Chợ Đồng Xuân - Không gian ký ức của Hà Nội

Ấn phẩm do Trung tâm Lưu trữ quốc gia I (thuộc Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước) và Công ty Cổ phần Đồng Xuân biên soạn, với nguồn tư liệu, tài liệu lưu trữ phong phú và nghiên cứu chuyên sâu từ nhiều lĩnh vực. Cuốn sách không chỉ là tập hợp hình ảnh và tư liệu mà còn là một góc nhìn về hành trình hơn 135 năm thăng trầm của ngôi chợ lịch sử này.

Ấn phẩm đưa người đọc bước vào hành trình khám phá hơn một thế kỷ lịch sử, văn hóa và ký ức gắn với chợ Đồng Xuân. Ảnh: BTC

Lưu giữ hơn một thế kỷ lịch sử, văn hóa và ký ức

Ra đời năm 1889, chợ Đồng Xuân đã vượt qua vai trò thuần túy là một trung tâm thương mại để trở thành nơi hội tụ tinh hoa nghề nghiệp, giao thoa giữa truyền thống buôn bán lâu đời với nhịp sống đô thị hiện đại. Trải qua hơn một thế kỷ, ngôi chợ đã chứng kiến biết bao biến đổi của đất kinh kỳ, gắn liền với ký ức của nhiều thế hệ người Hà Nội.

Ông Nguyễn Song Tùng, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Đồng Xuân cho rằng, ấn phẩm Chợ Đồng Xuân - Không gian ký ức không chỉ là tập hợp những trang tư liệu và hình ảnh, mà còn là cuốn nhật ký sống động về hành trình của chợ - nơi quá khứ, hiện tại và tương lai cùng giao thoa.

Ông Nguyễn Song Tùng cho rằng, "Chợ Đồng Xuân - Không gian ký ức" là cuốn nhật ký sống động về hành trình của Chợ - nơi quá khứ, hiện tại và tương lai cùng giao thoa. Ảnh: BTC

Ấn phẩm Chợ Đồng Xuân - Không gian ký ức ra đời nhằm gìn giữ, hệ thống hóa và lan tỏa những tư liệu quý giá về lịch sử, văn hóa, con người nơi đây; khẳng định vị trí, vai trò đặc biệt của chợ trong đời sống kinh tế - xã hội Thủ đô.

Đồng thời, góp phần nuôi dưỡng niềm tự hào, bồi đắp bản sắc và quảng bá hình ảnh Hà Nội - thành phố nghìn năm văn hiến, văn minh và hiện đại. Ông Nguyễn Song Tùng tin tưởng, cuốn sách sẽ trở thành nguồn tư liệu quý cho công tác nghiên cứu, cẩm nang du lịch và là món quà văn hóa dành tặng bạn bè trong nước và quốc tế.

Góc nhìn đa chiều về biểu tượng văn hóa Thủ đô

Tại sự kiện ra mắt sách, nhiều chuyên gia và nhân chứng lịch sử đã bày tỏ tình cảm và những ký ức sâu sắc đối với chợ Đồng Xuân. Cục trưởng Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước Đặng Thanh Tùng đã kể lại những ký ức tuổi thơ gắn bó, nơi gia đình ông là khách quen thuộc của các sạp hàng trong chợ. Ông nhấn mạnh vai trò của những nhân chứng lịch sử, những người đang tiếp tục giúp cho chợ "sống", để ký ức về Đồng Xuân không chỉ nằm trong hoài niệm mà "song hành, giao thoa, tồn tại đến hôm nay".

Cục trưởng Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước Đặng Thanh Tùng phát biểu tại lễ ra mắt. Ảnh: BTC

Theo nhà sử học Dương Trung Quốc, chợ Đồng Xuân đóng vai trò quan trọng không chỉ trong đời sống thương mại mà còn "trong cả trái tim và ký ức sâu nặng của người Hà Nội". Nơi đây cũng chứng kiến các trận chiến diễn ra ngay trong chợ, mở đầu cuộc kháng chiến toàn quốc, kết thúc 60 ngày đêm chiến đấu giữ vững thành Hoàng Diệu của các chiến sĩ “quyết tử để Tổ quốc quyết sinh” vào ngày 14/2/1947…

Nhà báo Trần Hữu Phúc Tiến chia sẻ, ấn tượng của mình từ năm 1984 về một ngôi chợ lớn ngang tầm với chợ Bến Thành (TP. Hồ Chí Minh). Nhắc lại nhận định của nhà văn Thạch Lam gọi Đồng Xuân là "cái bụng" của Hà Nội - nơi không chỉ cung cấp thực phẩm mà còn là văn hóa, ông cũng phân tích rằng, chính sự phức hợp giữa chợ và các phố liền kề đã cùng nhau kiến tạo nên hình hài của đô thị Hà Nội.

Các chuyên gia chia sẻ ký ức, nghiên cứu về chợ Đồng Xuân. Ảnh: BTC

Về mặt kiến trúc và quy hoạch, kiến trúc sư người Pháp Emmanuel Cerise, Giám đốc Cơ quan hỗ trợ hợp tác quốc tế vùng Paris tại Việt Nam, nhận định chợ Đồng Xuân là một "dấu ấn lịch sử", được xây dựng trong hệ thống chợ lớn của Đông Dương, nằm trong tổng thể cơ sở hạ tầng do người Pháp quy hoạch tại Hà Nội.

Đến hôm nay, chợ Đồng Xuân có tiềm năng to lớn khi không chỉ phục vụ thương mại cho cả miền Bắc, mà còn trở thành một điểm đến du lịch hấp dẫn cùng với khu phố cổ. Với nhiều du khách nước ngoài, Đồng Xuân chính là địa điểm đầu tiên họ tìm đến khi đặt chân tới Hà Nội...

Ngọc Phương