Cẩn trọng với 'kẻ giết người thầm lặng'
Bệnh tăng huyết áp từ lâu được xem là 'kẻ giết người thầm lặng' bởi bệnh tiến triển âm thầm, ít triệu chứng đặc hiệu nhưng để lại hậu quả nghiêm trọng.
Bác sĩ Ngô Thúy Hằng, Bệnh viện Hoàn Mỹ Đồng Nai, khám sức khỏe cho bệnh nhân bị biến chứng nặng do bệnh tăng huyết áp. Ảnh: Hạnh Dung
Đáng lo ngại, căn bệnh này đang có xu hướng trẻ hóa, không còn là nỗi lo của riêng người cao tuổi.
Trẻ hóa bệnh tăng huyết áp
Cách đây 2 năm, anh Đ.D.H.N. (38 tuổi, ngụ xã Bình Minh, tỉnh Đồng Nai) biết mình bị tăng huyết áp nhưng do tâm lý chủ quan và ngại phải uống thuốc huyết áp suốt đời nên anh N. cố tình “quên” bệnh. Chỉ đến khi những triệu chứng khó chịu liên tục xuất hiện, anh N. mới đến bệnh viện để thăm khám.
“Trước đây, bác sĩ kê đơn mà tôi không uống. Đến nay mới thấy lo thật sự, vì huyết áp cứ tăng vọt, sợ nhất là sẽ bị đột quỵ” - anh N. chia sẻ.
Anh N. cho hay: Lúc đầu chỉ thấy mặt nóng phừng phừng, sau gáy căng tức, tưởng chỉ là mệt mỏi do làm việc căng thẳng, ai ngờ khi đo huyết áp đã lên tới 155/106 mmHg. Đây là mức huyết áp cao, nguy hiểm.
Một bệnh nhân khác cũng đang còn rất trẻ nhưng đã bị bệnh tăng huyết áp là anh N.T.B. (28 tuổi, ngụ phường Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai). Với cân nặng hơn 100kg, chỉ số cơ thể (BMI) 34,6 - mức béo phì nặng, anh B. được chẩn đoán tăng huyết áp từ giữa năm 2024. Khi nhập viện, huyết áp của anh B. cao đến mức nguy hiểm. Sau nhiều tháng điều trị kết hợp thay đổi lối sống, huyết áp của anh B. mới tạm thời được kiểm soát.
Bác sĩ chuyên khoa I Ngô Thúy Hằng, Khoa Nội, Bệnh viện Hoàn Mỹ Đồng Nai (phường Tam Hiệp) cho hay: Mỗi ngày khoa tiếp nhận khám ngoại trú hơn 300 lượt bệnh nhân; trong đó có tới 50% bệnh nhân bị bệnh tăng huyết áp. Nếu như trước đây, căn bệnh này chủ yếu gặp ở người trên 50 tuổi thì nay, nhiều người mới ngoài 20-30 tuổi đã phải uống thuốc hạ huyết áp hằng ngày.
Nói về nguyên nhân trẻ hóa bệnh tăng huyết áp, bác sĩ Thúy Hằng cho rằng: Ở người trẻ, tăng huyết áp thường liên quan chặt chẽ đến lối sống và chế độ ăn uống. Nhiều người ăn nhiều đồ chiên xào, nhiều muối, ít vận động, thức khuya… dẫn đến rối loạn chuyển hóa. Từ đó dẫn đến bệnh tăng huyết áp và nhiều bệnh lý khác.
Với những người đã được chẩn đoán bị bệnh tăng huyết áp cần sử dụng thuốc đều đặn theo chỉ định của bác sĩ, tuyệt đối không được tự ý dừng thuốc, bởi huyết áp chỉ ổn định khi có thuốc hỗ trợ. Việc ngừng thuốc đột ngột có thể khiến huyết áp tăng vọt, dễ gây đột quỵ, nhồi máu cơ tim.
Những biến chứng nguy hiểm
Sau một tuần điều trị tích cực tại bệnh viện vì bệnh tăng huyết áp, ông C.T.H. (52 tuổi, ngụ phường Trảng Dài, tỉnh Đồng Nai) được xuất viện. Ông H. chia sẻ: “Tôi phát hiện bị tiền tăng huyết áp từ 3 năm trước, uống thuốc đều đặn một thời gian. Đến khi thấy huyết áp “có vẻ ổn”, tôi tự ý ngưng uống thuốc. Hậu quả là vài tháng sau, tôi thấy rất mệt mỏi, đầu nặng, ảnh hưởng lớn đến công việc, phải nhập viện điều trị. Cách đây hơn một tuần, các triệu chứng trên lại tiếp diễn, tôi phải nhập viện tiếp”.
Trong khi đó, ông N.V.T. (64 tuổi, ngụ phường Trấn Biên) đã và đang bị biến chứng nặng nề của việc kiểm soát huyết áp không tốt. Năm 2024, ông T. bị xuất huyết não do tăng huyết áp, để lại di chứng liệt nửa người bên trái. Không chỉ vậy, huyết áp cao kéo dài còn khiến ông rơi vào tình trạng suy thận mạn, phải điều trị kết hợp nhiều loại thuốc mỗi ngày. Sau một thời gian dài kiên trì điều trị, đến nay tình trạng liệt nửa người bên trái của ông T. đã được cải thiện, nhưng thận trái bị ứ nước mức độ nặng kèm giãn niệu quản trái, khả năng phải cắt bỏ thận trái.
Bác sĩ chuyên khoa I Ngô Thúy Hằng cho biết: Bệnh tăng huyết áp nếu không được kiểm soát tốt có thể gây ra những biến chứng rất nguy hiểm.
Cụ thể, bệnh gây biến chứng ở não như: nhồi máu não, xuất huyết não, đột quỵ, để lại di chứng liệt, mất ngôn ngữ; biến chứng tim mạch như: suy tim, nhồi máu cơ tim, phình bóc tách động mạch chủ - là nguyên nhân gây đột tử; biến chứng ở thận như: tổn thương cầu thận, suy thận, phải lọc máu định kỳ. Ngoài ra, bệnh còn gây biến chứng mắt như: tổn thương võng mạc, nguy cơ mù lòa.
Để phòng ngừa bệnh tăng huyết áp, mỗi người cần chủ động thay đổi lối sống. Nên giảm muối trong khẩu phần ăn, không quá 5g muối/ngày (tương đương 1 thìa cà phê); ăn nhiều rau xanh, trái cây giàu kali; hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ chiên rán, thức ăn nhanh. Không hút thuốc, không lạm dụng rượu bia. Tập thể dục đều đặn ít nhất 30 phút/ngày, 5 ngày/tuần. Giữ cân nặng hợp lý, tránh béo phì. Ngoài ra, nên ngủ đủ giấc, giảm căng thẳng, tránh thức khuya; khám sức khỏe định kỳ, đo huyết áp thường xuyên để phát hiện bệnh sớm.
