, được cho là do Iran sản xuất (Iran gọi là Ababil-T). UAV có tầm hoạt động 120km, đạt tốc độ tối đa lên tới 370km/giờ và có khả năng mang theo 40kg chất nổ. UAV này có thể hoạt động ở độ cao lên tới 3.000 mét.

Theo nhận định từ nhiều chuyên gia quốc tế, UAV đang trở thành công cụ quan trọng giúp Hezbollah đối đầu với Israel.

Mối đe dọa Israel không lường trước

Israel đã đầu tư đáng kể nguồn lực để đánh chặn rocket từ Hezbollah và Hamas, nhưng lại bỏ qua mối đe dọa của UAV. Ảnh: Flash90.

Trong bối cảnh căng thẳng leo thang, UAV của Hezbollah đã trở thành một mối đe dọa nghiêm trọng đối với an ninh Israel. Dù đã triển khai các hệ thống phòng thủ hiện đại như Vòm Sắt (Iron Dome) và David’s Sling để đối phó với rocket và tên lửa, Israel lại chưa đầu tư đúng mức vào việc phát triển các công nghệ để đối phó UAV.

UAV tạo ra mối đe dọa lớn với Israel bởi loại vũ khí này khó phát hiện hơn so với tên lửa hay rocket. Các UAV của Hezbollah có kích thước nhỏ, bay chậm và thường được phóng từ các vị trí gần biên giới. Các hệ thống phòng không Israel đôi khi không thể phát hiện được UAV bay ở tầm thấp, đến khi tìm cách đối phó thì đã muộn.

Một ví dụ rõ nét về mối đe dọa này là cuộc tấn công vào tháng 5/2024, khi một UAV của Hezbollah đánh trúng một trong những hệ thống giám sát của không quân Israel. Vụ tấn công này đã làm dấy lên lo ngại rằng Hezbollah, với sự hỗ trợ từ Iran, đang dần đạt được khả năng thực hiện các cuộc tấn công sâu trong lãnh thổ Israel một cách chính xác và khó bị đánh chặn.

Chuyên gia nghiên cứu Fabian Hinz nhận định: “Đây là một mối đe dọa cần được nghiêm túc xem xét”. Ông cho rằng Israel, dù có hệ thống phòng thủ chống rocket và tên lửa mạnh mẽ, nhưng vẫn chưa chú trọng đủ vào việc đối phó UAV.

Cách UAV Hezbollah vượt qua mạng lưới phòng không Israel

Mẫu UAV tự sát chủ lực của Hezbollah được cho là có nguồn gốc từ Iran.

Ngày 13/10/2024, UAV tự sát Mirsad-1 của Hezbollah đã xuyên qua mạng lưới phòng không Israel, rơi xuống căn cứ quân sự ở thị trấn Binyamina, khiến 4 binh sĩ thiệt mạng và ít nhất 58 người bị thương.

Chiến thuật tấn công của Hezbollah trong vụ việc này được cho là rất phức tạp. Hezbollah đã sử dụng nhiều UAV cùng lúc, kết hợp với việc bắn rocket để đánh lạc hướng.

Theo truyền thông Israel, UAV lao vào khu nhà ăn của binh sĩ tại căn cứ lúc khoảng 7 giờ tối. Đây có thể là lý do vì sao chỉ một UAV mang thuốc nổ nhưng lại có thể gây ra thương vong lớn đến vậy.

Không hề có tiếng còi báo động vang lên ở căn cứ vào thời điểm UAV tấn công. Không quân Israel huy động chiến đấu cơ và trực thăng săn tìm UAV nhưng để lọt một chiếc.

Theo tờ Jerusalem Post, vụ việc một lần nữa cho thấy những lỗ hổng nghiêm trọng trong hệ thống phòng không của Israel. Trong khi hệ thống Vòm Sắt tỏ ra hiệu quả trong việc đánh chặn rocket và tên lửa, nó lại không được thiết kế để đối phó UAV.

"Trong nhiều năm, Hezbollah đã tìm hiểu cách Israel vận hành hệ thống phòng không, từ đó tận dụng triệt để khả năng của UAV", Pinko, cựu sĩ quan tình báo thuộc hải quân Israel, nhận định.

Bài học cho Israel

Sự gia tăng đáng kể trong việc sử dụng máy bay không người lái (UAV) của Hezbollah đã tạo ra những thách thức lớn cho Israel trong công tác bảo vệ lãnh thổ. Các cuộc tấn công bằng UAV, đặc biệt là các cuộc tấn công tự sát, không chỉ gây thiệt hại nghiêm trọng về nhân mạng mà còn đặt ra câu hỏi về khả năng duy trì giám sát liên tục của Israel trong không phận.

Israel đã bắt đầu xem xét các biện pháp mới để đối phó với mối đe dọa từ UAV. Một trong những giải pháp đang được nghiên cứu là việc phát triển hệ thống phòng không bằng laser Iron Beam, dự kiến sẽ đi vào hoạt động trong vài tháng tới.

Tuy nhiên, theo nhận định của các chuyên gia quân sự, việc phát triển công nghệ phòng thủ không phải là giải pháp duy nhất. Israel cần phải thay đổi cách thức tổ chức và vận hành hệ thống phòng không để đối phó với mối đe dọa từ UAV, đặc biệt là trong "tầng không gian thấp" – nơi mà UAV thường hoạt động.

Việc này đòi hỏi sự kết hợp giữa chiến lược, công nghệ và khả năng tổ chức để có thể đối phó hiệu quả mối đe dọa ngày càng gia tăng từ Hezbollah.

Đăng Nguyễn - Tổng hợp