Bài học về phát huy sức mạnh tổng hợp trong Cách mạng tháng Tám đối với nhiệm vụ quản lý, bảo vệ biên giới hiện nay
Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công với sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đánh dấu bước ngoặt quan trọng của cách mạng nước ta. 80 năm qua đi, bài học về phát huy sức mạnh tổng hợp trong cuộc cách mạng vĩ đại vẫn vẹn nguyên ý nghĩa đối với sự nghiệp quản lý, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia.

Ban Chỉ huy BĐBP tỉnh Quảng Trị phối hợp với nhà tài trợ tổ chức bàn giao xóa nhà tạm, nhà dột nát và tặng quà cho 100 hộ nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở xã Trường Sơn. Ảnh: Ngọc Hòa
Trong những văn kiện đầu tiên, Đảng Cộng sản Việt Nam đã xác định con đường đấu tranh giải phóng dân tộc phải dựa vào sức mạnh của toàn dân tộc, lấy liên minh công nông làm nền tảng, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, sức mạnh trong nước với sức mạnh quốc tế. Luận cương Chính trị đã chỉ rõ: “Trong khi không có tình thế trực tiếp cách mạng cũng cứ kịch liệt tranh đấu; nhưng kịch liệt tranh đấu ấy không phải là để tổ chức những cuộc manh động hoặc là võ trang bạo động quá sớm, mà cốt là để huy động đại quần chúng ra thị oai, biểu tình, bãi công... để dự bị họ về cuộc võ trang bạo động sau này”. Chủ trương của Đảng về phát huy sức mạnh tổng hợp trong đấu tranh giành chính quyền là cơ sở để Đảng chỉ đạo xây dựng lực lượng, xây dựng các nhân tố tạo thành sức mạnh tổng hợp, khi thời cơ xuất hiện, sẵn sàng phát động tổng khởi nghĩa giành chính quyền về tay nhân dân.
Lịch sử đã minh chứng; phong trào cách mạng 1930 - 1931, đỉnh cao là Xô Viết Nghệ Tĩnh, Đảng ta đã xây dựng được khối liên minh công nông làm nòng cốt mở rộng lực lượng đoàn kết toàn dân tộc. Phong trào cách mạng 1936 - 1939, Đảng lãnh đạo xây dựng được khối đại đoàn kết toàn dân trong Mặt trận Dân chủ Đông Dương, chuẩn bị sẵn sàng bước vào thời kỳ đấu tranh sinh tử để giành độc lập dân tộc. Cao trào cách mạng 1939 - 1945, Đảng khẩn trương củng cố, xây dựng và mở rộng lực lượng chính trị, lực lượng vũ trang, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, huấn luyện quân sự cho các tổ chức quần chúng cách mạng, xây dựng các tổ chức quần chúng, mở rộng Mặt trận Việt Minh, đáp ứng yêu cầu khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền trong Cách mạng Tháng Tám năm 1945.
Trên cơ sở lực lượng chính trị hùng hậu, Đảng lãnh đạo xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân rộng khắp trên cả nước, từ miền núi đến nông thôn, đồng bằng và đô thị; xây dựng và không ngừng mở rộng căn cứ địa cách mạng. Năm 1941, các đội cứu quốc quân ra đời, ngày 22/12/1944 thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân, ngày 15/5/1945 thành lập Việt Nam Giải phóng quân; đến tháng 8/1945, lực lượng vũ trang cách mạng lên đến 5.000 người... Thực hiện lệnh Tổng khởi nghĩa của Đảng, các đảng bộ địa phương đã nhanh chóng phát động toàn dân đồng loạt nổi dậy, tiến hành cuộc Tổng khởi nghĩa với sức mạnh “long trời, lở đất”, giành chính quyền về tay nhân dân.
Thực tiễn cho thấy, thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945 là sự kết hợp đúng đắn, sáng tạo giữa lực, thế, thời; kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, đặc biệt là sức mạnh của quần chúng nhân dân. Đó là bài học về tập trung tối đa mọi giai cấp, dân tộc, tôn giáo, thành phần xã hội... từ trong máu lửa đau thương nhất tề đứng lên giành chính quyền theo lời hiệu triệu của Đảng. Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thắng lợi đã để lại nhiều bài học lịch sử vô giá; trong đó, bài học về phát huy sức mạnh tổng hợp không những tiếp tục được kế thừa trong hai cuộc kháng chiến vệ quốc vĩ đại của dân tộc, mà còn nguyên giá trị trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay.
Vận dụng sáng tạo bài học về phát huy sức mạnh tổng hợp trong Cách mạng Tháng Tám, những năm qua, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã chủ động quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về phát huy sức mạnh tổng hợp ở khu vực biên giới, trong đó, đặc biệt quan tâm đến vấn đề xây dựng thế trận lòng dân trong nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia. Các đơn vị BĐBP tham mưu cho địa phương duy trì và củng cố 1.917 tổ tự quản/45.731 hộ gia đình và 96.772 cá nhân đăng ký tự quản đường biên, mốc quốc giới. Riêng 6 tháng đầu năm 2025, BĐBP đã phối hợp với địa phương tổ chức hơn 4.600 buổi/23.500 lượt quần chúng tham gia tuần tra bảo vệ biên giới, vận động nhân dân cung cấp hàng chục nghìn tin tố giác tội phạm, trong đó, hàng trăm tin có giá trị phục vụ đấu tranh phòng chống tội phạm.

Cán bộ, chiến sĩ BĐBP tỉnh Hà Tĩnh giúp nhân dân dọn dẹp cây cối bị gãy đổ, tổng dọn vệ sinh, khắc phục kịp thời các thiệt hại do bão số 5 gây ra. Ảnh: Thế Mạnh
Để có những kết quả như trên, BĐBP các tỉnh, thành phố đã kịp thời tham mưu, triển khai xây dựng các nghị quyết, chương trình, kế hoạch; chủ động tham mưu cho địa phương tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng tiềm lực về chính trị, xây dựng nền biên phòng toàn dân vững mạnh. Tập trung phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, nhất là vai trò, trách nhiệm các tầng lớp nhân dân trong bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia. Chủ trì, phối hợp với các ban, ngành, lực lượng tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến, vận động nhân dân thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; tích cực tham gia xây dựng khu vực phòng thủ địa phương; đề xuất quy hoạch, sắp xếp ổn định dân cư, phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, giáo dục, y tế, xóa đói giảm nghèo, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân, thực hiện chính sách dân tộc, tôn giáo gắn với củng cố quốc phòng, an ninh.
Cùng với đó, triển khai nhiều chủ trương, giải pháp gắn công tác biên phòng với tham gia phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh ở địa bàn khu vực biên giới, góp phần huy động sức mạnh tổng hợp trong xây dựng nền biên phòng toàn dân, thế trận biên phòng toàn dân vững chắc, nâng cao đời sống của nhân dân bằng những hoạt động thiết thực, hiệu quả như: Phân công 9.402 đảng viên đồn Biên phòng phụ trách 40.893 hộ gia đình ở khu vực biên giới đất liền giúp nhân dân phát triển kinh tế hộ gia đình, lao động sản xuất, xây dựng gia đình văn hóa, xóa bỏ các hủ tục; vận động nhân dân tham gia các phong trào phát triển kinh tế, lao động sản xuất...
Đến nay, lực lượng BĐBP đã phát động, triển khai 22 phong trào, chương trình giúp dân phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo bền vững, tiêu biểu như các chương trình: “Mái ấm cho người nghèo nơi biên giới, hải đảo” xây dựng hơn 7.500 căn nhà, hơn 300 công trình dân sinh với tổng trị giá trên 332 tỷ đồng; “Bò giống giúp người nghèo biên giới” tặng gần 30.000 con bò giống với trị giá trên 400 tỷ đồng; “Xuân Biên phòng ấm lòng dân bản” với tổng trị giá hơn 200 tỷ đồng; Chương trình “Nâng bước em tới trường - Con nuôi đồn biên phòng”...
Thông qua những việc làm thiết thực, cụ thể, nhân dân ngày càng tin tưởng vào đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, Quân đội, BĐBP và cấp ủy, chính quyền địa phương, tích cực tham gia cùng BĐBP bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia.