Các tác nhân AI tự tìm ra phương pháp chữa trị các biến thể corona

AI có thể thúc đẩy các nghiên cứu y sinh

Nhóm nghiên cứu đã thực hiện một thí nghiệm táo bạo: thách thức các tác nhân AI tìm ra phương pháp chữa trị các biến thể coronavirus mới - một nhiệm vụ cực kỳ khó khăn ngay cả với các nhà khoa học hàng đầu. Sử dụng mô hình ngôn ngữ GPT-4o của OpenAI, các nhà nghiên cứu đã phát triển một tác nhân AI để "lãnh đạo" nghiên cứu. Tác nhân này sau đó được giao nhiệm vụ tạo ra một đội nhóm chuyên biệt cho công việc.

Đội ngũ chuyên gia là tác nhân AI

Điều đáng chú ý là hệ thống AI đã độc lập tạo ra các tác nhân chuyên môn, ví dụ như những tác nhân chuyên về miễn dịch học và tin sinh học. Đây không phải là sự phân công công việc từ con người, mà là quyết định tự chủ của chính AI trong việc tối ưu hóa quy trình nghiên cứu.

Điều khiến các nhà nghiên cứu ngạc nhiên nhất chính là cách thức làm việc của đội AI này. Các tác nhân bắt đầu trao đổi ý tưởng về nhiệm vụ được giao trong các cuộc thảo luận cá nhân hoặc nhóm. Khác với con người, giấc ngủ hay dinh dưỡng hoàn toàn không ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc của chúng.

Đồng tác giả nghiên cứu James Zou đã chia sẻ một chi tiết thú vị: "Khi tôi uống tách cà phê đầu tiên vào buổi sáng, chúng đã có hàng trăm cuộc thảo luận khoa học". Hình ảnh này vẽ nên một thực tế mới trong nghiên cứu khoa học - nơi mà quá trình tư duy và phân tích có thể diễn ra liên tục, không bị gián đoạn bởi những giới hạn sinh học của con người.

Trong vòng vài ngày - thay vì hằng tuần như thông thường - các tác nhân AI được cho là đã thiết kế 92 nanobody với sự can thiệp tối thiểu từ con người. Những nanobody này hoạt động tương tự như kháng thể nhưng ít phức tạp hơn và dễ tính toán hơn. Điều đáng chú ý là hai trong số những nanobody này đã cho thấy triển vọng trong việc chống lại các biến thể coronavirus mới.

Tốc độ này không chỉ ấn tượng về mặt số lượng mà còn về chất lượng. Việc có thể tạo ra những giải pháp tiềm năng trong thời gian ngắn như vậy mở ra những khả năng mới cho việc ứng phó với các đại dịch trong tương lai.

Nhà nghiên cứu Zou coi việc các tác nhân AI phần lớn độc lập đưa ra những phát hiện khoa học mới như một "bước ngoặt mang tính cách mạng". Tuy nhiên, một yếu tố quan trọng trong thành công này là việc các nhà nghiên cứu đã tạo ra một tác nhân bổ sung được thiết kế để đưa ra những lời phản biện dựa trên bằng chứng khoa học - qua đó đặt câu hỏi về công việc nghiên cứu.

Con người vẫn là quan trọng

Mặc dù thành tựu ấn tượng, các nhà nghiên cứu con người vẫn phải kiểm tra kết quả một cách chi tiết sau đó. Về mặt này, đội AI không thực sự "giải phỏng" con người khỏi công việc, như người dẫn đầu nghiên cứu John Pak giải thích. Thay vào đó, AI cung cấp cho các nhà nghiên cứu nhiều ý tưởng mới trong thời gian ngắn cần được điều tra.

Pak không lo sợ việc bị thay thế bởi tác nhân AI trong tương lai. Ông nhận xét rằng các tác nhân AI làm việc khá sáng tạo nhưng không "nói nhảm" - "và chúng rất nhanh".

Một lợi ích bất ngờ khác mà Pak đánh giá cao là việc các cuộc thảo luận được thực hiện bởi tác nhân AI đều được ghi lại, cho phép các nhà nghiên cứu hiểu được các ý tưởng và quyết định được đưa ra. Điều này tạo ra một mức độ minh bạch chưa từng có trong quy trình nghiên cứu, nơi mà mọi bước suy nghĩ đều có thể được theo dõi và kiểm chứng.

Thí nghiệm này không chỉ đơn thuần là một thành tựu công nghệ mà còn là một cái nhìn sâu sắc về tương lai của nghiên cứu khoa học. Nó cho thấy rằng tác nhân AI có thể trở thành những cộng sự đáng tin cậy trong việc tăng tốc quá trình khám phá khoa học, không phải bằng cách thay thế con người mà bằng cách bổ sung những khả năng mà con người không có - như khả năng làm việc liên tục 24/7 và xử lý khối lượng thông tin khổng lồ.

Kết quả của thí nghiệm này không chỉ mang ý nghĩa trong lĩnh vực y học mà còn vẽ nên một tầm nhìn mới về vai trò của AI trong nghiên cứu khoa học. Từ việc tìm kiếm thuốc chữa COVID đến những thách thức khoa học phức tạp khác, sự hợp tác giữa con người và tác nhân AI hứa hẹn sẽ mở ra những chân trời mới trong việc giải quyết các vấn đề cấp bách của nhân loại.

Điều quan trọng không phải là AI sẽ thay thế các nhà khoa học, mà là cách thức mà sự kết hợp này có thể tạo ra những đột phá vượt xa khả năng của từng bên riêng lẻ. Đây thực sự có thể là khởi đầu của một "paradigm shift" trong cách chúng ta tiếp cận nghiên cứu khoa học.

Bùi Tú