Cận cảnh 49 chiếc siêu tăng M1A1 Abrams Úc gửi Ukraine

Ngày 19-5, Úc tuyên bố sẽ chuyển 49 siêu tăng M1A1 Abrams đã qua sử dụng tới Ukraine sau khi nhận được sự chấp thuận từ Mỹ. Phía Úc cho biết lô chiến tăng đã được đưa lên tàu hàng, song không tiết lộ vị trí hiện tại và thời gian tàu cập cảng ở châu Âu "vì lý do an ninh", đài ABC đưa tin.

Không rõ đến nay Ukraine đã nhận được số xe tăng trên hay chưa.

M1A1 Abrams: Lưỡi gươm thiết giáp của phương Tây

Ra đời trong bối cảnh Chiến tranh Lạnh, M1A1 Abrams là dòng xe tăng chiến đấu chủ lực (MBT) của Mỹ, được thiết kế để đương đầu trực tiếp với lực lượng thiết giáp hùng hậu của Liên Xô, theo tờ Bulgarian Military.

Kể từ khi chính thức được biên chế vào thập niên 1980, Abrams nhanh chóng trở thành biểu tượng của sức mạnh tăng thiết giáp phương Tây, nhờ sự kết hợp ưu việt giữa hỏa lực mạnh, giáp bảo vệ chắc chắn, khả năng cơ động cao và hệ thống điều khiển hỏa lực hiện đại.

Xe tăng chiến đấu chủ lực M1A1 Abrams khai hỏa trong cuộc diễn tập Chong Ju tại thao trường quân sự Puckapunyal (Úc) ngày 9-5-2019. Ảnh: GETTY IMAGES

M1A1 sử dụng động cơ tuốc bin khí AGT1500 có công suất lên tới 1.500 mã lực (tương đương 1.119 kW), giúp xe đạt tốc độ tối đa khoảng 67 km/giờ trên đường nhựa và hơn 60 km/giờ trên địa hình bằng.

Dù có trọng lượng gần 63 tấn, xe vẫn có thể vượt địa hình gồ ghề với tốc độ trên 40 km/giờ, cùng tầm hoạt động hơn 400 km, đủ để đảm nhiệm vai trò xung kích trong đội hình tác chiến hiệp đồng binh chủng.

Tuy nhiên, điểm yếu cố hữu là mức tiêu thụ nhiên liệu cực cao: hơn 1.100 lít cho mỗi 160 km hành trình, gây áp lực lớn cho công tác hậu cần trong môi trường chiến tranh hiện đại, nơi chuỗi tiếp tế luôn đứng trước nguy cơ bị đứt đoạn bất kỳ lúc nào, theo trang web Bộ Quốc phòng Úc (army.gov.au).

Về hỏa lực, M1A1 được trang bị pháo nòng trơn M256 cỡ 120 mm, có thể sử dụng nhiều loại đạn khác nhau, đạn xuyên giáp dưới cỡ M829 (APFSDS) để hạ mục tiêu bọc giáp nặng, đến đạn nổ lõm đa dụng M830 (dùng trong tấn công mục tiêu mềm).

Xe tăng còn có súng máy hạng nặng M2HB 12,7 mm (có thể tháo lắp nhanh) và hai súng MAG58 cỡ 7,62 mm, đảm bảo khả năng tự vệ và yểm trợ hỏa lực tầm gần.

Hệ thống điều khiển hỏa lực kỹ thuật số, kết hợp máy đo xa laser, cảm biến tiên tiến và thiết bị nhìn đêm ảnh nhiệt, cho phép pháo thủ thực hiện các thao tác "ngắm đâu bắn đó" với độ chính xác cao, kể cả trong điều kiện thời tiết bất lợi hoặc ban đêm.

Về phòng thủ, M1A1 được bọc giáp composite dạng tổ hợp Chobham - từng được xem là đột phá công nghệ ở thời điểm ra mắt.

Cấu trúc giáp có thể tích hợp thêm các tấm giáp phản ứng nổ (ERA), tăng khả năng chống lại đạn chống tăng và thiết bị nổ tự chế (IED). Khoang nhiên liệu và khoang đạn được bố trí tách biệt, giảm thiểu nguy cơ tổn thất dây chuyền nếu xe bị trúng đạn.

Xe còn được trang bị hệ thống phóng lựu khói M250 cỡ 66 mm, tạo màn khói ngụy trang khẩn cấp trên chiến trường. Đặc biệt, gói trang bị TUSK (Tank Urban Survivability Kit) giúp nâng cao khả năng sống sót khi tác chiến trong môi trường đô thị - nơi nguy cơ bị phục kích và tấn công cận kề từ mọi hướng luôn hiện hữu.

Khả năng triển khai trên chiến trường Ukraine

Các xe Abrams do Úc viện trợ phần lớn vẫn trong tình trạng kỹ thuật tốt do chưa từng tham chiến. Dù vậy, một số xe có thể cần sửa chữa hoặc nâng cấp nhẹ trước khi bàn giao.

Một số xe M1A1 Abrams từng được Úc mua vào năm 2007 hiện vẫn đang trong tình trạng kỹ thuật tốt, do chưa từng tham chiến, chủ yếu phục vụ huấn luyện tại các thao trường như Shoalwater Bay (bang Queensland của Úc).

Việc những chiếc xe này không trải qua thực chiến giúp chúng giữ được độ ổn định cơ bản, dù một số đơn vị có thể cần sửa chữa, nâng cấp trước khi được chuyển giao cho Ukraine. Các chuyên gia nhận định rằng kinh nghiệm thực tiễn của Ukraine với dòng M1A1 - thông qua các lô viện trợ từ Mỹ trước đây - sẽ giúp rút ngắn thời gian tích hợp loại tăng này vào đội hình chiến đấu.

Xe tăng chiến đấu Abrams của Lực lượng Phòng vệ Úc tham gia Triển lãm Hàng không Quốc tế Avalon. Ảnh: GETTY IMAGES

Việc bổ sung Abrams giúp Ukraine tăng cường sức mạnh cho các lữ đoàn thiết giáp đang tổn thất nặng. Trong các khu vực địa hình trống trải, Abrams có thể phát huy ưu thế về hỏa lực và giáp bảo vệ, đặc biệt khi đối đầu với các dòng tăng cũ như T-72.

Tuy nhiên, khi đối mặt với các dòng tăng hiện đại như T-90 được trang bị giáp phản ứng nổ và công nghệ điện tử tiên tiến, Abrams sẽ gặp nhiều thách thức hơn.

Theo giới quan sát, thiết kế M1A1, dù vẫn mạnh mẽ, cũng đang bộc lộ một số điểm yếu trước bối cảnh chiến tranh hiện đại thay đổi nhanh chóng.

Khi các thiết bị bay không người lái (UAV) và đạn tấn công từ trên cao ngày càng phổ biến, phần nóc xe (vốn ít được bảo vệ) trở thành mục tiêu dễ tổn thương. Chiến trường Ukraine chính là nơi những điểm yếu này bị phơi bày rõ rệt, bất chấp lớp giáp Chobham từng là biểu tượng của xe tăng thế hệ mới. Hệ thống điện tử trên M1A1 hiện cũng bị đánh giá là lỗi thời so với phiên bản hiện đại hơn như M1A2 SEPv3.

Trên thực tế, Ukraine hiện đã tiến hành cải tiến một số xe M1A1 do Mỹ cung cấp bằng cách lắp thêm các lồng chống UAV - thường gọi là “cope cage” - để giảm thiểu nguy cơ bị tấn công từ trên cao. Nhiều khả năng sẽ áp dụng biện pháp tương tự cho các xe tăng đến từ Úc, nhằm hạn chế tác động từ UAV của đối phương.

DƯƠNG KHANG