Bí mật công nghệ phòng không Skyranger30: Radar tối tân hạ gục tên lửa hành trình, diệt UAV như mưa

Hệ thống phòng không tầm ngắn Skyranger 30, do Tập đoàn Rheinmetall của Đức phát triển, là một trong những giải pháp tiên tiến nhằm đối phó với các mối đe dọa trên không trong bối cảnh tác chiến hiện đại, nơi máy bay không người lái (uav/drone) và các mối đe dọa tầm thấp ngày càng trở nên phổ biến.

Với sự kết hợp giữa tính cơ động, khả năng bảo vệ, độ chính xác và tính linh hoạt, Skyranger 30 đang trở thành một phần quan trọng trong chiến lược phòng không của Đức và nhiều quốc gia NATO, đồng thời đóng vai trò cốt lõi trong Sáng kiến Lá chắn Bầu trời Châu Âu (European Sky Shield Initiative - ESSI).

Module pháo phòng không Skyranger 30 trên khung gầm xe tăng Leopard 1. Ảnh: Defence Blog

Tổng quan về Skyranger 30

Skyranger 30 là hệ thống phòng không tầm ngắn (SHORAD - Short-Range Air Defense) được thiết kế để đối phó với các mối đe dọa trên không như drone, tên lửa hành trình, máy bay và trực thăng bay thấp.

Hệ thống này được tích hợp trên xe bọc thép Boxer 8x8, mang lại khả năng cơ động cao và khả năng hoạt động trong nhiều điều kiện chiến trường.

Tháp pháo của Skyranger 30 là một tổ hợp hybrid, bao gồm:

Pháo tự động 30mm x 173 KCE: Là pháo xoay Oerlikon có tốc độ bắn 1.200-1.250 phát/phút, với tầm bắn hiệu quả khoảng 3km. Pháo sử dụng đạn nổ lập trình (AHEAD), cho phép tiêu diệt chính xác các mục tiêu nhỏ như drone.

Tên lửa đất-đối-không: Ban đầu, Skyranger 30 của Đức được trang bị tên lửa Stinger, với kế hoạch nâng cấp trong tương lai để tích hợp các loại tên lửa chuyên biệt chống drone, như Mistral hoặc Chiron. Tầm bắn của tên lửa dao động từ 5-8km.

Hệ thống cảm biến tiên tiến: Skyranger 30 được trang bị radar Spexer 2000M, có khả năng theo dõi hơn 300 mục tiêu đồng thời, ngay cả khi xe đang di chuyển. Hệ thống này hỗ trợ cả hoạt động độc lập và trong mạng lưới phòng không tích hợp.

Tháp pháo được bọc giáp đạt tiêu chuẩn STANAG 4569 cấp độ 2, có thể nâng cấp lên cấp độ 4, cùng với hệ thống che giấu khói ROSY (Rapid Obscuring System) để tránh bị phát hiện.

Hệ thống này được thiết kế cho đội ngũ 3 người vận hành và có khả năng hoạt động độc lập hoặc kết nối mạng với các hệ thống phòng không khác, đảm bảo khả năng đối phó với các kịch bản chiến đấu phức tạp.

Rheinmetall đã bàn giao xe phòng không Boxer Skyranger 30 đầu tiên cho Quân đội Đức (Bundeswehr). Ảnh: Rheinmetall cung cấp.

Tình hình triển khai tại Đức

Theo Defence Blog, tháng 2/2024, quân đội Đức (Bundeswehr) đã ký hợp đồng với Rheinmetall để phát triển và cung cấp một mẫu thử nghiệm (verification model) cùng 18 xe chiến đấu sản xuất hàng loạt, với lựa chọn mua thêm 30 hệ thống trong tương lai.

Giá trị hợp đồng ước tính khoảng 595 triệu euro (643 triệu USD). Mẫu thử nghiệm đầu tiên đã được giao vào cuối tháng 1/2025, đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc hiện đại hóa năng lực phòng không của Đức.

Các cuộc thử nghiệm và huấn luyện sẽ bắt đầu vào mùa xuân năm 2025, với kế hoạch đưa các xe sản xuất hàng loạt vào biên chế từ năm 2027 đến đầu năm 2028.

Ngoài ra, Defence Blog ngày 9/8/2025 cho biết Rheinmetall kỳ vọng nhận được đơn đặt hàng lớn từ Bundeswehr vào cuối năm 2025, với số lượng lên tới hơn 500 hệ thống Skyranger 30, trị giá từ 6 đến 8 tỷ euro (7-9 tỷ USD).

Các hệ thống này dự kiến sẽ được giao hàng hoàn tất vào năm 2035. Động thái này nhằm lấp đầy khoảng trống phòng không tầm ngắn của Đức kể từ khi hệ thống Gepard bị loại biên vào năm 2010.

Giám đốc điều hành Rheinmetall, ông Armin Papperger, cho biết Tập đoàn quốc phòng Đức dự kiến sẽ nhận được đơn đặt hàng từ Quân đội Đức (Bundeswehr) vào cuối năm nay cho các hệ thống pháo phòng không Skyranger bổ sung, trị giá từ 6 đến 8 tỷ euro (7–9 tỷ USD). Ảnh tư liệu Skyranger 30 của Rheinmetall

Vai trò trong chiến lược quốc phòng

Skyranger 30 không chỉ là giải pháp phòng không độc lập mà còn là một phần quan trọng trong hệ thống phòng không tầm ngắn và rất ngắn (NNbS) của Đức, cũng như Sáng kiến Lá chắn Bầu trời Châu Âu (ESSI).

ESSI là chương trình do Đức dẫn đầu nhằm tăng cường khả năng phòng không tích hợp của NATO và Liên minh Châu Âu, đặc biệt trong bối cảnh các mối đe dọa từ drone và tên lửa ngày càng gia tăng, như đã thấy trong cuộc xung đột Nga-Ukraine.

Hệ thống này được thiết kế để bảo vệ các đơn vị mặt đất khỏi các mối đe dọa trên không, cho phép lực lượng bộ binh tập trung vào nhiệm vụ chính.

Khả năng chống drone của Skyranger 30 đặc biệt được chú trọng, nhờ vào đạn AHEAD và hệ thống cảm biến tiên tiến, giúp nó trở thành một công cụ hiệu quả trong các kịch bản tác chiến hiện đại.

Ứng dụng quốc tế

Ngoài Đức, Skyranger 30 đã thu hút sự quan tâm từ nhiều quốc gia NATO và EU.

Hungary ký hợp đồng vào tháng 12/2023 để phát triển tháp pháo Skyranger 30 cho xe chiến đấu bộ binh Lynx KF41.

Đan Mạch đặt hàng Skyranger 30 tích hợp trên xe bọc thép Piranha 5, nhằm tăng cường khả năng phòng không cho lữ đoàn cơ giới.

Hà Lan công bố kế hoạch mua 22 hệ thống Skyranger 30 vào tháng 1/2025, với hợp đồng dự kiến hoàn tất trước cuối năm.

Áo đã đặt hàng 36 hệ thống Skyranger 30, tích hợp trên các nền tảng xe khác nhau.

Sự phổ biến của Skyranger 30 cho thấy tiềm năng của hệ thống này trong việc trở thành một thành phần chủ chốt trong mạng lưới phòng không của châu Âu, giúp các quốc gia tăng cường khả năng phối hợp và đối phó với các mối đe dọa trên không.

Đào Cảnh