Câu chuyện nhói lòng ở An Khánh, Hà Nội: Giá như các em biết bơi...

Một lớp dạy bơi mùa hè cho trẻ em

Câu chuyện ấy không phải hiếm. Trên thực tế, theo thống kê của Bộ GD&ĐT, trung bình mỗi năm ở Việt Nam có gần 2.000 trẻ em, học sinh bị đuối nước. Nghĩa là, mỗi ngày có 5–6 em không trở về nhà chỉ vì không biết bơi, thiếu kỹ năng xử lý tình huống dưới nước.

Trong nhiều trường hợp, cái chết đến không phải vì một cơn lũ lớn, một con sông sâu, mà chỉ là một đoạn mương nước, một cái giếng cũ, hay một hồ sen bên đường. Và đa số các em đều có chung một điểm: chưa từng được dạy bơi bài bản, chưa từng được học kỹ năng sinh tồn trong môi trường nước.

Sự việc hai trẻ đuối nước xã An Khánh, Hà Nội khiến người ta nghẹn lòng. Không chỉ vì cái chết quá đỗi bất ngờ, mà còn bởi cảm giác bất lực: lẽ ra điều ấy có thể tránh được.

Nếu các em biết bơi. Nếu người anh được học cách cứu người an toàn. Nếu cộng đồng xung quanh tỉnh táo hơn, ứng phó nhanh hơn. Nhưng đáng tiếc, không có “nếu” nào đủ để níu lại hai sinh mạng bé nhỏ.

Và rồi, ai đó trong khu phố ấy đã nhắc đến hai chữ “giá như”, giá như mọi người chú ý hơn, giá như giếng làng được rào chắn cẩn thận hơn, giá như…

Không khó để hiểu tại sao trẻ em ở nông thôn, vùng kênh rạch, ven đô luôn tiềm ẩn nguy cơ đuối nước. Ao hồ, sông suối, giếng nước… luôn hiện hữu xung quanh, nhưng kỹ năng phòng tránh tai nạn lại thiếu trầm trọng.

Cũng có nơi từng tổ chức lớp học bơi, rồi lại gián đoạn vì thiếu nguồn lực, thiếu huấn luyện viên, thiếu sự duy trì lâu dài. Sự thiếu hụt ấy không chỉ đến từ điều kiện vật chất mà còn từ khoảng trống trong nhận thức.

Ở nhiều nơi, học bơi vẫn bị xem là "một hoạt động phụ", không quan trọng bằng học văn, học toán, ngoại ngữ... Còn trong gia đình, không ít cha mẹ vẫn cho rằng "cẩn thận là được", mà quên rằng trẻ nhỏ không thể cảnh giác mãi.

Chính vì vậy, những nỗ lực gần đây để lấp đầy khoảng trống ấy cần được ghi nhận và lan tỏa.

Ngay trong dịp khai mạc kỳ thi tuyển sinh khóa 48 vào đầu tháng 7.2025, Trường ĐH Thể dục Thể thao TP.HCM đã phát động chương trình “Phòng, chống đuối nước và Bơi sinh tồn cho học sinh các địa phương năm 2025”.

Đây là hoạt động phối hợp giữa nhà trường và các sở, ngành địa phương, hướng tới mục tiêu nâng cao nhận thức và kỹ năng an toàn nước cho trẻ em, đặc biệt ở những vùng còn thiếu điều kiện học bơi.

Nguyễn Thị Ánh Viên - “kình ngư” từng trưởng thành từ mái trường ĐH Thể dục Thể thao TP.HCM, nay trở lại với vai trò đại sứ chương trình, chia sẻ rằng cô mong muốn sử dụng kinh nghiệm thể thao của mình để giúp thế hệ trẻ có thể sống an toàn hơn, mạnh mẽ hơn, đặc biệt là giảm thiểu những tai nạn không đáng có vì thiếu kỹ năng sinh tồn dưới nước.

Chương trình phòng, chống đuối nước với mục tiêu triển khai tại 7 tỉnh, thành trong năm 2025, những nơi trẻ em còn thiếu cơ hội học bơi và kỹ năng sinh tồn dưới nước.

Song song đó, ở cấp độ chính sách, Bộ GD&ĐT cũng đang triển khai nhiều giải pháp nhằm đưa kỹ năng bơi lội trở thành nội dung giáo dục phổ cập trong nhà trường.

Một trong những điểm nhấn quan trọng của năm 2025 là việc xây dựng chương trình dạy bơi an toàn cho học sinh ngoài giờ lên lớp. Trong tháng 6 vừa qua, Bộ đã tổ chức thí điểm dạy bơi an toàn tại hai trường học ở tỉnh Bắc Ninh, nhằm hoàn thiện nội dung giảng dạy, từ đó nhân rộng mô hình ra toàn quốc bắt đầu từ năm học 2025–2026.

Ngoài việc tổ chức hội thảo lấy ý kiến giáo viên và chuyên gia bơi lội, Bộ GD&ĐT cũng đề nghị các sở giáo dục tham mưu cho UBND tỉnh để tăng cường chỉ đạo phòng, chống đuối nước học sinh, đặc biệt trong dịp hè, thời điểm nguy cơ cao nhất.

Dạy bơi cho trẻ không thể chỉ là phong trào. Đó phải là một cam kết bền bỉ của gia đình, nhà trường và toàn xã hội.

Từ việc rào chắn các điểm nước nguy hiểm, đến việc lồng ghép kỹ năng sinh tồn trong tiết học thể chất, từ các lớp bơi phổ cập đến việc hỗ trợ vùng khó khăn tiếp cận bể bơi di động… mỗi hành động nhỏ đều có thể cứu lấy một sinh mạng.

Không ai biết được điều bất ngờ sẽ xảy đến lúc nào. Nhưng nếu được trang bị, đứa trẻ có thể không rơi vào hoảng loạn khi ngã xuống nước. Có thể biết cách nổi, biết cách gọi cứu, hoặc biết cách tránh xa những khu vực nguy hiểm. Và đôi khi, một kỹ năng được học đúng lúc có thể đổi lấy cả một đời người.

THÙY TRANG