Cảnh cửa giảm lãi suất đang thu hẹp dần?

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chỉ đạo các tổ chức tín dụng đồng bộ giải pháp ổn định mặt bằng lãi suất tiền gửi, phấn đấu giảm lãi suất cho vay tạo điều kiện cho doanh nghiệp, người dân tiếp cận vốn.

Tín dụng tăng trưởng mạnh

Trước áp lực phục hồi kinh tế và yêu cầu kiểm soát lạm phát, ngày 4-8, NHNN đã ban hành Công văn số 6781/2025 chỉ đạo hệ thống ngân hàng đồng loạt triển khai các giải pháp ổn định lãi suất tiền gửi, giảm lãi suất cho vay nhằm thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế từ 8% trở lên trong năm 2025.

NHNN yêu cầu các tổ chức tín dụng thực hiện nghiêm Chỉ thị 01/CT-NHNN, đẩy mạnh các giải pháp bình ổn mặt bằng lãi suất, từ đó tạo điều kiện giảm lãi suất cho vay. Việc này nhằm đảm bảo dòng vốn rẻ tiếp cận kịp thời tới khu vực sản xuất kinh doanh, các ngành ưu tiên và động lực tăng trưởng.

Song song đó, nhà điều hành cũng yêu cầu các ngân hàng thương mại phải tiết giảm chi phí vận hành, ứng dụng công nghệ, đơn giản hóa thủ tục nhằm hạ giá vốn cho vay.

Đáng chú ý, NHNN nhấn mạnh yêu cầu các nhà băng kiểm soát chặt tín dụng vào các lĩnh vực rủi ro, đồng thời tăng cường truyền thông chính sách, giúp khách hàng nắm bắt và sử dụng hiệu quả các gói vay ưu đãi.

Trước đó, tại Hội nghị triển khai các giải pháp ổn định lãi suất tiền gửi, giảm lãi suất cho vay, Phó Thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà cho biết: Đến nay kinh tế tiếp tục duy trì đà tăng trưởng, GDP 6 tháng đầu năm 2025 tăng 7,52% là mức tăng cao nhất của 6 tháng đầu năm giai đoạn 2021-2025.

Lạm phát được kiểm soát, bình quân 6 tháng đầu năm 2025 là 3,27%, phù hợp với mục tiêu của Quốc hội. Thị trường tiền tệ, ngoại hối ổn định. Tín dụng tăng trưởng tích cực ngay từ đầu năm, cải thiện so với cùng kỳ năm 2024.

Đến ngày 29-7 vừa qua, tín dụng toàn hệ thống tăng 9,8% so với cuối năm 2024, tăng 19,75% so với cùng kỳ, là mức tăng trưởng tích cực so với các năm gần đây. Mặt bằng lãi suất tiền gửi tiếp tục diễn biến tương đối ổn định, lãi suất cho vay tiếp tục có xu hướng giảm so với cuối năm 2024.

Cụ thể, đến ngày 20-7, lãi suất tiền gửi bình quân đối với các giao dịch phát sinh mới của ngân hàng thương mại ở mức 4,18%/năm, ổn định so với cuối năm 2024; lãi suất cho vay bình quân đối với các giao dịch phát sinh mới ở mức 6,53%/năm, giảm khoảng 0,4%/năm so với cuối năm 2024.

Được biết, trong 7 tháng đầu năm nay, Agribank đẩy mạnh tái cơ cấu nguồn vốn, kiểm soát chặt lãi suất đầu vào nhằm tạo dư địa giảm lãi suất cho vay. Nhờ đó, lãi suất cho vay bình quân lũy kế đến cuối tháng 7 tiếp tục giảm thêm 0,37 điểm phần trăm so với đầu năm.

Giảm lãi suất đang là ưu tiên chính sách, nhưng dư địa thực hiện không còn nhiều. Ảnh minh họa

Ông Phạm Toàn Vượng, Tổng Giám đốc Agribank khẳng định: “Chúng tôi cam kết nghiêm túc triển khai chỉ đạo của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước về việc ổn định mặt bằng lãi suất, góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp tiếp cận vốn, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế”.

Bên cạnh đó, lãnh đạo Agribank cũng kiến nghị NHNN tiếp tục có giải pháp kiểm soát mặt bằng lãi suất tiền gửi, nhằm đảm bảo môi trường cạnh tranh lành mạnh, nâng cao nâng cao năng lực thu hút vốn của khối ngân hàng thương mại Nhà nước, trong đó có Agribank.

Cánh cửa giảm lãi suất không còn rộng mở

Trước động thái của NHNN về việc tiếp tục yêu cầu hệ thống ổn định lãi suất huy động và giảm lãi suất cho vay, PGS.TS Nguyễn Hữu Huân, chuyên gia kinh cho rằng: Khi thanh khoản hệ thống dồi dào thì khả năng giữ mặt bằng lãi suất như hiện nay vẫn có thể tiếp tục được duy trì. Điều đó đồng nghĩa với việc, cơ quan điều hành tiền tệ sẽ phải tiếp tục "bơm tiền" nhằm tránh nguy cơ lãi suất đầu vào tăng, kéo theo lãi suất cho vay sẽ phải tăng theo.

"Tuy nhiên, điều gì cũng có 2 mặt, nếu giữ lãi suất thấp trong bối cảnh hiện tại, áp lực tỉ giá sẽ tăng. Nếu ngân hàng nhà nước muốn giữ mặt bằng lãi suất thấp, phải chấp nhận rủi ro tỉ giá tăng. Đây là câu chuyện là đánh đổi", ông Huân thẳng thắn nhìn nhận.

Tuy nhiên, vẫn có điểm thuận lợi khác là trong bối cảnh hiện nay khi thị trường chứng khoán đang bùng nổ, nhà đầu tư nước ngoài tích cực mua ròng trở lại kéo theo cán cân tài khoản vốn thặng dư, sẽ giúp NHNN có thêm dư địa điều hành chính sách.

“Khi nhà đầu tư nước ngoài rót USD vào thị trường chứng khoán Việt, sẽ tạo cơ hội cho NHNN có thể mua vào, vừa giúp tăng dự trữ ngoại hối, vừa bơm thêm VND ra thị trường”, ông Huân nói.

Đứng từ góc độ ngân hàng, Phó tổng giám đốc một ngân hàng thương mại nhận định: “Trong bối cảnh thị trường chứng khoán bùng nổ, bất động sản tiếp tục hút dòng tiền và nhu cầu tín dụng tăng mạnh, áp lực thanh khoản lên hệ thống ngân hàng ngày càng lớn. Nếu Ngân hàng Nhà nước muốn giữ mặt bằng lãi suất thấp như hiện nay, bắt buộc phải hỗ trợ thanh khoản cho hệ thống thông qua kênh thị trường mở”.

Tuy nhiên, theo vị này, không phải mọi ngân hàng đều được hưởng lợi như nhau từ chính sách nới lỏng. Chỉ những tổ chức tín dụng có tỷ lệ CASA (tiền gửi không kỳ hạn) cao mới có khả năng duy trì được chi phí vốn thấp. Ngược lại, các ngân hàng phụ thuộc nhiều vào nguồn huy động kỳ hạn sẽ gặp khó trong việc giữ ổn định lãi suất huy động, một yếu tố trực tiếp ảnh hưởng đến khả năng điều chỉnh lãi suất cho vay. Đặc biệt, nhóm ngân hàng quy mô nhỏ sẽ phải đối mặt với áp lực cạnh tranh ngày càng khốc liệt.

“Tại ngân hàng chúng tôi, biên lợi nhuận (NIM) đối với các khoản vay trung và dài hạn trong giai đoạn ưu đãi hiện chỉ đạt khoảng 1%, còn các khoản vay ngắn hạn thậm chí chỉ còn 0,5%. Sau thời gian ưu đãi, biên lợi nhuận có cải thiện nhưng cũng chỉ dao động quanh mức 2,5–3% đối với trung dài hạn và khoảng 1% đối với ngắn hạn. Đây là mức lợi nhuận trước khi trừ chi phí hoạt động và các khoản trích lập dự phòng rủi ro bắt buộc, nên thực tế còn thấp hơn rất nhiều" vị này nhấn mạnh.

THÙY LINH