Bác sĩ ở TP.HCM dò xung điện, lập lại trật tự cho trái tim lệch nhịp
Trong căn phòng chỉ nghe tiếng máy tim đập, bác sĩ luồn dây vào tim, dò từng xung điện loạn, cắt bỏ ổ phát sai mệnh lệnh, lập lại trật tự nhịp đập đã rối loạn nhiều năm.
Trong phòng can thiệp của khoa Loạn nhịp Tim, Bệnh viện Thống Nhất (TP.HCM) ánh sáng được điều chỉnh dịu bớt để các màn hình điện sinh lý hiện rõ từng xung động tim. Không gian gần như không có tiếng nói, chỉ còn tiếng “bíp” đều đặn từ máy theo dõi sinh hiệu và âm thanh tim đập đang được ghi lại bằng tín hiệu điện.
Bệnh nhân nằm yên trên bàn thủ thuật, chỉ được gây tê vùng mạch máu đùi. TS.BS Trương Quang Khanh, Trưởng khoa Loạn nhịp Tim, vừa thao tác qua màn hình vừa khẽ hỏi “Chú có thấy tức ngực không?” Người đàn ông 53 tuổi gật đầu nhẹ, vẫn tỉnh táo, như một người chứng kiến chính mình trong cuộc chiến bên trong trái tim.
Một dây điện cực nhỏ, đầu chỉ khoảng 2 mm, được luồn qua mạch máu ở đùi vào tận bên trong buồng tim. Trên màn hình, nhịp tim hiện lên bằng những đường sóng điện học phức tạp, từng nhịp đập là bản đồ chỉ đường cho bác sĩ đi tìm nơi điện loạn.
Mỗi thao tác chọc kim, luồn dây, định vị đầu đốt đều phải diễn ra chính xác từng milimet. Chỉ cần lệch khỏi bó His (nơi nối giữa nhĩ và thất) có thể khiến toàn bộ nhịp tim bị cắt đứt. Với bác sĩ làm điện sinh lý, sai số là điều không được phép xảy ra.
Khi xác định đúng vị trí gây loạn nhịp, đầu đốt phát dòng điện tần số radio, đốt nóng vùng mô tim trong vài giây. Đó giống như hành động cắt đứt một đường dây điện lỗi, lập lại trật tự cho hệ thống điện sinh học phức tạp của trái tim.
Trên màn hình máy điện sinh lý, tín hiệu điện học đột ngột thay đổi. Dòng điện bất thường vừa bị triệt tiêu. Trái tim, sau nhiều năm lệch nhịp đang đập lại đều đặn, như vừa được tái lập trình.
Thủ thuật thành công, bác sĩ Khanh rút dần dây điện cực ra khỏi tim, băng ép lại vùng mạch máu. Sau khoảng 4-6 tiếng, bệnh nhân có thể tự đi lại bình thường. Người đàn ông 53 tuổi này đã được xử lý cùng lúc 2 cơ chế nhịp nhanh chỉ trong một giờ.
Không chỉ gây hồi hộp, mệt mỏi, các cơn nhịp tim nhanh có thể khiến người bệnh ngất xỉu, tụt huyết áp, thậm chí đột tử. Với bệnh nhân mang hai loại loạn nhịp bẩm sinh, việc đốt điện không chỉ là điều trị mà là biện pháp sống còn. Cơ chế đốt điện là sử dụng nhiệt từ sóng radio để phá hủy ổ phát xung bất thường. Nếu nhịp tim là một bản nhạc, thì bác sĩ đang loại bỏ những nốt lạc tông, giúp trái tim trở lại giai điệu đúng của nó.
Theo bác sĩ Khanh, từ 7h30 sáng đến tận 12h đêm, các ca đốt điện tim diễn ra liên tục. Có ngày tiếp nhận đến 20-22 ca, với ê-kíp thay phiên để không gián đoạn việc điều trị. Một ca đốt trung bình kéo dài 45 phút đến 3 tiếng.Với những ca khó, bác sĩ phải dò tìm từng tín hiệu, kích cơn nhịp nhanh giả lập nhiều lần để truy ra ổ bệnh. Ngày càng nhiều người trẻ mắc rối loạn nhịp tim. Nguyên nhân không chỉ là di truyền mà còn đến từ lối sống hiện đại như stress kéo dài, thức khuya, rượu bia, thực phẩm chứa sabutamol, một chất kích tim bị cấm trong chăn nuôi.
