'Cân đo' những thách thức của Tổng thống Donald Trump trong đảng Cộng hòa

Trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020, những thách thức của ông Trump trong đảng Cộng hòa không phải nhỏ. (Nguồn: The Telegraph)

Ngày 1/6, thông qua mạng xã hội, Thống đốc bang Maryland, ông Larry Hogan, năm nay 63 tuổi, đã nói rằng “Tôi vô cùng biết ơn toàn bộ người dân Mỹ đã ủng hộ tôi tham gia cuộc bầu cử tổng thống năm 2020... Nhưng dù sao đi nữa, tôi sẽ không trở thành ứng cử viên”, điều này đã làm cho bên ngoài giảm hứng thú đối với cuộc bầu cử sơ bộ tổng thống sắp diễn ra của đảng Cộng hòa.

Sự thực, điều mà Larry Hogan không muốn thừa nhận chính là ông không có khả năng thách thức Tổng thống đương nhiệm Donald Trump trong cuộc bầu cử sơ bộ vào năm 2020 của đảng Cộng hòa. Đây rõ ràng là thông tin tốt lành đối với ông Donald Trump, khi vị tổng thống đương nhiệm đã chính thức khởi động cuộc tranh cử nhiệm kỳ tiếp theo vào ngày 18/6 vừa qua. Nói cách khác, trong cuộc bầu cử sơ bộ vô hình và chính thức của đảng Cộng hòa trong hơn 1 năm tới, giai điệu chính của đảng Cộng hòa có lẽ sẽ tẻ nhạt gần giống như vở kịch chỉ có một vai.

Ngược lại, cuộc tranh luận bầu cử sơ bộ tổng thống của đảng Dân chủ - xuất hiện nhiều người tham gia nhất trong lịch sử - sẽ chính thức khởi động tại thành phố Miami thuộc bang Florida vào tối ngày 26/6, từ đó “đốt cháy” vở kịch đề cử gây nhiều tranh cãi, thậm chí phải đối mặt với nguy cơ hỗn loạn. Rốt cuộc, sự chênh lệch về độ nóng của cuộc bầu cử sơ bộ giữa hai đảng có ý nghĩa gì đối với Donald Trump? Xem ra chỉ có ông mới biết được.

Tại sao lại là Larry Hogan?

Ngày 16/1, Larry Hogan một lần nữa tuyên thệ nhậm chức thống đốc bang nhiệm kỳ thứ hai. Đây là lần đầu tiên người của đảng Cộng hòa được bầu lại làm thống đốc bang kể từ năm 1954, và đây cũng là lần thứ hai trong lịch sử của bang này. Trên thực tế, việc Larry Hogan được bầu chọn lần đầu tiên vào năm 2014 là rất bất ngờ: đối thủ thuộc đảng Dân chủ, Anthony Brown, đã có kinh nghiệm 8 năm làm phó thống đốc. Đứng trước cử tri của bang Maryland có tới 60% người ủng hộ đảng Dân chủ, tuy Larry Hogan luôn tụt lại phía sau trong phần lớn các cuộc thăm dò dư luận, nhưng vẫn đánh bại đối thủ với tỷ lệ sát sao 51% so với 47% .

4 năm sau, với lợi thế lớn 55% so với 43%, Larry Hogan tái đắc cử thống đốc bang, sau đó đã xuất hiện nhiều phỏng đoán và ủng hộ việc ông tranh cử tổng thống. Tất nhiên, 4 năm đầu tiên là thời kỳ thăng trầm và khó khăn đối với Larry Hogan: Không những phải quản lý một bang của đảng Dân chủ với tư cách người thuộc đảng Cộng hòa, mà còn phải chiến đấu chống lại căn bệnh ung thư hạch bạch huyết bất ngờ xuất hiện.

Dù sao đi nữa, việc Larry Hogan có lập trường ôn hòa thậm chí thuộc phe tự do này như bảo vệ Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu, từ chối đề cử Brett Kavanaugh vào vị trí thẩm phán Tòa án tối cao, kêu gọi kiểm soát nghiêm súng đạn, phản đối chính sách nhập cư của Chính quyền Donald Trump và tương đối mềm dẻo trong vấn đề phá thai... cũng giống như đang tạo ra sự tương phản màu sắc, làm nổi bật tính cách hoàn toàn khác nhau với chủ nhân Nhà Trắng ở thời điểm này. Điều ngạc nhiên là trong bài phát biểu nhậm chức nhiệm kỳ hai, Larry Hogan đã ám chỉ rằng không loại trừ khả năng sẽ thách thức ông Donald Trump vào năm 2020.

Larry Hogan khẳng định không trở thành ứng viên cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2020 đã làm cuộc bầu cử sơ bộ tổng thống của đảng Cộng hòa bớt hứng thú? (Nguồn: Reuters)

Trong gần nửa năm tới, việc phải dập tắt những tác động chính trị do Larry Hogan tạo ra có lẽ là điểm mấu chốt để ông Donald Trump giành lấy sự ủng hộ trong đảng Cộng hòa. Theo một cuộc thăm dò vào tháng 4/2019, nếu vào thời điểm này bang Maryland tổ chức cuộc bầu cử sơ bộ tổng thống của đảng Cộng hòa, Larry Hogan sẽ bị Donald Trump giành chiến thắng áp đảo với tỷ lệ 24% so với 68%. Đứng trước rủi ro tự phá hủy cơ sở cử tri, cuối cùng Larry Hogan đã lựa chọn từ bỏ.

Thách thức của ông Trump

Khi báo cáo về cuộc bầu cử sơ bộ tổng thống của đảng Dân chủ vào năm 1972, David Broder, người được ông Obama ca ngợi là “nhà bình luận chính trị đáng kính và sắc sảo nhất trong một thời đại”, nói rằng: “Khi xã hội của chúng ta có sự bất mãn, không tin tưởng và căm giận, quán tính trên phương diện chính trị chắc chắn sẽ bị những cảm xúc của công chúng chi phối”. Theo logic này, sự chia rẽ trong xã hội Mỹ hiện nay chắc chắn sẽ tiếp tục được thể hiện trên phương diện chính trị, mấu chốt là vấn đề của ai nghiêm trọng hơn.

Khác với Larry Hogan thấy khó khăn nên rút lui, William Weld, một ứng cử viên thuộc đảng Cộng hòa, đã từ bỏ chức thống đốc bang Massachusetts 24 năm, lại muốn đối đầu với ông Donald Trump. Ngoài ra, còn có hai quan chức thuộc đảng Cộng hòa cũng bày tỏ sự quan tâm đến việc tham gia tranh cử, đó là cựu Thượng nghị sĩ Bob Corker đại diện cho bang Tennessee và cựu Thống đốc bang Ohio John Kasich, sự đồng thuận hoặc động lực lớn nhất của họ đương nhiên vẫn là sự không hài lòng đối với chính sách đối nội và đối ngoại của ông Trump.

Tổng thống đương nhiệm muốn tái cử thì có thể tham gia cuộc bầu cử sơ bộ, nhưng các nghị sĩ quốc hội và thống đốc bang muốn tham gia bầu cử thì phải thông qua cuộc bầu cử sơ bộ để xác định đề cử, và sự 'cố chấp' của William Weld cũng đã làm tăng thêm tính cần thiết cho cuộc bầu cử sơ bộ về mặt trình tự. Do đó, đảng Cộng hòa vẫn sẽ tổ chức các cuộc bầu cử sơ bộ tại các tiểu bang từ tháng 2 - 6/2020.

Như vậy, so với cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa thiếu sự hồi hộp ở các bang, cuộc bầu cử sơ bộ được tiến hành vào cùng thời điểm của đảng Dân chủ lại nhận được sự quan tâm đặc biệt, hơn nữa mọi sự chú ý của mọi người đều đặt vào ông Donald Trump, nhưng ông chỉ có thể “một mình chiến đấu”.

Trong tình hình có sự chênh lệch về mức độ tham gia bầu cử, việc có một đối thủ đồng hành có lẽ là lựa chọn tốt hơn cho ông Trump. Sự xuất hiện của William Weld thuộc phe sáng lập đã cho thấy sau 4 năm ở Nhà Trắng, ông Donald Trump vẫn có thể duy trì xu thế phản đối phe sáng lập; sự ôn hòa của William Weld sẽ khiến ông không tận dụng được nhiều cử tri trung thành hơn tham gia trong cuộc bầu cử sơ bộ, trái lại sẽ làm cho những người này cùng chạy sang phía ông Trump… Do đó, vị đối thủ này vẫn không thể cạnh tranh với tổng thống đương nhiệm.

Theo phân tích của các chuyên gia khi tổng thống đương nhiệm tái đắc cử, thách thức mạnh mẽ trong đảng là tiêu chuẩn quan trọng. Ý nghĩa thực sự của việc có những người thách thức tổng thống đương nhiệm trong đảng là động lực để tái cấu trúc môi trường chính trị. Hiện nay đảng Cộng hòa cũng có sự điều chỉnh tương ứng, những người muốn thách thức trong đảng đương nhiên cũng phải đưa ra sự điều chỉnh tiêu chuẩn tương ứng. Hiện nay, việc chỉ có William Weld là đối thủ trong đảng, cũng có nghĩa là ông Donald Trump có sự kích thích mạnh mẽ hơn, nhưng chưa chắc có hiệu quả lâu dài đối với việc làm nảy sinh liên minh mới trong đảng Cộng hòa, sự kích thích này sẽ biến mất sau khi cuộc bầu cử kết thúc.

Trên thực tế, năm 2016, với tư cách là phụ tá của Thống đốc Mexico Gary Johnson đại diện cho đảng Tự do tranh cử chức phó tổng thống, William Weld đã giành được 3,28% phiếu bầu và được cho là đã làm phân tán kho phiếu của cử tri đảng Cộng hòa, cũng là một trong những nguyên nhân khiến ông Trump gặp bất lợi về phiếu bầu. Liệu sự phân luồng của cử tri trong đảng do sự chia rẽ của giới tinh hoa có tái diễn, đang trở thành một yếu tố tiềm ẩn khác ảnh hưởng đến triển vọng của đương kim tổng thống Mỹ trong cuộc bầu cử năm 2020.

(theo The Paper)