Chính thức: Xăng, nước ngọt, điều hòa sẽ phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt

Sáng 14/6, Quốc hội thông qua Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi với 448/454 đại biểu có mặt bấm nút tán thành (93,72% tổng số đại biểu Quốc hội).

Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu bấm nút biểu quyết. Ảnh: Phạm Thắng/ĐBND

Luật sửa đổi lần này bổ sung nhiều quy định mới, trong đó đáng chú ý là việc đưa nước giải khát có hàm lượng đường cao vào diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB). Theo quy định mới, từ năm 2027, các loại nước giải khát có đường vượt ngưỡng 5g/100ml sẽ bị áp thuế suất 8%, và mức này sẽ tăng lên 10% từ năm 2028. Danh mục chịu thuế bao gồm nước hương liệu, nước tăng lực, nước thể thao, đồ uống chứa trà, cà phê, thảo mộc, nước trái cây và sản phẩm từ ngũ cốc nếu vượt ngưỡng đường cho phép.

Việc áp dụng thuế TTĐB đối với đồ uống nhiều đường được cho là nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng, góp phần giảm tỷ lệ béo phì, thừa cân và các bệnh không lây nhiễm có liên quan đến tiêu thụ đường. Đồng thời, đây cũng là biện pháp định hướng sản xuất và tiêu dùng, mở rộng cơ sở thuế, phù hợp với xu hướng và thông lệ quốc tế.

Luật cũng nêu rõ một số sản phẩm không bị áp thuế, bao gồm: nước trái cây nguyên chất, nước dừa tự nhiên, sản phẩm sữa, thực phẩm dạng lỏng dùng với mục đích dinh dưỡng.

Trình bày báo cáo giải trình tiếp thu trước đó, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết điều hòa nhiệt độ là mặt hàng tiêu thụ năng lượng điện lớn, cũng là một trong những tác nhân khiến trái đất nóng lên, ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và khí hậu, cần định hướng sản xuất và điều tiết tiêu dùng để góp phần bảo vệ môi trường.

Dù vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng ý với quan điểm “nhu cầu sử dụng các thiết bị lạnh và điều hòa không khí đã trở nên phổ biến”, nên thống nhất quy định điều hòa nhiệt độ có công suất trên 24.000 BTU đến 90.000 BTU mới phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Điều hòa nhiệt độ có công suất từ 24.000 BTU trở xuống và loại có công suất trên 90.000 BTU không bị đánh thuế tiêu thụ đặc biệt.

Đối với mặt hàng rượu và bia, Quốc hội đã thông qua phương án tăng thuế TTĐB theo lộ trình giãn so với đề xuất ban đầu. Cụ thể, rượu có nồng độ từ 20 độ trở lên và bia sẽ chịu mức thuế 65% từ năm 2026. Từ năm 2027 trở đi, mỗi năm tăng thêm 5%, đến năm 2031 đạt mức 90%.

Rượu dưới 20 độ cũng sẽ phải chịu mức thuế 35% vào năm 2026, và tiếp tục tăng 5% mỗi năm cho đến khi đạt mức 60% vào năm 2031.

Thuế tiêu thụ đặc biệt với thuốc lá vẫn giữ nguyên mức hiện tại là 75% và sẽ tiếp tục điều chỉnh tăng trong các năm tới để phù hợp với chính sách kiểm soát thuốc lá quốc gia.

Luật giữ nguyên quy định về thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng ở mức 10%, nhằm đảm bảo cam kết của Việt Nam về mục tiêu phát thải ròng bằng 0. Riêng xăng sinh học E5 và E10 được áp dụng mức thuế ưu đãi lần lượt là 8% và 7%.

Ngoài ra, các phương tiện đặc biệt như máy bay trực thăng, tàu lượn phục vụ hoạt động cứu hộ, cứu nạn, cứu thương hoặc sản xuất nông nghiệp phi thương mại được miễn áp thuế TTĐB.

Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) bao gồm 11 điều và sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.

Minh Thành