Bài 3: Bình minh sau lớp sương mờ

Đường nối Tà Tổng với thế giới bên ngoài. Tà Tổng đã không còn xa ngái, không còn là vùng đất “bị lãng quên”.

Điểm nóng chuyển mình

Đến trung tâm xã Tà Tổng, hình ảnh đầu tiên mà chúng tôi gặp là hàng nghìn người và cũng có đến nửa con số ấy xe máy dựng dọc ngã ba dẫn vào trung tâm xã. Rồi thì hàng, quán “dã chiến” của các tiểu thương khắp nơi dồn về như trẩy hội. Những bộ quần áo mới, những gương mặt hớn hở, những bài nhạc rộn ràng dưới hàng cờ đuôi nheo phấp phới. Không phải lễ hội gì, đây là ngày chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng đợt 1 của xã. Sự nhộn nhịp đó khiến chúng tôi không thể hình dung về những tháng ngày giông tố đã qua. Điểm nóng Tà Tổng hôm nay đang chuyển mình, đang hướng tới trở thành điểm sáng về an ninh trật tự.

Tà Tổng hôm nay đang chuyển mình, hướng tới trở thành điểm sáng về an ninh trật tự. (Trong ảnh: Một góc trung tâm xã Tà Tổng hôm nay)

Bí thư Đảng ủy xã Tà Tổng, Lỹ Phù Cà phấn khởi tâm sự về quá trình chuyển hóa xã từ nơi phức tạp về an ninh trật tự thành một điểm sáng trong công tác bảo đảm an ninh trật tự ở nơi vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn này. Để vực dậy Tà Tổng có rất nhiều nhiệm vụ, giải pháp; nhưng trọng tâm, trọng điểm nhất vẫn phải là tận dụng sự hỗ trợ của cơ quan cấp trên để phát huy vai trò, chức năng, nhiệm vụ của hệ thống chính trị ở địa phương. Đến hôm nay, Đảng ủy, chính quyền xã Tà Tổng đã thay đổi rất nhiều. Từ vị trí việc làm đến chức năng nhiệm vụ đã được củng cố, kiện toàn.

Còn theo như nhận xét của đồng chí Lý Anh Hừ, Bí thư Huyện ủy Mường Tè thì “sự chuyển biến lớn nhất là trình độ chuyên môn, lý luận chính trị, tinh thần trách nhiệm làm việc, tính kỷ cương, kỷ luật của cán bộ, công chức, viên chức ở xã Tà Tổng”. Kết quả trên là sự nỗ lực không ngừng của những đảng viên tiên phong trong thực hiện nhiệm vụ, trong các hoạt động, phong trào. Sự nỗ lực ấy đã giúp Đảng bộ xã Tà Tổng được xếp loại hoàn thành tốt nhiệm vụ trong 3 năm liên tiếp từ 2020 đến nay và hằng năm xã cũng đạt vững mạnh về an ninh quốc phòng.

Sự nỗ lực không ngừng của những đảng viên tiên phong trong thực hiện nhiệm vụ, các loại tệ nạn đã được bóc gỡ khỏi địa bàn Tà Tổng.

Về tình hình an ninh trật tự ở cơ sở, qua các báo cáo của các cấp cũng như từ thực tế tác nghiệp, khách quan mà nói Tà Tổng vẫn chưa hoàn toàn hết các nguy cơ; tuy nhiên cũng phải khẳng định những tình huống xấu, những “điểm đen”, “điểm nóng” về các loại tệ nạn đều đã được bóc gỡ khỏi địa bàn. Đến nay tất cả các hộ dân trên địa bàn đều đã ký vào bản cam kết không trồng, không buôn bán, sử dụng chất ma túy.

Có một cuộc cách mạng đã diễn ra ở Tà Tổng. Đó không phải là chuyện lật đổ điều gì, thành lập nhà nước nào, mà đó là sự đổi thay trong nhận thức, tư duy và hành động của người dân. Bà con đã tự biết tìm đến các tổ tự quản, tổ hòa giải, để báo cáo và cùng cán bộ giải quyết, không để phát sinh thành điểm nóng (tỷ lệ hòa giải thành công đạt 92%).

Con số thống kê nhanh của Công an xã cho thấy, 6 tháng đầu năm đã có hàng trăm tin báo quan trọng, có giá trị và được xử lý kịp thời ngay tại cơ sở. Nghe thì đơn giản vậy, nhưng đối với nơi mà trước kia người ta chỉ tin vào một đấng siêu nhiên nào đó, nay đã biết tìm đến chính quyền để giải quyết các vấn đề thì đó là cả một quá trình chuyển đổi mang tính cách mạng về nhận thức.

Một điều đáng nói khác là ở bản Giàng Ly Cha (nơi xảy ra vụ việc đáng tiếc đầu năm 2020 ở núi Ao Rồng), đã hình thành và đi vào hoạt động rất hiệu quả mô hình “điểm sinh hoạt tôn giáo thuần túy bảo đảm an ninh trật tự”. Mô hình này không phải người dân tự quảng bá, mà đã được Bộ Công an đánh giá rất cao rồi nhân rộng ra toàn quốc.

Cuộc sống thanh bình, đầm ấm đã trở lại dưới các nếp nhà người dân Tà Tổng.

Chia tay Tà Tổng, chúng tôi vẫn nhớ mãi đến nụ cười vừa hiền vừa ngượng của Lầu A Khứ ở bản Pà Khà khi chia sẻ về quyết định rời bỏ tà đạo “Bà cô Dợ” để trở về sinh hoạt tôn giáo thuần túy. Cũng theo thông tin từ Khứ, trong bản anh còn có gia đình anh Vàng Nhìa Chứ cũng vừa tự nguyện từ bỏ tà đạo về với nếp sống thường ngày.

Tà Tổng sáng tương lai

Thực ra thì Tà Tổng vẫn là một xã nghèo. Theo báo cáo mới nhất, thu nhập bình quân đầu người của bà con mới chỉ đạt hơn 17 triệu đồng/năm và tỷ lệ hộ nghèo vẫn còn hơn 50%. Nhưng từ góc nhìn tổng quan, hoàn toàn có thể tin tưởng vào một tương lai mới cho các bản làng nơi đây.

Nhiều mô hình chăn nuôi đại gia súc cho thấy sự thay đổi mạnh mẽ của người dân Tà Tổng về tư duy làm ăn.

Dưới sự quan tâm, đầu tư của Đảng và Nhà nước, từ năm 2020 đến năm 2023 đã có hơn 286 tỷ đồng được “rót” vào Tà Tổng. Số tiền này không dùng để “chữa cháy” về đói nghèo, mà mang tính chất “vốn mồi” từ các chương trình xây dựng kết cấu hạ tầng cơ bản như: Điện, đường, trường, trạm, nước sinh hoạt, thủy lợi, nhà văn hóa… rồi đào tạo việc làm, chuyển đổi giống cây trồng, vật nuôi…

Dưới sự nâng đỡ ấy, đến nay, nhiều mô hình chăn nuôi đại gia súc, phát triển cây quế, mắc ca, sa nhân tím, sâm dây… đã hình thành. Những mô hình này không chỉ đem đến giá trị về kinh tế mà còn cho thấy sự thay đổi mạnh mẽ của người dân về tư duy làm ăn; bà con đã không còn tư tưởng tự túc tự cấp mà dần chuyển sang tư duy sản xuất hàng hóa.

Mô hình phát triển cây mắc ca cho thấy sự thay đổi mạnh mẽ của người dân Tà Tổng về tư duy làm ăn.

Một lợi thế khác của vùng này là rừng, đồng bào đã có thể sống được nhờ rừng. Với tỷ lệ che phủ rừng đạt 58%, lại là thượng nguồn của dòng sông Đà năng lượng, hằng năm bà con nơi đây nhận về gần 40 tỷ đồng với một nhiệm vụ đơn giản là không để cháy rừng, và bà con đã làm tốt. Trên đà đó, xã đang phấn đấu đến hết năm 2025, tỷ lệ che phủ rừng sẽ được nâng lên 66%, vậy thì số tiền bà con nhận về sẽ còn nhiều nữa.

Từ đó có thể thấy với tốc độ giảm nghèo hằng năm đạt từ 6% đến 7% sẽ không lâu nữa cái nghèo cũng sẽ dần bị đẩy lùi xa. Trên con đường tiến lên nông thôn mới, Tà Tổng đã đi được chặng đường lớn với 12 tiêu chí đã hoàn thành và nay mai con số sẽ còn cao hơn.

Mỗi năm Tà Tổng nhận về gần 40 tỷ tiền dịch vụ môi trường rừng, số tiền này được chia trực tiếp cho các hộ dân, đây là một nguồn thu ổn định của bà con.

Nói về tương lai không thể không nhắc tới giáo dục. Đến nay, ở tất cả các bản và điểm dân cư của xã đã có điểm trường mầm non để bố mẹ các cháu yên tâm vì vừa có nơi gửi trẻ, các cháu lại được các thầy cô dạy dỗ. Lớn lên, khi vào bậc tiểu học thì lại có điểm trường tập trung, lớn nữa thì ra học bán trú. Các vấn đề như: tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống cũng đã giảm đáng kể.

Bên ngôi trường 3 tầng khang trang, thầy giáo Nguyễn Công Thương, Hiệu trưởng Trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học, trung học cơ sở Nậm Ngà tỏ rõ sự vui mừng. Vui vì các thầy được làm nghề trong điều kiện tốt hơn; vui hơn nữa khi học trò ở đây hình thành và biết nuôi dưỡng ước mơ. Có thể không phải tất cả đám học trò kia sẽ thành tài hết, nhưng chắc chắn rằng tương lai của các em sẽ xán lạn hơn thế hệ cha ông.

Cô giáo Lý Gió Nu người Nậm Ngà (Tà Tổng) đầu tiên đi làm cô giáo, hiện cô đang dạy ở Trường mầm non Tà Tổng.

Thế hệ tương lai của Tà Tổng không phải tất cả đều thành tài, song chắc chắn rằng tương lai của các em sẽ xán lạn hơn thế hệ cha ông.

Cái đói bị đẩy lùi, cái nghèo được khống chế, y tế được quan tâm nên hằng năm xã có hơn 96% trẻ dưới 1 tuổi được tiêm đầy đủ các loại vaccine phòng bệnh. Cũng như những lĩnh vực khác, nhờ nhận thức đồng bào thay đổi, đến nay thầy thuốc đã có “chỗ đứng” trong lòng dân bản.

Y học hiện đại không chỉ bảo vệ bà con trước các loại vi trùng mà còn giúp bà con hiểu rằng “con ma” rất sợ “lá bùa” bảo hiểm y tế. Bởi thế cho nên, ốm vặt thì thôi, chứ bệnh mà chuyển nặng là người dân đã biết ra trạm y tế ngay. Bên cạnh đó, các ca sinh, nở đã được người dân đưa đến trạm y tế xã hoặc có sự trợ giúp rất lớn của cô đỡ thôn bản.

Hệ thống chính trị được củng cố, an ninh trật tự được bảo đảm, kinh tế phát triển, xã hội ổn định, người dân yên tâm, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước… một bức tranh tươi sáng đang dần rõ nét cho những con người đã bước qua được quãng thời gian giông tố vừa rồi. Nói như đồng chí Lý Anh Hừ, Bí thư Huyện ủy Mường Tè thì: Tà Tổng nay đã sáng tương lai!

An ninh trật tự ổn định, đời sống kinh tế, văn hóa, xã hội của Tà Tổng cũng theo đó mà phát triển.

Mặt trời đổ xuống đằng tây, tiếng mõ trâu lốc cốc thưa dần về các nẻo, khi bà con lục tục lên xe về các bản với những chiếc váy mới, nụ cười trên môi và tiền đầy trong túi. Nơi cổng ủy ban nhân dân xã, dưới bóng lá cờ Tổ quốc phủ lên một gốc đào già, cô bé Sùng Thị Dợ cũng đã dọn xong những hộp trà sữa vào làn. Dựa gốc đào em thảnh thơi đếm lại "thành quả" thu được của mình sau một ngày tất bật vì nhu cầu người dân tăng đột biến.

Ánh sáng của bóng đèn cao áp dùng năng lượng mặt trời chiếu qua lá cờ, phủ màu hồng xuống bộ trang phục thổ cẩm tạo ra một khung hình mang giá trị biểu tượng khiến chúng tôi cảm nhận được một thứ gì thật thiêng liêng. Thì ra, sau bao sóng gió, bão ngầm; nay ở Tà Tổng chỉ có một màu cờ duy nhất!