Đại tá Trần Thanh Sơn - Gương sáng pháp luật bản lĩnh 'thép' giữa đại ngàn Tây Bắc

Từ thủ khoa đến người chỉ huy có tầm nhìn chiến lược

Đại tá Trần Thanh Sơn, sinh năm 1971, quê quán tại xã Vĩnh Chân, tỉnh Phú Thọ, nhưng sinh ra lớn lên tại xã Sông Mã, Sơn La trong gia đình cơ bản và đã sớm khắc ghi trong mình lý tưởng phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân. Dù gia đình gặp nhiều khó khăn trong bối cảnh những năm đầu đổi mới, đến năm 23 tuổi, chàng thanh niên Trần Thanh Sơn mới bước vào giảng đường đại học, sự nỗ lực phi thường đã giúp đồng chí tốt nghiệp thủ khoa chuyên ngành Điều tra tội phạm, được kết nạp vào Đảng Cộng sản Việt Nam tại Trường Đại học Cảnh sát nhân dân vào cuối năm 1997, đánh dấu một khởi đầu đầy hứa hẹn cho sự nghiệp của mình.

Đại tá Trần Thanh Sơn nhận danh hiệu Chiến sỹ thi đua toàn quốc.

Hơn ba thập kỷ tận hiến cho ngành Công an, Đại tá Trần Thanh Sơn đã kinh qua nhiều vị trí công tác, từ Điều tra viên tại Công an thị xã Sơn La, biệt phái công tác tại Văn phòng Tỉnh ủy để tham mưu chuyên trách công tác nội chính, phòng chống ma túy, đến Trưởng phòng Tham mưu Công an tỉnh, rồi Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Trưởng công an thành phố Sơn La và hiện nay là Phó Giám đốc, Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh. Dù ở bất kỳ cương vị nào, đồng chí luôn thể hiện tinh thần tích cực học hỏi, kiên trì, sáng tạo, bản lĩnh trong thực hiện nhiệm vụ.

Ghi nhận những cống hiến, thành tích và những chiến công đã đạt được, Đại tá Trần Thanh Sơn đã được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương bảo vệ Tổ quốc hạng 3, Huân chương Chiến công hạng Nhất, Nhì, Ba; Thủ tướng Chính phủ tặng danh hiệu Chiến sĩ thi đua toàn quốc năm 2025; bốn lần Bộ Công an tặng danh hiệu Chiến sĩ thi đua toàn lực lượng và nhiều Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Bộ, ngành trung ương, tỉnh Sơn La và của các tỉnh Bắc Lào. Đại tá Sơn là điển hình tiên tiến tiêu biểu toàn quốc về học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và phòng, chống ma túy năm 2023, là Điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua “Vì an ninh Tổ quốc” tỉnh Sơn La và Bộ Công an giai đoạn 2015 – 2020 và 2020 - 2025.

Đại tá Trần Thanh Sơn nhận Bằng khen của UBND tỉnh Sơn La.

Đại tá Trần Thanh Sơn là người không ngừng tự trau dồi tri thức, đồng chí đã tốt nghiệp Cao cấp lý luận chính trị - hành chính tại Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, bảo vệ xuất sắc Luận văn Thạc sĩ và Luận án Tiến sĩ tại Học viện Cảnh sát nhân dân với các đề tài nghiên cứu chuyên sâu về công tác đấu tranh, điều tra tội phạm ma túy tại các tỉnh tiểu vùng Tây Bắc; là thành viên, thư ký của nhiều đề tài khoa học quan trọng, trong đó có 3 đề tài cấp tỉnh và 1 đề tài cấp Bộ, đồng thời tham gia nhiều hội thảo khoa học của Bộ Công an, có nhiều bài viết đăng tải trên các ấn phẩm chuyên ngành, chỉ đạo biên soạn, xuất bản tài liệu nghiệp vụ của Công an tỉnh “Hướng dẫn 18 chuyên đề nghiệp vụ phòng, chống tội phạm, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội cho lực lượng Công an cấp xã”. Sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa nền tảng lý luận vững chắc và kinh nghiệm thực tiễn phong phú, đã tạo nên một lãnh đạo Công an có tầm nhìn chiến lược và khả năng chỉ đạo sâu sát, hiệu quả trên nhiều mặt công tác từ tham mưu đến đấu tranh phòng, chống tội phạm.

Thắng lợi từ cơ sở đến cấp tỉnh

Những dấu ấn thành tích của Đại tá Trần Thanh Sơn không chỉ là của cá nhân mà còn là minh chứng cho sự phát triển vững mạnh của các tập thể do đồng chí lãnh đạo, chỉ huy.

Từ cán bộ rồi Trưởng phòng Nội chính, Văn phòng Tỉnh ủy (2006 - 2010), đồng chí đã tham mưu với lãnh đạo Văn phòng, Thường trực Tỉnh ủy Sơn La trong lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, hiệu quả công tác nội chính, phòng, chống ma túy, đặc biệt là Kết luận số 03-KL/TU ngày 07/01/2006 về phòng chống và kiểm soát ma túy, thành lập Ban Chỉ đạo 03 các cấp do Bí thư, Phó Bí thư cấp ủy làm trưởng ban với chủ trương “Tập trung, thống nhất, toàn dân, toàn diện, kiên trì phòng chống ma túy”, phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” và khẩu hiệu hành động “toàn dân đoàn kết xây dựng bản, tiểu khu, tổ dân phố, cơ quan, đơn vị và gia đình không có ma túy”; đồng thời tập trung các nguồn lực và huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, ban hành hệ thống cơ chế chính sách, đầu tư kinh phí mỗi năm cả trăm tỷ đồng hỗ trợ cho công tác phòng, chống ma túy... Qua đó đã đạt được nhiều kết quả tích cực, tội phạm và tệ nạn ma túy trên địa bàn tỉnh đã dần được thu hẹp cả về diện và lượng và cơ bản được kiểm soát.

Đại tá Trần Thanh Sơn

Trở lại ngành Công an, là lãnh đạo Phòng Tham mưu Công an tỉnh (2011 – 5/2019), đồng chí đã tham mưu, nòng cốt vận hành, kiểm soát tiến độ thực hiện nhiều giải pháp đột phá nâng cao chất lượng, hiệu quả các mặt công tác Công an như: Đề án số 16 về “Nâng cao chất lượng công tác xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng Công an Sơn La trong tình hình mới giai đoạn 2016 – 2020”; Đề án số 01 về “Nâng cao hiệu quả ứng dụng khoa học, kỹ thuật, công nghệ thông tin trong công tác Công an, giai đoạn 2017 – 2020”; Đề án số 03 về “Nâng cao chất lượng công tác quản lý, thi hành tạm giữ, tạm giam, giai đoạn 2017 – 2019”; Kế hoạch đảm bảo ANTT trong đồng bào Mông, Thái, Tôn giáo; là tác giả trong việc xây dựng, đổi mới, hoàn thiện “Hệ thống quản lý công việc” gồm kết luận giao ban, chỉ tiêu công tác, nhiệm vụ phát sinh để thường xuyên kiểm soát, kiểm đếm, đánh giá tiến độ thực hiện của các đơn vị Công an toàn tỉnh, đáp ứng yêu cầu Ban Giám đốc quản lý, chỉ đạo, điều hành toàn diện các hoạt động công tác của Công an tỉnh.

Đặc biệt, trong giai đoạn này, trên cương vị Trưởng phòng Tham mưu đồng chí đã nghiên cứu, đề xuất, thường trực vận hành triển khai Đề án bảo đảm an ninh, trật tự gắn với phát triển kinh tế xã hội tại địa bàn xã Huổi Một, huyện Sông Mã (2012), Phương án 279 (2013 đến nay) đấu tranh với tội phạm ma túy để giải quyết địa bàn trọng điểm về ma túy tại xã Lóng Luông, huyện Vân Hồ và trực tiếp tham mưu vạch Kế hoạch, đảm nhiệm Thường trực Ban Chuyên án, trực tiếp là Tổ trưởng Tổ công tác đặc biệt trong Chuyên án 279-LL (2014 – 2017) đấu tranh chặn đứng các toán, nhóm tội phạm ma túy có vũ trang, mua bán, vận chuyển số lượng lớn từ bên kia biên giới vào nội địa Sơn La, là Tổ trưởng Tổ mũi nhọn trong Chuyên án 18TN, 19TN (2015 – 2018) đột kích trực tiếp vào sào huyệt của tội phạm, triệt phá boong-ke đối tượng truy nã đặc biệt nguy hiểm về ma túy. Đây là những Chuyên án chưa từng có tiền lệ trong lịch sử phòng chống tội phạm của Công an tỉnh Sơn La và cả nước qua đó góp phần giải quyết được điểm nóng “nút thắt” về ANTT nhiều năm, tạo bước ngoặt, xoay chuyển cục diện giải quyết địa bàn trọng điểm, phức tạp về ma túy của cả nước tại xã Lóng Luông, huyện Vân Hồ (trước đây).

Trên cương vị Trưởng Công an thành phố Sơn La (6/2019 - 10/2022), Đại tá Trần Thanh Sơn đã cùng tập thể cấp ủy, lãnh đạo đơn vị chủ động tham mưu với Thành ủy, UBND thành phố triển khai toàn diện các giải pháp đảm bảo ANTT, đạt kết quả rõ nét trên nhiều lĩnh vực, tháo gỡ các nút thắt kéo dài nhiều năm về giải phóng mặt bằng trong triển khai các dự án kinh tế trọng điểm (Dự án khu đô thị Shining City L5; thu hồi đất HTX 26/8 kéo dài trên 20 năm; đấu giá, bàn giao đất dự án dân cư Trung tâm Phật giáo tỉnh và Bệnh viện 500 giường…), giữ vững an ninh chính trị, đảm bảo tuyệt đối an toàn cho những sự kiện lớn diễn ra trên địa bàn, không để bị động, đột xuất, bất ngờ trong mọi tình huống.

Thực hiện nghiêm túc vai trò Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an cấp huyện, chỉ đạo, vận hành lực lượng tổ chức thực hiện có hiệu quả nhiều giải pháp phòng ngừa, kiềm chế, đấu tranh, điều tra giải quyết án, không để xảy ra oan sai, bỏ lọt tội phạm; triệt phá thành công nhiều đường dây ma túy, tội phạm “tín dụng đen”, không để hình thành tội phạm có tổ chức, hoạt động băng nhóm theo kiểu “xã hội đen”. Qua đó, tình hình phạm pháp hình sự trên địa bàn giảm rõ rệt qua từng năm, tỷ lệ điều tra, khám phá các vụ án luôn đạt kết quả cao, vượt chỉ tiêu Công an tỉnh giao, các vụ án nghiêm trọng, phức tạp đều được điều tra nhanh chóng, đúng pháp luật, không để xảy ra oan sai, bỏ lọt tội phạm. Công an thành phố Sơn La là một trong 10 đơn vị cấp huyện dẫn đầu cả nước trong thực hiện Dự án thu nhận dữ liệu dân cư, dự án cấp căn cước công dân; trật tự an toàn giao thông, trật tự đô thị được duy trì; công tác PCCC được tăng cường; phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ được đẩy mạnh. Triển khai hiệu quả Nghị quyết 12 của Bộ Chính trị đã góp phần xây dựng lực lượng Công an thành phố trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Với những thành tích nổi bật đó, Công an thành phố Sơn La nhiều năm liền được xếp loại hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ; năm 2020 và 2022 vinh dự được tặng Cờ thi đua của Chính phủ, năm 2021 được tặng Cờ thi đua của Bộ Công an.

Hình ảnh Đại tá Trần Thanh Sơn trong một vụ án triệt phá ma túy của lực lượng Công an tỉnh Sơn La.

Trên cương vị Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy, Phó Giám đốc, Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh (từ tháng 11/2022 đến nay), Đại tá Trần Thanh Sơn đã cùng tập thể Đảng ủy, Ban Giám đốc lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện các mặt công tác công an, trực tiếp theo dõi, chỉ đạo lực lượng Cảnh sát phòng, chống tội phạm, đồng chí luôn sâu sát cơ sở, thường xuyên làm việc với cấp ủy, lãnh đạo các đơn vị, kịp thời tháo gỡ khó khăn, định hướng nhiệm vụ. Tham mưu với Ban Giám đốc Công an tỉnh đề xuất tham mưu với Tỉnh triển khai nhiều nghị quyết, kế hoạch quan trọng về phòng, chống tội phạm và ma túy, điển hình là “Đề án chuyển hóa, xây dựng xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh Sơn La không có ma túy, giai đoạn 2023 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030”, được Thủ tướng Chính phủ ghi nhận, biểu dương; tham mưu UBND tỉnh triển khai “Kế hoạch, Quy trình thực hiện công tác phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật bảo đảm ANTT trong học đường” trên địa bàn toàn tỉnh; chỉ đạo lực lượng phát hiện, tiếp nhận, điều tra hàng nghìn vụ án về hình sự, ma túy, kinh tế, tham nhũng, thực hiện nghiêm túc công tác điều tra, tố tụng, không để xảy ra oan sai, bỏ lọt tội phạm, trong đó nhiều vụ án lớn, phức tạp được dư luận quan tâm, góp phần kéo giảm mạnh tội phạm hình sự, kiềm chế tệ tội phạm và nạn ma túy, xử lý nhiều vụ tội phạm tham nhũng, kinh tế, môi trường để răn đe, cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực (phát hiện, xử lý 8.926 vụ việc về ANTT; tiếp nhận xử lý 1.757 tố giác, tin báo về tội phạm; thụ lý điều tra 4.676 vụ án, 6.468 bị can đúng pháp luật; vận động, truy bắt, thanh loại 72 đối tượng truy nã. Qua đó đã góp phần: (i) kéo giảm 58,47% phạm pháp hình sự so với đầu nhiệm kỳ (trung bình 11,7%/năm); (ii) kiềm chế mạnh tệ nạn và tội phạm ma túy (đến cuối năm 2024, số người liên quan đến tệ nạn ma túy giảm 33,7%; tội phạm ma túy phát hiện, xử lý tăng 9%; địa bàn không có ma túy tăng 13% so với đầu nhiệm kỳ); (iii) tội phạm về kinh tế, môi trường, công nghệ cao được tập trung đấu tranh (nhiều vụ án lớn trên lĩnh vực y tế, giáo dục, giao thông, quản lý đất đai… được phát hiện, xử lý, dư luận xã hội quan tâm). Bên cạnh đó, Đại tá Trần Thanh Sơn còn luôn chú trọng xây dựng lực lượng Cảnh sát điều tra trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, tham mưu tổ chức kiện toàn các chức danh tư pháp khi tổ chức thực hiện chính quyền địa phương hai cấp (Tỉnh, Xã); tham gia chỉ đạo nhiều dự án hoạt động xã hội tình nghĩa như Đề án của Công an tỉnh về “Tiếp nhận, chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn trên địa bàn tỉnh Sơn La”, Dự án “Nuôi em Mộc Châu”, Dự án “Hạnh phúc cho em” góp phần củng cố niềm tin của nhân dân đối với lực lượng Công an Sơn La.

Gương mẫu về đạo đức và phong cách người Công an

Sự thành công của Đại tá Trần Thanh Sơn bắt nguồn từ ý thức rèn luyện và tinh thần nêu gương không ngừng. Đồng chí luôn xác định giữ vững lập trường, tư tưởng vững vàng, tuyệt đối tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng. Với vai trò người đứng đầu, đồng chí luôn tự giác nêu gương, nói đi đôi với làm, đảm nhận những việc khó, khâu phức tạp, nguy hiểm, thể hiện bản lĩnh mẫn cán, trí tuệ, dám nghĩ, dám làm.

Đồng chí là người thực hiện lối sống lành mạnh, giản dị, gương mẫu trong tu dưỡng rèn luyện. Đồng chí không lợi dụng chức vụ, quyền hạn tham nhũng, tiêu cực; không có biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Luôn đề cao tinh thần tôn trọng tập thể, gắn lý luận với thực tiễn, kiên trì, tận tâm, bản lĩnh học rèn mà thành là kim chỉ nam trong mọi hoạt động của đồng chí.

Một chuyến công tác của Đại tá Trần Thanh Sơn đến hỗ trợ người dân khó khăn ở tỉnh Sơn La.

Trong công tác xây dựng lực lượng, Đại tá Trần Thanh Sơn luôn quan tâm giáo dục chính trị, tư tưởng, kiên định mục tiêu xây dựng đội ngũ cán bộ giỏi chuyên môn, chắc nghiệp vụ và nghiêm kỷ luật. Đồng chí đã tạo điều kiện cho hàng trăm lượt cán bộ, chiến sĩ được học tập nâng cao trình độ lý luận chính trị, chuyên môn nghiệp vụ, góp phần xây dựng lực lượng Công an Sơn La ngày càng trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Là cán bộ được đào tạo bài bản và rèn luyện toàn diện trong môi trường công tác, Đại tá Trần Thanh Sơn đã gắn lý luận với thực tiễn công tác, với cách làm bài bản, kiên trì, sáng tạo và linh hoạt, bản lĩnh trong thực tiễn, bảo đảm hiệu lực pháp luật và nhiệm vụ chính trị của lực lượng Công an nhân dân, góp phần cùng lực lượng Công an tỉnh Sơn La hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ bảo vệ an ninh trật tự, xây dựng lực lượng Công an Sơn La trong sạch, vững mạnh toàn diện.

Những thành tích và phẩm chất của Đại tá Trần Thanh Sơn đã tạo nên một hình ảnh người lãnh đạo, chỉ huy Công an toàn diện, bản lĩnh, là gương sáng về đạo đức, lối sống, tinh thần trách nhiệm và hiệu quả công tác. Đồng chí không chỉ là niềm tự hào của lực lượng Công an tỉnh Sơn La, biểu tượng đẹp của tinh thần vì nhân dân phục vụ – ngọn lửa sáng giữa đại ngàn, góp phần tô thắm thêm truyền thống anh hùng của lực lượng Công an nhân dân Việt Nam mà còn là nguồn cảm hứng, là tấm gương mẫu mực để nhiều cán bộ, chiến sĩ trong ngành và nhân dân học tập, noi theo, góp phần thiết thực vào sự nghiệp bảo vệ an ninh Tổ quốc và phát triển kinh tế - xã hội bền vững của tỉnh Sơn La.

"Gương sáng pháp luật" là Chương trình do Báo Pháp luật Việt Nam phát động nhằm tôn vinh những cá nhân, tập thể có hành động và việc làm xuất sắc, có ý nghĩa lan tỏa trong việc thượng tôn pháp luật và đóng góp tích cực cho xã hội. Qua đó, lan tỏa tinh thần thượng tôn pháp luật, vinh danh những điển hình tiên tiến trong việc chấp hành và thực thi pháp luật. Đồng thời, khơi dậy, lan tỏa những giá trị nhân văn, đạo đức, trách nhiệm của các cá nhân, tập thể trong việc bảo vệ công lý, hỗ trợ cộng đồng và xây dựng xã hội tốt đẹp. Và Đại tá Trần Thanh Sơn là một trong những người như thế.

Quốc Định