Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng: Nếu bỏ quy hoạch vùng sẽ thiếu tính định hướng

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng giải trình trước Quốc hội (Ảnh: Quang Vinh)

Giải trình trước các vấn đề được các đại biểu đặt ra, liên quan đến vấn đề tăng cường phân cấp, phân quyền trong hoạt động quy hoạch, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, quy định về phân cấp, phân quyền tại dự thảo luật đã được Đảng ủy Chính phủ báo cáo Bộ Chính trị 2 lần và phù hợp với chủ trương địa phương quyết, địa phương làm và địa phương chịu trách nhiệm.

Cụ thể, đó là phân cấp cho Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch không gian biển Quốc gia, Quy hoạch sử dụng đất Quốc gia. Chính phủ quy định chi tiết thẩm quyền phê duyệt quy hoạch ngành để bảo đảm linh hoạt trong chỉ đạo, điều hành. Phân cấp cho Bộ trưởng các bộ phê duyệt quy hoạch chi tiết ngành của mình và phân cấp cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt quy hoạch tỉnh để bảo đảm công tác hậu kiểm.

Cho hay dự thảo luật bổ sung quy định về giám sát và kiểm tra quy hoạch, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, về vấn đề khi phân cấp cho Thủ tướng Chính phủ Quy hoạch về không gian biển Quốc gia cũng như Quy hoạch sử dụng đất Quốc gia là có vi phạm, có phù hợp với Hiến pháp hay không, thì Quy hoạch tổng thể quốc gia đã được đề cập tổng thể định hướng phát triển không gian biển, định hướng sử dụng đất quốc gia đến từng vùng. Như vậy vẫn đảm bảo được vai trò quyết định các vấn đề quan trọng, trọng yếu, chủ quyền quốc gia theo quy định của Hiến pháp.

Mặt khác, quy hoạch không gian biển quốc gia và quy hoạch sử dụng đất quốc gia là các quy hoạch cụ thể để cụ thể hóa quy hoạch tổng thể quốc gia, về định hướng phân vùng chức năng, sắp xếp phân bố không gian trên vùng bờ các đặc khu, vùng biển thuộc chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán quốc gia của Việt Nam và định hướng sử dụng đất quốc gia.

Dự thảo Luật Quy hoạch (sửa đổi) và Luật Đất đai cũng đã có quy định căn cứ để lập quy hoạch sử dụng đất quốc gia là quy hoạch tổng thể quốc gia và chỉ được duyệt sau khi quy hoạch tổng thể quốc gia được Quốc hội quyết định. Mặt khác, việc sử dụng đất trồng lúa và đất lâm nghiệp được thực hiện theo các kết luận và chỉ đạo của Bộ Chính trị. Theo đó, các chỉ tiêu sử dụng đất trong quy hoạch sử dụng đất quốc gia đã được định hướng trong các văn kiện của Đảng cũng như Kết luận của Bộ Chính trị, của Ban Chấp hành Trung ương.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định, như vậy kể cả khi phân cấp cho Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy định quy hoạch không gian biển quốc gia hay quy hoạch sử dụng đất quốc gia vẫn phải bảo đảm các quy hoạch này phù hợp với quy hoạch tổng thể quốc gia, cụ thể hóa các định hướng mang tính chiến lược, tổng thể về kinh tế xã hội, môi trường, quốc phòng, an ninh, đối ngoại và hợp tác quốc tế có ảnh hưởng trên phạm vi toàn quốc do Quốc hội quyết định và việc phân cấp cho Thủ tướng phê duyệt quy hoạch sử dụng đất quốc gia cũng góp phần bảo đảm phân bổ nguồn lực đất đai chủ động, linh hoạt nhằm khơi thông nguồn lực đất đai, đáp ứng nhu cầu sử dụng đất để phát triển kinh tế - xã hội trong thời kỳ mới.

Trước ý kiến có thể tích hợp quy hoạch sử dụng đất quốc gia và quy hoạch không gian biển quốc gia vào quy hoạch tổng thể quốc gia không?, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng thông tin, trong quá trình khi tìm thuê các đơn vị tư vấn để thực hiện việc lập các quy hoạch, chúng ta có rất nhiều tài liệu về kinh nghiệm của các quốc gia. Ở đây bao gồm hầu hết các quốc gia trên thế giới và tập trung chủ yếu là kinh nghiệm của các nước phát triển và các nước ở quanh khu vực của chúng ta, kinh nghiệm quốc tế cho thấy hầu hết các quốc gia đều có 3-4 cấp quy hoạch và quy hoạch đứng đầu vẫn là quy hoạch tổng thể quốc gia. Sau đó đến quy hoạch vùng, đến quy hoạch tỉnh, ở đây trong phạm vi nghiên cứu có cả những quốc gia có phạm vi, diện tích rất rộng lớn và cả các quốc gia có phạm vi, diện tích nhỏ hơn chúng ta, chúng ta thấy về cơ bản đều có các thứ bậc quy hoạch như hiện nay Chính phủ đang trình Quốc hội.

Trong vai trò của quy hoạch vùng đã thể hiện được ngay khái niệm ở trong dự thảo luật và việc lập quy hoạch vùng thì đảm bảo cho việc xây dựng quy hoạch tổ chức không gian lãnh thổ quốc gia một cách hợp lý, phát huy tốt nhất các lợi thế đặc thù của mỗi vùng, địa phương, tăng tính liên kết nội vùng và liên vùng để tham gia các chuỗi giá trị toàn cầu, tạo không gian phát triển mới, nội dung này đã được nêu trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm của chúng ta. Với vai trò, tầm quan trọng của câu chuyện vùng thì đã được Bộ Chính trị, Chính phủ, Quốc hội rất quan tâm và đã thành lập Ban chỉ đạo từng vùng một do Thủ tướng, các Phó Thủ tướng là Trưởng các ban chỉ đạo này.

“Nếu bỏ quy hoạch vùng thì sẽ thiếu tính định hướng, giải pháp cụ thể của từng vùng, đặc biệt là giải quyết các vấn đề xung đột, mâu thuẫn và các công trình phát triển liên vùng, điều này rất cần quan tâm. Nhiệm vụ lập quy hoạch vùng đã được Bộ Chính trị giao cho Chính phủ và Quốc hội tại Văn bản 15902 của Văn phòng Trung ương Đảng”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nêu rõ.

Việt Thắng - Trung Hiếu