Đếm ngược từng giây tới 'Ngày giải phóng', ông Trump sắp bước vào 'canh bạc' lớn nhất nhiệm kỳ?

Theo ông Trump, việc áp thuế mạnh sẽ giúp nền kinh tế lớn nhất thế giới không phụ thuộc vào hàng hóa của Canada, Mexico, Trung Quốc và châu Âu. Hình ảnh xe tải chở hàng tại Tijuana, Mexico đang hướng về phía Mỹ. (Nguồn: Getty Images)

Thời khắc Tổng thống Trump công bố các mức thuế quan Mỹ - hay còn được ông ví von là "Ngày giải phóng" - đang đếm ngược từng giây.

Theo quan điểm của ông chủ Nhà Trắng, việc áp thuế mạnh sẽ giúp nền kinh tế lớn nhất thế giới không phụ thuộc vào hàng hóa của Canada, Mexico, Trung Quốc hay châu Âu. Đồng thời, sẽ thúc đẩy sản xuất trong nước thông qua việc khiến các công ty phải trả nhiều chi phí hơn khi đưa hàng hóa vào Mỹ.

Cố vấn thương mại của Tổng thống Donald Trump Peter Navarro khẳng định, thuế quan của Mỹ sẽ mang lại 600 tỷ USD mỗi năm, tương đương 6.000 tỷ USD trong một thập kỷ. Nếu con số này trở thành hiện thực, đây sẽ là đợt tăng thuế lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ.

Kịch bản xấu nhất

Các mức thuế quan mới sẽ theo hình thức "thuế đối ứng" (những nước đánh thuế hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ sẽ bị nước này áp thuế tương ứng khi xuất khẩu hàng hóa vào nền kinh tế lớn nhất thế giới).

Hiện chưa rõ liệu ông Trump sẽ áp dụng mức thuế riêng lẻ đối với toàn bộ, hay một vài đối tác thương mại, hay áp dụng một mức thuế chung lên tới 20% với tất cả hàng nhập khẩu.

Nhà kinh tế trưởng Mark Zandi của Moody's Analytics nhận định, mức thuế quan chung 20% kết hợp với hành động trả đũa toàn diện từ các quốc gia khác với hàng hóa của Mỹ sẽ là "kịch bản xấu nhất" đối với nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Moody's Analytics chỉ ra, kịch bản leo thang như vậy sẽ "cuốn bay" 5,5 triệu việc làm, nâng tỷ lệ thất nghiệp lên 7% và khiến Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Mỹ giảm tới 1,7%.

"Điều này khiến Mỹ sẽ rơi vào một cuộc suy thoái nghiêm trọng. Vì vậy, Tổng thống Trump sẽ công bố một chế độ thuế quan ít cực đoan hơn để tránh thiệt hại cho nền kinh tế lớn nhất thế giới", ông Mark Zandi dự báo.

Cùng quan điểm, theo ông LaVorgna, nhà kinh tế trưởng tại SMBC Nikko Securities, dù quyết định của ông chủ Nhà Trắng thế nào cũng không tránh khỏi sự xáo trộn.

Về lý thuyết, mức thuế này đánh vào hàng nhập khẩu làm tăng giá hàng hóa và dẫn đến lạm phát. Tuy nhiên, trên thực tế, thuế quan không phải lúc nào cũng hoạt động theo cách đó. Nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump đã chứng minh điều đó. Ông đã mạnh tay áp dụng các mức thuế quan cao mà không có dấu hiệu lạm phát đối với nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Nền kinh tế mong manh

Tuy nhiên, lần này có thể sẽ khác. Ông Mohamed El-Erian, cố vấn kinh tế trưởng của Công ty Allianz (Đức) nhấn mạnh, đợt thuế quan mà ông Trump sắp công bố có thể là một sự thay đổi lớn trong nền kinh tế Mỹ, tăng rủi ro cho một nền kinh tế vốn đã mong manh.

Tháng trước, các quan chức Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cho rằng, tăng trưởng GDP của Mỹ sẽ ở mức 1,7% trong năm nay. Goldman Sachs thậm chí còn dự báo, GDP chỉ tăng 1%.

Hiện tại, các tập đoàn hàng đầu ở phố Wall cũng đã cập nhật dự báo về khả năng kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái trong năm nay vì lo ngại một cuộc xung đột thương mại ngày càng lan rộng có thể gây tổn hại tới tiêu dùng và hoạt động của doanh nghiệp.

Moody's tăng khả năng suy thoái từ 15% đưa ra hồi đầu năm lên 40% và JP Morgan dự đoán 40% tăng từ mức 30%.

Ông Luke Tilley, nhà kinh tế trưởng tại Wilmington Trust cũng cho rằng, không riêng thuế quan, có nhiều vấn đề đang thúc đẩy rủi ro suy thoái ở Mỹ.

Tâm lý hộ gia đình ở nền kinh tế lớn nhất thế giới chạm mức thấp nhất trong nhiều năm. Người tiêu dùng lo ngại, thuế quan sẽ gây ra một đợt lạm phát đau đớn, tác động đến "túi tiền" của họ. Ông Luke Tilley con cho biết, việc các công ty trì hoãn việc tuyển dụng và thị trường lao động đang suy yếu như đang "đổ thêm dầu vào lửa".

"Thuế quan có thể khiến tình hình kinh tế lớn nhất thế giới tồi tệ hơn. Chúng tôi xem thuế quan như một gánh nặng quá lớn đối với tăng trưởng", nhà kinh tế trưởng tại Wilmington Trust nói.

(theo CNBC, CNN)

Phương Linh