'Đánh thuế chuyển nhượng vàng tiết kiệm của người dân có thể không nhân văn'

Đánh thuế chuyển nhượng vàng có thể không nhân văn

Dự thảo Luật Thu nhập cá nhân (sửa đổi) bổ sung quy định thu nhập từ chuyển nhượng vàng miếng vào diện thu nhập chịu thuế.

Tại điểm d, khoản 10, Điều 3 về thu nhập từ chuyển nhượng vàng miếng của dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) quy định thu nhập từ chuyển nhượng vàng miếng là thu nhập chịu thuế, thuế suất 0,1% giá chuyển nhượng; giao Chính phủ quy định giá trị chịu thuế và thời điểm áp dụng.

Nêu quan điểm về vấn đề này tại thảo luận tổ ở Quốc hội chiều 5.11, đại biểu Lê Thị Thanh Lam (TP.Cần Thơ) ghi nhận chính sách hướng tới mục tiêu là kiểm soát đầu cơ, minh bạch hóa thị trường vàng.

Tuy nhiên đại biểu Lam cho rằng chính sách này cũng cần được triển khai với sự phân biệt rõ ràng giữa hoạt động đầu cơ và việc tích trữ, để không ảnh hưởng đến những người dân mua vàng chỉ nhằm tiết kiệm.

“Từ lâu, việc trích nhượng một phần thu nhập để mua vàng đã là tâm lý, là thói quen của người dân, để phòng khi cần thiết. Do đó, việc quy định ngưỡng giá trị chuyển nhượng vàng miếng chịu thuế chỉ phát huy hiệu quả khi chính sách được triển khai với lộ trình rõ ràng, minh bạch”, bà Lam nói.

Cùng với đó, đại biểu Lam cũng đề nghị cần xây dựng cơ chế khai báo và khấu trừ linh hoạt, cho phép các tổ chức kinh doanh vàng, sàn giao dịch trong tương lai hoặc ngân hàng thương mại thực hiện khấu trừ và thủ tục nộp thuế thay cho người giao dịch, giúp giảm gánh nặng thủ tục cho cá nhân.

Đại biểu Phạm Thị Kiều (Lâm Đồng)

Đại biểu Phạm Thị Kiều (Lâm Đồng) cũng băn khoăn với quy định thu nhập từ chuyển nhượng vàng miếng là thu nhập chịu thuế.

Bà Kiều cho rằng quy định này có thể phát sinh bất cập trong thực tiễn áp dụng khi người dân có hoạt động chuyển nhượng vàng không vì mục đích đầu cơ, kinh doanh mà vẫn bị đánh thuế. Hơn nữa, bản chất của chuyển nhượng này nhiều trường hợp không có giá trị tăng thêm (vì giá vàng có thể tăng giảm tùy vào thị trường).

Bà Kiều nhận định, việc đánh thuế vào khoản tiết kiệm từ vàng của người dân có thể không mang ý nghĩa nhân văn và không đạt được mục đích trong quản lý kinh tế.

Do đó, nữ đại biểu đề nghị cân nhắc mức thuế và phương thức áp dụng phù hợp; phân định rõ giữa vàng đầu tư lướt sóng ngắn hạn và vàng tích trữ lâu dài để bảo đảm đạt được mục tiêu kiểm soát hoạt động đầu cơ và lành mạnh hóa thị trường vàng.

Đánh thuế nhưng tránh chồng chéo

Ở góc nhìn khác, đại biểu Lý Anh Thư (An Giang) cho rằng việc thu thuế là hợp lý về nguyên tắc công bằng, vì vàng miếng là kênh đầu tư sinh lợi tương tự như chứng khoán, bất động sản.

Tuy nhiên, bà Thư băn khoăn về nội dung: “Chính phủ quy định ngưỡng giá trị vàng miếng chịu thuế, thời điểm áp dụng thu và điều chỉnh thuế suất thuế thu nhập cá nhân đối với chuyển nhượng vàng miếng tại điểm d, khoản 10 điều này cho phù hợp với lộ trình quản lý thị trường vàng và quy định chi tiết điều này”.

Đại biểu Lý Anh Thư (An Giang)

Theo đại biểu Thư, Luật Thuế thu nhập cá nhân có chức năng điều tiết thu nhập của cá nhân trên cơ sở nguyên tắc công bằng, minh bạch và ổn định, chứ không phải là công cụ quản lý thị trường.

Do đó, việc gắn chính sách thuế với lộ trình quản lý thị trường vàng dễ dẫn đến sự chồng chéo giữa chính sách thuế và chính sách tiền tệ (thuộc về phạm vi điều chỉnh của các luật khác như Luật Ngân hàng Nhà nước, Luật Quản lý ngoại hối hoặc các văn bản chuyên ngành về thị trường vàng).

Đại biểu Lý Anh Thư đề xuất bỏ cụm từ “phù hợp với lộ trình quản lý thị trường vàng” và chỉ nên quy định ngưỡng giá trị và thời điểm thu thuế rõ ràng, minh bạch do Chính phủ hướng dẫn chi tiết. Ngoài ra, nên miễn thuế cho các giao dịch nhỏ, không vì mục đích đầu cơ, để tránh ảnh hưởng đến người dân mua vàng tích trữ với mục đích tích sản.

Đại biểu Trần Thị Kim Nhung (Quảng Ninh) cho rằng vàng là một công cụ tích lũy tài sản an toàn, có tính truyền thống lâu đời, gần gũi với người dân Việt Nam. Trong bối cảnh hiện nay, việc bổ sung quy định về thu nhập từ chuyển nhượng vàng miếng vào diện thu nhập chịu thuế là một công cụ cần thiết trong quản lý, lành mạnh hóa thị trường vàng.

Đại biểu Trần Thị Kim Nhung góp ý về việc bổ sung quy định thu nhập từ chuyển nhượng vàng miếng vào diện thu nhập chịu thuế

Tuy nhiên, vàng là một tài sản gọn nhỏ, dễ thực hiện “giao dịch kín” nên việc kiểm soát hành vi mua bán, chuyển nhượng vàng trên thực tế làm căn cứ cho việc tính thuế là không dễ dàng.

Vì vậy, bà Nhung cho rằng trong luật cần giao Chính phủ tiếp tục nghiên cứu, rà soát, phân loại đối tượng, phân tích, đánh giá tính chất đặc thù của hành vi mua bán vàng... để có giải pháp hữu hiệu thực hiện quy định mới này, bảo đảm khách quan, công bằng trong thực hiện chính sách thuế.

Lam Thanh