Cháy nổ từ chập điện phần nhiều do người dân còn chủ quan

74,4% nguyên nhân cháy nổ do mất an toàn điện

74,4% nguyên nhân cháy nổ xảy ra từ mất an toàn hệ thống thiết bị điện và sự cố về điện là thông tin được Đại tá Nguyễn Minh Khương, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát PCCC&CNCH nêu ra tại tọa đàm “An toàn điện sau công tơ - Nhận thức đúng, hành động kịp thời” do Báo Công an Nhân dân tổ chức ngày 23/4.

Đại tá Nguyễn Minh Khương, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát PCCC&CNCH

Theo Đại tá Nguyễn Minh Khương, chỉ tính trong 3 tháng đầu năm 2025, toàn quốc đã xảy ra trên 900 vụ cháy. Trong đó, cháy nổ thường xảy ra khi hệ thống điện bị quá tải bởi các hộ sử dụng đồng thời quá nhiều thiết bị trên 1 đường dây gây quá tải, sinh nhiệt gây cháy. Hộ sử dụng điện sử dụng dây dẫn, thiết bị điện kém chất lượng đã dẫn đến cháy lan truyền...

“Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến cháy nổ do điện vẫn là ý thức chủ quan của các hộ sử dụng điện. Nhiều người dùng biết nguy cơ dẫn đến quá tải điện nhưng chủ quan nên vẫn sử dụng, hoặc có nhiều người hoàn toàn không biết mức độ nguy hiểm của hệ thống đường dây cũng như các thiết bị điện, nhất là các thiết bị điện sinh nhiệt. Bên cạnh đó, nhiều thiết bị sử dụng điện trôi nổi rẻ tiền, không rõ nguồn gốc và kém chất lượng cũng là một tác nhân khiến sự cố cháy nổ xảy ra”, Đại tá Nguyễn Minh Khương nêu.

Đại tá Phạm Trung Hiếu, Trưởng Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH, Công an TP Hà Nội

Là đơn vị làm công tác nghiệp vụ cũng như quản lý nhà nước trong lĩnh vực PCCC trên địa bàn Thủ đô - nơi tập trung số lượng hộ gia đình sử dụng điện dày đặc và phức tạp, Đại tá Phạm Trung Hiếu, Trưởng Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH, Công an TP Hà Nội cho biết, qua công tác kiểm tra, giám sát cũng như điều tra cho thấy, vẫn còn nhiều người chủ quan trọng quá trình sử dụng điện dẫn đến nguy cơ tiềm ẩn.

Việc chủ quan của người sử dụng có thể do chưa hiểu biết về an toàn điện, do thói quen từ lâu, nhưng cũng có cả tình trạng người dân xem thường an toàn sử dụng điện. “Đặc biệt, qua thực tế kiểm tra, nhất là đối với các hộ gia đình kết hợp ở và kinh doanh, sản xuất có nguy cơ cao hơn hẳn. Nhiều hộ ký hợp đồng mua bán điện với những điều khoản chi tiết về công suất và đảm bảo an toàn. Tuy nhiên, khi sử dụng lại tăng công suất cao hơn, không đồng bộ với đường dây và automat dẫn đến nguy cơ cháy nổ rất lớn”, Đại tá Phạm Trung Hiếu dẫn chứng.

Trung tá, TS. Lương Anh Tuấn, Giảng viên Trường Đại học PCCC (Bộ Công an)

Lấp “lỗ hổng” nhận thức giảm thiểu nguy cơ cháy nổ

Ý thức của con người trong sử dụng điện sau công tơ là một trong những yếu tố rất quan trọng phòng ngừa cháy nổ. Theo Trung tá, TS. Lương Anh Tuấn, Giảng viên Trường Đại học PCCC (Bộ Công an), khi người dân nhận thức chưa đúng sẽ tạo ra một "lỗ hổng" trong vấn đề an toàn sử dụng điện. Nếu ý thức an toàn chưa cao, người dân sẽ chỉ quan tâm tới giá thành, chưa quan tâm tới chất lượng, nguồn gốc và xuất xứ của thiết bị điện gây mất an toàn.

“Cơ quan chức năng cần phố hợp tuyên truyền để người dân có ý thức bảo dưỡng, bảo trì hệ thống điện, bởi trong quá trình bảo dưỡng, bảo trì định kỳ hệ thống điện sẽ giúp phát hiện và loại trừ sớm các sự cố xảy ra. Kinh nghiệm từ các quốc gia cho thấy, sự kết hợp các biện pháp về mặt pháp lý, tổ chức, kỹ thuật và tuyên truyền là những "chìa khóa" nâng cao ý thức người dân trong quá trình sử dụng điện an toàn”, ông Tuấn nói.

Ông Nguyễn Anh Dũng, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Điện lực Hà Nội (EVN Hanoi)

Trong vai trò của bên bán điện có trách nhiệm, ông Nguyễn Anh Dũng, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Điện lực Hà Nội (EVN Hanoi) thông tin, thời gian qua, DN đã đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền thông qua nhiều hình thức như thông qua các phương tiện truyền thông xã hội. "Đến nay, trên 2,9 triệu khách hàng của EVN Hanoi đã được tuyên truyền đầy đủ, được nghe, được hiểu về sử dụng điện an toàn, đảm bảo PCCC. Tuy nhiên, để cho người dân hiểu sâu, hiểu thêm nữa, các cơ quan chức năng vẫn rất cần cần các phương tiện báo chí, các đài truyền hình phối hợp để đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền”, ông Dũng lưu ý.

Sau khi Luật Điện lực được ban hành vào năm 2024, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 62 ngày 4/3/2025 quy định chi tiết thi hành Luật Điện lực về bảo vệ công trình điện lực và đảm bảo an toàn trong lĩnh vực điện lực. Ông Trịnh Văn Thuận, Đại diện Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp (Bộ Công Thương) cho biết, Bộ Công Thương cũng đã có Thông tư 02/2025 quy định chi tiết về nội dung kiểm tra an toàn trong sử dụng điện cho sản xuất và trong sinh hoạt, dịch vụ. Đây là những cơ sở pháp lý quan trọng để cơ quan chức năng địa phương tiến hành công tác kiểm tra an toàn PCCC.

Ông Trịnh Văn Thuận, Đại diện Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp (Bộ Công Thương)

“Hệ thống pháp luật của Việt Nam đến nay cơ bản đã đầy đủ để cơ quan chức năng có thể kiểm tra, giám sát, quản lý an toàn điện sau công tơ. Tuy nhiên, dù Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia số 12/2014 của Bộ Xây dựng về hệ thống điện trong nhà ở với yêu cầu kĩ thuật rất cao, nhưng lâu nay nhiều người chưa thực sự quan tâm. Do đó, cần đẩy mạnh tuyên truyền, đưa các giải pháp thiết thực nhằm đưa các văn bản này vào thực hiện, qua đó tăng cường an toàn trong việc sử dụng điện sinh hoạt”, ông Thuận đề xuất.

Nguyễn Quỳnh/VOV.VN