Các nước vùng Vịnh kích hoạt cơ chế phòng thủ, chỉ trích Israel tấn công Qatar
Các nước vùng Vịnh cam kết kích hoạt hiệp ước phòng thủ chung giữa bối cảnh giới lãnh đạo Arab và Hồi giáo đều đứng về phía Qatar sau vụ tấn công của Israel.
Cuộc họp thượng đỉnh khẩn cấp của các lãnh đạo Arab và Hồi giáo được tổ chức tại Doha đã lên án vụ tấn công của Israel nhằm vào lãnh đạo Hamas tại thủ đô Qatar nhưng những người tham dự không đưa ra cam kết hành động cụ thể.
Cam kết của Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC) nhằm "kích hoạt cơ chế phòng thủ chung" có lẽ là kết quả thiết thực nhất của hội nghị. Các quốc gia GCC gồm Bahrain, Kuwait, Oman, Qatar, Saudi Arabia và UAE đã thiết lập một hiệp ước phòng thủ nhằm ứng phó với các lo ngại an ninh của các nước thành viên.
Hội nghị Thượng đỉnh của các nhà lãnh đạo Arab và Hồi giáo ở Doha, Qatar ngày 15/9. Ảnh: Reuters
“Thủ đô của đất nước tôi trở thành mục tiêu trong một cuộc tấn công nguy hiểm, nhắm vào nơi ở của gia đình các lãnh đạo Hamas và phái đoàn của họ", Quốc vương Qatar Sheikh Tamim Bin Hamad Al Thani phát biểu tại hội nghị. Các lãnh đạo Hamas khi đó đang họp bàn về đề xuất ngừng bắn mới nhất do Mỹ hậu thuẫn ở Gaza.
Quốc vương Sheikh Tamim nhấn mạnh vụ tấn công nhằm vào trung gian hòa giải cho thấy Israel “không thực lòng muốn hòa bình” và tìm cách “phá hoại các cuộc đàm phán” để chấm dứt xung đột ở Gaza.
Cuộc họp khẩn được tổ chức trong bối cảnh làn sóng phẫn nộ lan rộng trong khu vực sau các cuộc không kích của Israel ngày 9/9 khiến 6 người thiệt mạng.
GCC cho biết các cuộc tham vấn của các cơ quan quân sự trong khối bắt đầu được tổ chức để xây dựng "năng lực răn đe vùng Vịnh". Ông Majed Mohammed Al-Ansari - Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Qatar cho hay, một cuộc họp của Bộ Tư lệnh Quân sự Thống nhất sẽ sớm diễn ra tại Doha. Hiện vẫn chưa có thông tin chi tiết về cơ chế phòng thủ mới, theo đó khẳng định cuộc tấn công vào một thành viên là tấn công vào tất cả.
“Tuyên bố chung rõ ràng yêu cầu tổ chức cuộc họp của chỉ huy cấp cao tại Doha để thảo luận các bước tiếp theo nhằm đảm bảo an toàn và an ninh chung cho các nước GCC”, ông Al-Ansari nói với Al Jazeera.
Quốc vương Sheikh Tamim cáo buộc Thủ tướng Benjamin Netanyahu muốn biến khu vực Arab thành “vùng ảnh hưởng của Israel” và gọi đó là “ảo tưởng nguy hiểm”. Hội nghị không công bố biện pháp chính trị hay kinh tế để đáp trả hành động quân sự của Israel. Tuy nhiên, Tổng thư ký GCC Jasem Mohamed Albudaiwi kêu gọi Tổng thống Mỹ Donald Trump hành động để gây sức ép với Israel.
“Chúng tôi mong các đối tác chiến lược ở Mỹ sử dụng ảnh hưởng để khiến Israel ngừng hành vi này. Họ có đòn bẩy với Israel và đã đến lúc họ sử dụng chúng", ông Albudaiwi nói.
Khi được hỏi về các lời đe dọa, cũng như thái độ của Israel là sẵn sàng tấn công Hamas “mọi nơi”, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Qatar Al-Ansari nói nước này sẽ tận dụng hệ thống quốc tế để buộc Israel chịu trách nhiệm.
“Chúng tôi sẽ khiến Israel chịu trách nhiệm trước cộng đồng quốc tế và công cụ của chúng tôi để thực hiện việc đó là niềm tin vào luật pháp cũng như các tổ chức quốc tế". Theo ông: “Đó là lý do chúng tôi đưa vụ việc lên Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc và giờ là các tổ chức Arab, Hồi giáo, GCC... Chúng tôi đang hợp tác chặt chẽ với tất cả đối tác để ngăn Thủ tướng Netanyahu tấn công các quốc gia có chủ quyền lần nữa".
