'Bộ đôi' SAM – SLD khó thu hút dòng tiền

Sau nhiều lần lỡ hẹn, hơn 78,57 triệu cổ phiếu SLD đã chính thức được giao dịch trên thị trường UPCoM vào ngày 15/8 vừa qua. Trước đó, do Samland kinh doanh thua lỗ nên cổ phiếu không đáp ứng đủ điều kiện niêm yết tại Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM (HoSE).

Hơn một tháng giao dịch, sau khi tăng trần, đạt đỉnh 13.100 đồng/cp vào ngày chính thức giao dịch, cổ phiếu SLD quay đầu liên tục giảm về quanh 11.000 đồng/cp, tức giảm 16% so với mức đỉnh. Đáng chú ý, thanh khoản cổ phiếu suy giảm mạnh, khối lượng giao dịch chưa tới 3.000 cổ phiếu/phiên, một mức thanh khoản quá thấp để nhà đầu tư có thể dễ dàng mua bán.

Sau khi tăng trần, đạt đỉnh vào ngày chính thức giao dịch trên UPCoM, cổ phiếu SLD quay đầu liên tục giảm về quanh 11.000 đồng/cp.

Thực tế, cũng không khó hiểu khi Samland khó thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư. Công ty hiện có hai dự án đáng chú ý là khu dân cư Nhơn Trạch (55,2 ha) và chung cư Samland Riverside (TP.HCM), nhưng đều chậm triển khai nhiều năm. Tổng giá trị tài sản dở dang tại hai dự án này lên tới 707,46 tỷ đồng, chiếm 83,7% tổng tài sản công ty.

Tại Dự án Nhơn Trạch, trong năm 2024, Samland cho biết đã điều chỉnh quy hoạch 1/500 và đang tiến hành thủ tục gia hạn chủ trương đầu tư. Còn tại Dự án Samland Riverside, việc hoàn thiện hồ sơ pháp lý kéo dài do vướng mắc từ các quy định pháp luật đất đai.

Theo thiết kế, Samland Riverside gồm một khối nhà cao 19 tầng nổi và 2 tầng hầm, với tổng cộng 138 căn hộ. Công trình đã được thi công đến phần móng bê tông cốt thép, song bị cơ quan chức năng đình chỉ từ giữa năm 2017 vì xây dựng khi chưa có giấy phép. Đến nay, dự án đã “đắp chiếu” 8 năm, nhiều hạng mục đã thi công có dấu hiệu xuống cấp.

Trong năm 2025, Samland cho biết sẽ ưu tiên nguồn lực để đẩy nhanh tiến độ hai dự án trọng điểm là khu dân cư Nhơn Trạch và chung cư Samland Riverside; đồng thời chủ động tiếp cận các định chế tài chính, quỹ đầu tư nhằm huy động vốn mới với chi phí hợp lý để tài trợ cho các dự án.

Trên thực tế, thông thường doanh nghiệp thường cân nhắc nhiều yếu tố trước khi niêm yết, trong đó có thời điểm thị trường thuận lợi và giai đoạn doanh nghiệp bước vào “điểm rơi lợi nhuận”. Điều này không chỉ giúp quá trình niêm yết suôn sẻ hơn mà còn tạo điều kiện để nhà đầu tư dễ dàng đánh giá tiềm năng tăng trưởng.

Tuy nhiên, hai Dự án trọng điểm của Samland - khu dân cư Nhơn Trạch và chung cư Samland Riverside đã chậm tiến độ nhiều năm. Dù doanh nghiệp liên tục phát tín hiệu về khả năng sớm triển khai, các vướng mắc thủ tục pháp lý vẫn khiến tiến độ tiếp tục bị đình trệ.

Ngoài vấn đề dự án, tính đến ngày 30/6/2025, Samland chỉ nắm giữ 23,7 tỷ đồng tiền mặt nhưng lại ghi nhận lỗ lũy kế 46,27 tỷ đồng, tương đương 5,9% vốn điều lệ. Việc chưa xóa được lỗ lũy kế sẽ là rào cản lớn khi doanh nghiệp tiếp cận các tổ chức tín dụng hoặc định chế tài chính để vay vốn phát triển dự án trong tương lai.

Còn với cổ phiếu SAM, trong khoảng thời gian từ ngày 27/6 đến ngày 19/8, cổ phiếu này đã tăng từ 6.400 đồng lên 10.350 đồng/cp, tương ứng mức tăng 61,7%. Tuy nhiên, áp lực bán ngay sau đó tăng cao đẩy cổ phiếu này lùi về quanh 8.300 đồng/cp, thấp hơn gần 20% so với đỉnh. Đáng chú ý, đợt tăng này trùng với thời điểm cổ phiếu SLD của công ty con Samland được giao dịch trên UPCoM.

Sau nhịp tăng nóng, cổ phiếu SAM dù điều chỉnh, nhưng vẫn ở vùng định giá cao. Theo SSI, hệ số P/E (giá thị trường của cổ phiếu so với thu nhập trên một cổ phiếu) của SAM đạt 40,41 lần, vượt xa mức trung bình ngành 27,5 lần. Trong khi đó, lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu tiếp tục giảm sút, làm giảm sức hấp dẫn trong mắt nhà đầu tư.

Thực tế, so với nhiều doanh nghiệp bất động sản - công nghiệp khác, định giá của SAM Holdings hiện kém cạnh tranh. Các doanh nghiệp cùng ngành có dự án đã bàn giao, tạo dòng tiền ổn định thường giao dịch quanh P/E 15-20 lần. Trong khi đó, với hiệu quả kinh doanh thấp và tiến độ dự án ì ạch, mức P/E trên 40 lần khiến cổ phiếu SAM bị coi là “đắt đỏ” nếu chỉ xét trên chỉ số định lượng.

SAM Holdings là một trong những doanh nghiệp niêm yết đầu tiên trên sàn chứng khoán, từng tận dụng thị trường để huy động vốn và mở rộng từ sản xuất. Tuy nhiên, nhiều năm qua, doanh nghiệp thiếu câu chuyện tăng trưởng mới, hiệu quả kinh doanh duy trì ở mức trung bình và thấp, trong khi nhiều dự án chậm tiến độ.

Theo dữ liệu iBoard (Chứngk khoán SSI), giai đoạn 2013-2024, tỷ suất sinh lời trên tài sản (ROA) và trên vốn (ROE) của SAM Holdings luôn thấp hơn trung bình ngành. Năm 2024, ROA chỉ đạt 1,3% so với mức 2,16% của ngành; ROE đạt 2,12% so với mức 3,77%.

Nửa đầu năm 2025, doanh thu của SAM Holdings tăng 13,7%, lên 2.567,43 tỷ đồng, nhưng lợi nhuận ròng lại giảm 47%, còn 39,51 tỷ đồng. Lãi trước thuế đạt 50,87 tỷ đồng, mới hoàn thành 40,5% kế hoạch năm. Với kết quả này, tại các kỳ đại hội đồng cổ đông, nhà đầu tư thường xuyên chất vấn về việc thiếu dự án bất động sản gối đầu và cổ phiếu giao dịch dưới mệnh giá.

Châu Anh