Để doanh nghiệp tư nhân bứt tốc - Bài 1: Vai trò quan trọng nhưng chưa xứng tầm

Công ty TNHH Sản xuất thương mại Khánh Thọ tích cực tham gia các hội chợ xúc tiến thương mại để giới thiệu, quảng bá sản phẩm (ảnh tư liệu)

Động lực quan trọng của nền kinh tế

Theo báo cáo của Sở Tài chính, trong giai đoạn 2018 - 2024, Hải Dương đã có 11.731 doanh nghiệp thuộc khu vực tư nhân đăng ký thành lập, tăng bình quân 4,07%/năm, năng suất lao động khu vực kinh tế tư nhân tăng 6,5%/năm.

Số lượng thành lập doanh nghiệp của Hải Dương đã tăng mạnh qua các năm và tính đến đầu năm 2025, Hải Dương có hơn 21.000 doanh nghiệp với tổng vốn đăng ký trên 240.000 tỷ đồng. Năm 2025, tỉnh đặt mục tiêu số doanh nghiệp thành lập tăng 10% so với năm 2024 (2.200 doanh nghiệp).

Kinh tế tư nhân cũng là khu vực có đóng góp lớn nhất trong nền kinh tế. Năm 2024, khu vực kinh tế tư nhân đã đóng góp 72,5% vào quy mô kinh tế (GRDP) và 17,97% tổng thu ngân sách của tỉnh. Đồng thời đóng góp quan trọng trong quá trình tạo việc làm, thúc đẩy tái cấu trúc nền kinh tế, nhất là khu vực nông thôn, địa bàn khó khăn.

Đội ngũ doanh nhân của Hải Dương từng bước trưởng thành về mọi mặt, bước đầu hình thành được một thế hệ doanh nhân mới, có tố chất năng động, sáng tạo, quyết đoán, được trang bị đầy đủ kiến thức, có khả năng vươn lên trước những thách thức của hội nhập kinh tế quốc tế. Trong thời kỳ khó khăn, thiên tai, dịch bệnh, các doanh nghiệp, doanh nhân vẫn nỗ lực duy trì hoạt động sản xuất, kinh doanh, thể hiện trách nhiệm xã hội với cộng đồng.

Hải Dương đã đạt được một số kết quả tích cực trong phát triển kinh tế tư nhân. Kinh tế tư nhân liên tục phát triển, khẳng định vị thế, là một động lực quan trọng của nền kinh tế, là kênh huy động hiệu quả các nguồn lực xã hội cho đầu tư phát triển, góp phần quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tăng thu ngân sách nhà nước, tạo việc làm, cải thiện đời sống nhân dân, bảo đảm an sinh xã hội, thúc đẩy hội nhập quốc tế. Tuy nhiên, các doanh nghiệp tư nhân vẫn còn gặp phải những rào cản trong quá trình hoạt động khiến sự phát triển chưa thực sự xứng tầm.

Công ty TNHH Sản xuất thương mại Khánh Thọ tập trung vào sản xuất 12 sản phẩm bún, bánh đa chủ đạo, mở rộng thị trường tiêu thụ trong nước và xuất khẩu (ảnh cơ sở cung cấp)

Phát triển chưa như kỳ vọng

Các doanh nghiệp tư nhân của Hải Dương phát triển chưa tương xứng với tiềm năng cả về số lượng, cũng như quy mô và hiệu quả hoạt động. Doanh nghiệp tư nhân chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ và vừa. Tình trạng lạc hậu về công nghệ, chất lượng nhân lực thấp và không đồng đều, hạn chế về năng lực quản trị ở các doanh nghiệp tư nhân vẫn là thách thức lớn. Công tác quản lý nhà nước đối với khu vực kinh tế tư nhân có mặt còn hạn chế, thiếu chặt chẽ, hiệu quả chưa cao.

Nhiều doanh nghiệp tư nhân tiếp cận nguồn lực còn khó khăn, nhất là về tài chính, tín dụng, đất đai, nguồn nhân lực chất lượng cao. Điều này khiến doanh nghiệp khó đầu tư vào nghiên cứu, đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ mới. Chính sách hỗ trợ cho hoạt động này còn hạn chế, chưa khuyến khích mạnh mẽ doanh nghiệp đầu tư vào đổi mới công nghệ.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến những rào cản nêu trên. Hệ thống chính sách, quy định pháp luật tạo hành lang pháp lý cho kinh tế tư nhân vẫn còn bất cập, chưa đồng bộ, và còn nhiều vướng mắc trong quá trình thực thi. Nguồn lực của tỉnh dành cho triển khai các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, hộ kinh doanh còn hạn chế. Công tác nghiên cứu, tham mưu xây dựng và tổ chức thực hiện các cơ chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp còn chậm, dàn trải, thậm chí chồng chéo về đối tượng thụ hưởng và nội dung hỗ trợ. Việc cải cách thủ tục hành chính, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp chưa tạo được chuyển biến rõ nét.

Với ý tưởng gây dựng thương hiệu đồ ăn nhanh của Việt Nam, anh Lê Văn Hoàn ở TP Hải Dương đã thành lập Công ty CP Thịnh vượng 3H Việt Nam để thuận lợi trong sản xuất, kinh doanh. Do doanh nghiệp không sở hữu tài sản đủ lớn nên gặp nhiều khó khăn trong quá trình tiếp cận vốn vay

Trong quá trình xuất khẩu lao động ở Hàn Quốc, anh Lê Văn Hoàn ở TP Hải Dương đã nảy ý tưởng sẽ gây dựng thương hiệu đồ ăn nhanh của Việt Nam. Dám nghĩ, dám làm, năm 2017, anh Hoàn quay trở về Việt Nam khởi nghiệp, tiếp quản cửa hàng kinh doanh gà rán của em trai. Sau đó, anh Hoàn chuyển đổi từ hộ kinh doanh để thành lập Công ty CP Thịnh vượng 3H Việt Nam ở phường Hải Tân (TP Hải Dương). Hiện nay, doanh nghiệp của anh Hoàn có 3 nhà hàng ở Hải Dương với tổng số khoảng 60 - 70 nhân sự. Sản phẩm của doanh nghiệp là những thực phẩm, đồ chế biến ăn sẵn như gà rán, pizza...

Anh Hoàn cho biết: “Một trong những yếu tố then chốt trong quá trình hoạt động và phát triển của doanh nghiệp là nguồn vốn. Tuy nhiên, hầu hết các ngân hàng và tổ chức tín dụng yêu cầu doanh nghiệp phải có tài sản bảo đảm khi vay vốn. Doanh nghiệp của chúng tôi quy mô nhỏ, lại không sở hữu tài sản đủ lớn để có thể thế chấp nên cũng gặp nhiều khó khăn trong quá trình tiếp cận vốn vay”.

Còn theo chị Bùi Thị Khánh, Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất thương mại dịch vụ Khánh Thọ (TP Hải Dương), doanh nghiệp đang tập trung vào sản xuất 12 sản phẩm bún, bánh đa chủ đạo, trong đó có 10 sản phẩm đạt OCOP 4 sao, thị trường tiêu thụ được mở rộng đến hơn 30 tỉnh, thành phố trong cả nước. Ngoài ra, doanh nghiệp còn mở rộng xuất khẩu sang Cộng hòa Séc, Lào, Hoa Kỳ... Từ khi thành lập vào năm 2016 đến nay, doanh nghiệp của chị Khánh gặp không ít khó khăn, từ hạn chế về nguồn vốn đến việc phải tự xoay sở trong tìm kiếm đối tác và mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm. Bên cạnh đó, hoạt động thanh tra, kiểm tra của các cơ quan quản lý nhà nước với nhiều nội dung, đôi khi còn chồng chéo, đã tạo thêm áp lực cho doanh nghiệp.

Chủ tịch Hội Doanh nghiệp trẻ tỉnh Hải Dương Lê Văn Việt cho rằng, kinh tế tư nhân là động lực to lớn, là nguồn tài nguyên đối với địa phương. Dưới góc độ của doanh nghiệp, anh Việt cho biết việc nhìn nhận và đánh giá đúng vai trò của doanh nghiệp tư nhân sẽ tạo điều kiện, động lực để khu vực kinh tế tư nhân phát triển. Hải Dương cần phải có những cơ chế, chính sách đặc thù nhằm cụ thể hóa Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân để phù hợp tình hình địa phương. Đồng thời cũng phải thay đổi, chuyển tư duy từ “ủng hộ” sang hỗ trợ doanh nghiệp bằng những hành động cụ thể. Điều này phải được thực hiện bằng những giải pháp căn cơ, cam kết với những con số cụ thể, ví dụ như sẽ hỗ trợ doanh nghiệp những nội dung gì, đưa ra cam kết về thời gian, tiến độ bàn giao đất…. Xác định, lựa chọn những doanh nghiệp “đầu đàn” của tỉnh để có khả năng dẫn dắt, hỗ trợ các doanh nghiệp khác cùng phát triển.

Thời gian tới, việc triển khai Nghị quyết số 68-NQ/TW, ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân được kỳ vọng sẽ tạo động lực mạnh mẽ, mở ra nhiều cơ hội cho khu vực kinh tế tư nhân nói chung và doanh nghiệp tư nhân nói riêng phát triển bứt phá.

HUYỀN TRANG