Cả nước có bao nhiêu đơn vị cấp huyện, xã sau khi sáp nhập?

Theo Kết luận 126/2025, Bộ Chính trị, Ban Bí thư giao Đảng ủy Chính phủ chủ trì, phối hợp với Ban Tổ chức Trung ương, Đảng ủy Quốc hội, các cấp ủy, tổ chức đảng có liên quan nghiên cứu định hướng tiếp tục sắp xếp bỏ cấp hành chính trung gian (cấp huyện); đồng thời định hướng sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh.

TP Thủ Đức, TP.HCM là một trong hai TP thuộc TP trực thuộc trung ương của cả nước. Ảnh: NGUYỄN TIẾN

6 tỉnh/thành có số cấp huyện nhiều nhất

Trong giai đoạn 2019-2021, đã có 21 đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp huyện thuộc tám tỉnh, TP được sắp xếp. Sau khi sắp xếp, số ĐVHC cấp huyện trong cả nước từ 713 giảm xuống còn 705.

Giai đoạn này cũng chưa thực hiện sắp xếp đối với 10 ĐVHC cấp huyện thuộc diện phải sắp xếp do các địa phương đề nghị vì có một hoặc một số lý do như ĐVHC có vị trí biệt lập với ĐVHC khác; được hình thành và ổn định từ năm 1945 đến nay; có vị trí trọng yếu về quốc phòng, an ninh… Trong đó có ba huyện đảo nằm biệt lập là Cô Tô thuộc tỉnh Quảng Ninh, Bạch Long Vĩ thuộc TP Hải Phòng, Cồn Cỏ thuộc tỉnh Quảng Trị, một huyện nằm biệt lập ở cù lao là Tân Phú Đông thuộc tỉnh Tiền Giang.

Đã thực hiện sắp xếp 1.056 ĐVHC cấp xã thuộc 45 tỉnh, TP. Sau sắp xếp, ĐVHC cấp xã trong cả nước từ 11.160 đơn vị giảm xuống còn 10.599 đơn vị, giảm 561 đơn vị…

Còn theo báo cáo của Bộ Nội vụ hồi cuối tháng 12-2024 vừa qua, giai đoạn 2023-2025 đã thực hiện sắp xếp, thành lập ĐVHC cấp huyện, xã đối với 51 tỉnh, thành. Trong đó, số lượng đơn vị cấp huyện trong cả nước từ 705 xuống còn 696 (giảm 9 đơn vị); số đơn vị cấp xã trong cả nước từ 10.598 xuống còn 10.035 (giảm 563 đơn vị).

Trong đó, cả nước có hai TP thuộc TP trực thuộc trung ương là Thủ Đức, TP.HCM và Thủy Nguyên, TP Hải Phòng; 84 thành phố thuộc tỉnh, 53 thị xã, 49 quận và 508 huyện.

Các tỉnh, thành có nhiều ĐVHC cấp huyện nhất là Hà Nội với 30 đơn vị, Thanh Hóa có 26, TP.HCM có 22, Nghệ An là 20, Quảng Nam và Gia Lai là 17. Bốn tỉnh, thành có 15 ĐVHC cấp huyện gồm: Đắk Lắk, Hải Phòng, Kiên Giang, Long An. Ba tỉnh có 13 ĐVHC cấp huyện gồm: Phú Thọ, Quảng Ngãi, Quảng Ninh.

Bốn tỉnh có 12 ĐVHC cấp huyện gồm Sơn La, Hải Dương, Hà Tĩnh, Đồng Tháp. Tám tỉnh có 11 ĐVHC cấp huyện gồm An Giang, Bình Định, Bình Phước, Đồng Nai, Hà Giang, Lạng Sơn, Sóc Trăng, Tiền Giang.

Chín tỉnh có 10 ĐVHC cấp huyện gồm: Quảng Trị, Kon Tum, Hưng Yên, Hòa Bình, Điện Biên, Cao Bằng, Bình Thuận, Bắc Giang, Lâm Đồng.

14 tỉnh, thành có chín ĐVHC cấp huyện gồm: Bến Tre, Bình Dương, Cà Mau, Cần Thơ, Huế, Khánh Hòa, Lào Cai, Nam Định, Phú Yên, Tây Ninh, Thái Nguyên, Trà Vinh, Vĩnh Phúc, Yên Bái.

Chín tỉnh, thành có tám ĐVHC cấp huyện gồm: Thái Bình, Bắc Kạn, Bắc Ninh, Đà Nẵng, Đắk Nông, Hậu Giang, Lai Châu, Quảng Bình, Vĩnh Long,

Năm tỉnh có bảy ĐVHC cấp huyện gồm: Bà Rịa – Vũng Tàu, Bạc Liêu, Ninh Bình, Ninh Thuận, Tuyên Quang. Riêng Hà Nam chỉ có sáu ĐVHC cấp huyện.

Một góc TP Phủ Lý nhìn từ trên cao xuống. Ảnh: TRUNG NGUYÊN/ĐẢNG CỘNG SẢN

3 tỉnh có diện tích nhỏ hơn 1.000 km2

Theo Nghị quyết 1211/2016, sửa đổi, bổ sung bởi Nghị quyết 27/2022 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, về tiêu chuẩn của ĐVHC và phân loại ĐVHC thì tiêu chuẩn của các tỉnh miền núi, vùng cao từ 900.000 người trở lên, diện tích từ 8.000 km2 trở lên; tỉnh các vùng, miền khác từ 1,4 triệu người trở lên, diện tích từ 5.000 km2 trở lên.

Số ĐVHC cấp huyện trực thuộc có từ 9 đơn vị trở lên, trong đó có ít nhất là 1 thành phố hoặc 1 thị xã.

Về tiêu chuẩn của TP trực thuộc trung ương: Dân số từ 1 triệu người trở lên, diện tích từ 1.500 km2 trở lên. Số ĐVHC cấp huyện trực thuộc có từ 9 đơn vị trở lên. Tỉ lệ số quận, thị xã, thành phố trực thuộc trên tổng số ĐVHC cấp huyện từ 60% trở lên, trong đó có ít nhất là hai quận; đã được công nhận là đô thị loại đặc biệt hoặc loại I hoặc khu vực dự kiến thành lập TP trực thuộc trung ương đã được phân loại đạt tiêu chí của đô thị loại đặc biệt hoặc loại I.

Các tỉnh không đạt tiêu chuẩn tối thiểu về dân số là 900.000 người (tính đến năm 2023, theo số liệu của Tổng cục Thống kê), gồm: Hòa Bình, Bắc Kạn, Lai Châu, Cao Bằng, Kon Tum, Ninh Thuận, Điện Biên, Quảng Trị, Đắk Nông, Hà Giang, Tuyên Quang, Lạng Sơn, Hà Nam, Phú Yên, Hậu Giang, Lào Cai, Yên Bái.

Trong đó, tỉnh có dân số ít nhất là Bắc Kạn hơn 329.000 người; tỉnh Lai Châu là 489.000 người, Cao Bằng là hơn 547.000 người; tỉnh Kon Tum là hơn 591.000 người, tỉnh Ninh Thuận hơn 598 nghìn người, tỉnh Điện Biên gần 636 nghìn người, tỉnh Quảng Trị hơn 650 nghìn người, tỉnh Đắk Nông 670 nghìn người, tỉnh Lào Cai hơn 770 nghìn người, tỉnh Hậu Giang hơn 729 nghìn người…

Ngoài Hà Nội và TP.HCM là đô thị đặc biệt thì còn có 32 tỉnh, thành khác có diện tích dưới 5.000 km2.

28 tỉnh thành có diện tích dưới mức quy định tối thiểu (cho một ĐVHC cấp tỉnh 5.000 km2): Hòa Bình, Phú Thọ, Bắc Kạn, Thái Nguyên, Bắc Giang, Bắc Ninh, Hà Nam, Hải Dương, Hưng Yên, Nam Định, Thái Bình, Vĩnh Phúc, Ninh Bình, Quảng Trị, Ninh Thuận, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương, Tây Ninh, An Giang, Bạc Liêu, Bến Tre, Đồng Tháp, Hậu Giang, Long An, Sóc Trăng, Tiền Giang, Trà Vinh, Vĩnh Long.

Trong số này có 3 tỉnh có diện tích nhỏ hơn 1.000 km2, gồm: Bắc Ninh (822,7 km2); Hà Nam (860,5 km2); Hưng Yên (930,2 km2).

Ngoài ra còn có TP Hà Nội, TP Hải Phòng, TP.HCM, TP Cần Thơ, TP Đà Nẵng, TP Huế có diện tích dưới 5.000 km2. Tuy nhiên, đây là 6 TP trực thuộc Trung ương, theo quy định, tiêu chuẩn diện tích là 1.500 km2.

14 tỉnh thành không đáp ứng yêu cầu về số ĐVHC cấp huyện trực thuộc (từ 9 đơn vị trở lên): Thái Bình, Bắc Kạn, Bắc Ninh, Đà Nẵng, Đắk Nông, Hậu Giang, Lai Châu, Quảng Bình, Vĩnh Long, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bạc Liêu, Ninh Bình, Tuyên Quang, Ninh Thuận, Hà Nam...

Chia sẻ trước đó với báo chí, một số chuyên gia nhìn nhận việc sáp nhập tỉnh, bỏ chính quyền cấp trung gian cũng sẽ tạo ra một không gian tương đối rộng để phát triển kinh tế - xã hội, để thu hút đầu tư phát triển, rào cản là biên giới lãnh thổ của quận, phường không còn. Nguồn lực huy động của cả tỉnh sẽ lớn hơn để phục vụ phát triển.

Mục tiêu cuối cùng là tinh, gọn nhưng phải hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, mà cái gốc vẫn là hiệu lực, hiệu quả.

N. THẢO