Cách làm mới cải thiện sinh kế nông thôn

Người dân tham gia thi công đường bê tông tại xã Phong Quang.

Thôn Phiêng Kham (xã Cẩm Giàng) là một trong những thôn tiêu biểu trong triển khai Dự án. Trước đây, đường vào khu sản xuất nhỏ hẹp, lầy lội, khiến việc vận chuyển nông sản gặp nhiều khó khăn. Khi được bàn bạc, lựa chọn, người dân đã đồng thuận làm đường bê tông nội đồng. Công trình hoàn thành giúp xe máy, xe công nông có thể đi lại thuận tiện, giảm sức lao động, tiết kiệm chi phí vận chuyển.

Cùng với hạ tầng, bà con trong thôn còn tham gia nhóm nông dân sở thích, với mô hình trồng dưa chuột do Dự án hỗ trợ giống và kỹ thuật. Những luống dưa xanh mướt đã mang lại thu nhập cao gấp đôi so với cây ngô, cây lúa truyền thống.

Chị Nguyễn Thị Thắm, Trưởng thôn Phiêng Kham: Chúng tôi được tham gia từ khâu lựa chọn công trình, mô hình đến giám sát thực hiện. Mọi người đều thấy trách nhiệm và quyền lợi của mình nên đồng thuận, đoàn kết hơn. Kinh tế từng bước được nâng lên, đời sống được cải thiện rõ rệt.

Không chỉ ở Phiêng Kham, nhiều thôn khác cũng có những đổi thay tích cực, như đường bê tông nội đồng thôn Lủng Chang được hoàn thành giúp hàng hóa lưu thông dễ dàng; kè chống sạt lở ở thôn Nà Lốc đã bảo vệ đất sản xuất trước nguy cơ thiên tai. Tại xã Phong Quang, việc tu sửa, xây dựng đập giữ nước giúp đảm bảo nguồn nước tưới tiêu, nâng cao năng suất cây trồng.

Mô hình trồng dưa chuột ở thôn Phiêng Kham (xã Cẩm Giàng) đem lại hiệu quả kinh tế cho các hộ thuộc nhóm nông dân sở thích.

Bên cạnh hạ tầng, các nhóm nông dân sở thích được thành lập đã triển khai nhiều mô hình sinh kế phù hợp như phát triển mô hình chè hữu cơ; trồng lạc không hóa chất; phụ nữ Dao khôi phục nghề thêu thổ cẩm… Tất cả các mô hình đều góp phần cải thiện thu nhập, giữ gìn văn hóa truyền thống và thúc đẩy tinh thần liên kết cộng đồng.

Sau hơn hai năm triển khai, Dự án đã hỗ trợ 36 Tiểu dự án hạ tầng và 24 mô hình sản xuất, với sự tham gia của 22 thôn, thuộc 3 xã Phong Quang, Cẩm Giàng, Phủ Thông, với gần 200 hộ gia đình là thành viên các nhóm nông dân sở thích, trong đó có 146 phụ nữ và 31 hộ nghèo, cận nghèo...

Dự án “Cải thiện sinh kế cho các cộng đồng nghèo, tiếp tục” không chỉ mang lại những công trình hạ tầng kiên cố, những mô hình sản xuất hiệu quả, mà còn tạo ra sự chuyển biến về tư duy, cách làm của cộng đồng.

Phương pháp quản lý cộng đồng đã được phát huy tối đa hiệu quả, đó là dân chủ, minh bạch, tiết kiệm, gắn kết; đồng thời được áp dụng xuyên suốt, đó là dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân hưởng lợi. Người dân trực tiếp tham gia từ khâu lựa chọn công trình, lập kế hoạch, thi công đến giám sát, đánh giá. Nhờ vậy, các hạng mục đầu tư sát với nhu cầu thực tế, tiết kiệm chi phí, nâng cao tính minh bạch và hiệu quả.

Ông Phạm Xuân Hải, đại diện Tổ chức Bánh mỳ cho thế giới, cho biết: Bên cạnh những giá trị về kinh tế, Dự án còn tạo ra tác động tích cực trong cộng đồng, như tinh thần đoàn kết được củng cố, năng lực quản lý của người dân được nâng cao, đồng thời hình thành những mô hình mẫu về phát triển cộng đồng có sự tham gia. Đây cũng là tiền đề quan trọng để nhân rộng cách tiếp cận quản lý cộng đồng sang các địa phương khác, góp phần thúc đẩy xây dựng nông thôn mới bền vững.

Vân Đoan - Thái Sơn