Bước điều chỉnh cần thiết của giáo dục phổ thông

Bộ sách "Kết nối tri thức với cuộc sống" của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam sẽ được sử dụng trong cả nước từ năm học 2026-2027.

Trong những năm qua, việc cho phép sử dụng nhiều bộ sách đã tạo ra sự linh hoạt nhất định cho địa phương và nhà trường, đồng thời khuyến khích đổi mới trong biên soạn và dạy học. Tuy nhiên, đi cùng với đó là không ít băn khoăn. Sự khác biệt giữa các bộ sách khiến công tác quản lý, tập huấn giáo viên và tổ chức kiểm tra, đánh giá gặp nhiều khó khăn.

Phụ huynh, đặc biệt ở những gia đình có điều kiện kinh tế hạn chế, phải gánh thêm chi phí khi sách giáo khoa thay đổi theo từng địa phương hoặc từng giai đoạn. Trong bối cảnh đó, việc thống nhất một bộ sách được xem là cách làm giúp hệ thống giáo dục vận hành gọn gàng và ổn định hơn.

“Kết nối tri thức với cuộc sống” là bộ sách đã và đang được sử dụng rộng rãi ở tất cả 34 tỉnh, thành phố, với số lượng học sinh lớn. Điều này đồng nghĩa với việc phần đông giáo viên đã quen với cấu trúc bài học, cách tiếp cận nội dung và triết lý giáo dục của bộ sách. Khi chuyển sang sử dụng thống nhất, giáo viên không phải bắt đầu lại từ đầu, học sinh cũng không phải làm quen với một hệ thống hoàn toàn mới.

Đối với học sinh, lợi ích lớn nhất nằm ở sự công bằng. Một bộ sách chung giúp bảo đảm rằng học sinh ở các vùng miền khác nhau được tiếp cận cùng một chuẩn kiến thức, cùng định hướng phát triển năng lực. Khi mục tiêu tiến tới cung cấp sách giáo khoa miễn phí cho tất cả học sinh được thực hiện, áp lực chi phí học tập sẽ giảm đáng kể, đặc biệt với các gia đình ở nông thôn, miền núi.

Với giáo viên, sách giáo khoa thống nhất tạo thuận lợi rõ rệt cho công tác chuyên môn. Việc bồi dưỡng, tập huấn hay xây dựng học liệu bổ trợ sẽ có tính đồng bộ cao hơn, tránh tình trạng mỗi nơi một kiểu. Quan trọng hơn, giáo viên có thêm điều kiện để tập trung vào đổi mới phương pháp dạy học, tổ chức hoạt động trải nghiệm, phát triển năng lực cá nhân của học sinh.

Ở góc độ xã hội, thống nhất sách giáo khoa giúp giảm chi phí chung và nâng cao hiệu quả quản lý học liệu. Việc in ấn, phát hành, cập nhật nội dung trở nên tập trung và dễ kiểm soát hơn. Đây cũng là tiền đề thuận lợi để đẩy mạnh số hóa sách giáo khoa, xây dựng các kho học liệu trực tuyến dùng chung, phục vụ cả dạy học trên lớp lẫn học tập suốt đời.

Việc thống nhất sử dụng bộ sách thống nhất trong cả nước không chỉ mang ý nghĩa kỹ thuật trong quản lý học liệu, mà còn phản ánh một lựa chọn chính sách lớn, gắn với định hướng đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo theo Nghị quyết số 71-NQ/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 281/NQ-CP của Chính phủ, tạo nền tảng cho những thay đổi sâu rộng hơn trong giai đoạn tới.

An Nhiên