Bảo đảm quyền được học tập của trẻ em

- Sách giáo khoa mới có khổ lớn hơn, giấy đẹp hơn,chất lượng in tốt hơn nhưng giá thành đắt hơn. Vậy làm thế nào để học sinh vùng sâu, vùng xa, có hoàn cảnh khó khăn cũng có thể được cung cấp đầy đủ, thưa bà?

- Đối với sách giáo khoa của học sinh, điều quan trọng nhất, mang tính chất cốt lõi chính là chất lượng hay nói cách khác là chương trình, bài học được đưa vào giảng dạy trong sách. Tiếp theo là hình thức. Nếu sách giáo khoa có hình thức đẹp thì sẽ rất tốt. Tuy nhiên, chúng ta phải cân nhắc tới mặt bằng cuộc sống chung của nhân dân để lựa chọn. Nếu sách có hình thức đẹp nhưng giá thành lại quá cao thì chỉ thích hợp với một số thành phố hoặc những người dân có cuộc sống từ trung lưu trở lên.

Viện trưởng Viện Tài nguyên môi trường và Phát triển cộng đồng, đại biểu Quốc hội khóa XIII, PGS. TS Bùi Thị An

Hiến pháp Việt Nam năm 2013 đã quy định, tất cả trẻ em đều có quyền học tập, đều có quyền hưởng dịch vụ cao nhất trong lĩnh vực giáo dục, y tế. Vì vậy, phải dựa vào mặt bằng cuộc sống chung của nhân dân mà đánh giá, lựa chọn mức giá bán sách giáo khoa sao cho phù hợp. Ngoài ra, không chỉ riêng Bộ Giáo dục và Đào tạo mà Bộ Tài chính cũng phải vào cuộc cùng tính toán, tham mưu cho Chính phủ các cơ chế, chính sách về giá cả để có thể đưa ra phương án phù hợp nhất.

Hiện nay, mô hình kinh tế tổng quát của nước ta là kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Và để phát triển nhanh và bền vững phải bảo đảm ba trụ cột là kinh tế, xã hội và môi trường. Về xã hội, phải đảm bảo điều kiện sống và an sinh xã hội cho mọi người dân, đặc biệt là việc học tập của trẻ em.

Vì vậy, nếu trong trường hợp sách giáo khoa dù đã cân nhắc các yếu tố mà giá thành vẫn cao và để học sinh vùng sâu, vùng xa, có hoàn cảnh khó khăn cũng có thể được cung cấp đầy đủ thì theo tôi, đầu tiên, Nhà nước có thể nghiên cứu ban hành chính sách trợ giá. Thứ hai, có thể xây dựng tủ sách dùng chung để cho các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn có thể mượn sách để học tập.

Đồng thời, trong thời gian, kiến nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng các Bộ, ngành sẽ tiếp tục nghiên cứu đề xuất với Chính phủ xem xét về vấn đề này.

- Nếu sách giáo khoa có thể đượcsử dụng lại nhiều lần sẽ tiết kiệm, hạn chế lãng phí, nhất là với sách có chất lượng tốt. Vậy đâu là giải pháp cho vấn đềnày, thưa bà?

- Theo tôi, sách giáo khoa phải được dùng nhiều lần, mà muốn dùng nhiều lần thì phải đảm bảo được cốt lõi của sách giáo khoa là chương trình học. Tùy thuộc vào mỗi môn học mà sẽ có những chương trình học khác nhau. Với các môn xã hội và nhân văn sẽ có thể có thay đổi theo thời gian. Còn với các bộ môn khoa học tự nhiên sẽ có những kiến thức gần như không thay đổi theo thời gian, ví dụ như một cộng một mãi mãi vẫn sẽ là hai. Vì vậy, các kiến thức của chương trình học phải được sàng lọc, chọn lựa tránh có quá nhiều dẫn tới rườm rà. Đồng thời, việc thiết kế sách cũng phải tránh chỉnh sửa, chỉnh lý nhiều lần và hạn chế việc cho học sinh ghi vào sách để học sinh năm sau có thể sử dụng của năm học trước.

- Hiện nay, ngành giáo dục đang tăng cường việc áp dụng công nghệ số trong giảng dạy. Vậy có thể hay không việc soạn thảo sách giáo khoa điện tử, chuyển đổi việc sử dụng sách in thành sách điện tử, thưa bà?

- Thứ nhất, việc sử dụng hay không sử dụng sách giáo khoa điện tử còn phụ thuộc vào tâm lý giáo dục và phương pháp dạy học. Đối với các em học sinh cấp 2, cấp 3 thì việc áp dụng sách giáo khoa điện tử có thể sẽ dễ dàng hơn. Tuy nhiên đối với các em tuổi còn rất nhỏ có thể việc sử dụng sách điện tử còn chưa thực sự phù hợp.

Thứ hai, không phải ai cũng có điều kiện để có thể sử dụng sách giáo khoa điện tử, nhất là vùng sâu, vùng xa và các em có hoàn cảnh gia đình đặc biệt khó khăn. Mặc dù thời gian qua, chúng ta đã có Chương trình “Sóng và máy tính cho em” để hỗ trợ cho các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn có được trang thiết bị học tập, nhưng nếu để áp dụng việc sử dụng sách điện tử trên phạm vi toàn quốc thì sẽ vẫn còn rất nhiều em học sinh không có đủ điều kiện.

Vì vậy, theo tôi, chúng ta nên nghiên cứu kết hợp giảng dạy bằng cả sách in và sách điện tử để có thể mang lại chất lượng giáo dục tốt nhất.

- Xin cảm ơn bà!

Xuân Tùng thực hiện