Bắc Ninh bứt phá trên không gian số: Từ kinh tế số đến xã hội số, kiến tạo công dân số

Kinh tế số – Trụ cột tăng trưởng mới của Bắc Ninh

Những năm gần đây, Bắc Ninh xác lập rõ ràng chuyển đổi số là động lực phát triển chủ đạo. Dấu mốc quan trọng là việc UBND tỉnh Bắc Ninh ban hành quyết định số 1305/QĐ-UBND ngày 29/10/2025 phê duyệt Chiến lược Chuyển đổi số tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2025–2030. Cùng với đó là Kế hoạch số 88/KH-UBND ngày 29/9/2025 về hỗ trợ doanh nghiệp phát triển các ứng dụng, dịch vụ số theo hình thức hợp tác công tư (PPP) và Kế hoạch số 144/KH-UBND ngày 24/11/2025 về phát triển kinh tế số, xã hội số giai đoạn 2026–2030. Đây là bộ khung chiến lược quan trọng, xác định rõ quan điểm, mục tiêu và nhiệm vụ trọng tâm trong trung và dài hạn.

Chuyển đổi số thấm sâu vào nhiều doanh nghiệp ở Bắc Ninh

Song hành với định hướng chiến lược, tỉnh Bắc Ninh ban hành Quyết định số 418/QĐ-UBND ngày 12/11/2025 chấp thuận chủ trương đầu tư khu công nghệ thông tin tập trung, mở ra dư địa mới để thu hút các dự án công nghệ cao, hình thành hệ sinh thái số, tạo sức lan tỏa cho toàn nền kinh tế.

Trong thực tiễn, chuyển đổi số đã thấm sâu vào hoạt động sản xuất – kinh doanh. Phần lớn doanh nghiệp trong các khu công nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp quy mô lớn, đã triển khai các nền tảng quản trị tiên tiến như ERP, MES, SCM, QMS và các hệ thống giám sát sản xuất theo thời gian thực. Những giải pháp này giúp tối ưu quy trình, giảm thời gian dừng máy, nâng cao năng suất và tăng khả năng truy xuất, phân tích dữ liệu.

Với doanh nghiệp vừa và nhỏ, tỉnh Bắc Ninh đẩy mạnh hỗ trợ tiếp cận các nền tảng số phổ biến như hóa đơn điện tử, chữ ký số, phần mềm kế toán – tài chính, phần mềm bán hàng, thương mại điện tử và thanh toán không dùng tiền mặt. Nhờ đó, năng lực vận hành được cải thiện rõ rệt, chi phí giảm, thị trường mở rộng. Đặc biệt, việc triển khai đồng bộ dịch vụ công trực tuyến cho phép doanh nghiệp thực hiện phần lớn thủ tục hành chính trên môi trường mạng, từ đăng ký kinh doanh, đầu tư, thuế, hải quan đến đất đai, góp phần tạo môi trường đầu tư minh bạch, thân thiện.

Kết quả là tỷ trọng kinh tế số của Bắc Ninh luôn nằm trong nhóm cao nhất cả nước. Theo số liệu DTI năm 2024, Bắc Ninh (cũ) đạt 48%, Bắc Giang (cũ) đạt 51,2%. Năm 2025, tỷ trọng kinh tế số của Bắc Ninh được dự báo tiếp tục duy trì trên 40% GRDP, khẳng định vai trò trụ cột của kinh tế số trong tăng trưởng.

Công nghệ chạm tới người dân Một điểm sáng nổi bật trong bức tranh kinh tế số Bắc Ninh là thương mại điện tử. Sở Công Thương tỉnh Bắc Ninh đang xây dựng Kế hoạch phát triển thương mại điện tử giai đoạn 2026–2030, tập trung hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ kinh doanh tham gia sàn thương mại điện tử; đào tạo kỹ năng kinh doanh trực tuyến; kết nối logistics và thanh toán số. Nhiều hoạt động thúc đẩy thương mại điện tử được tổ chức bài bản, sáng tạo. Điển hình là các chương trình quảng bá nông sản trên nền tảng số như Megalive “Top nông sản – Nông sản về phố”, đạt 30 triệu lượt tiếp cận, 4 triệu lượt xem, 1.500 đơn hàng, tiêu thụ ngay 7 tấn vải thiều; hay “Tuần lễ vải thiều Lục Ngạn – Tự hào nông sản Việt” với sản lượng bán ra 106 tấn. Không chỉ là con số, những chương trình này cho thấy nông sản Bắc Ninh đang bước vào chuỗi giá trị số, rút ngắn khoảng cách từ người sản xuất đến người tiêu dùng. Song song, tỉnh Bắc Ninh phối hợp Viettel Post lắp đặt Smart Box tại các điểm công cộng, phát triển hạ tầng logistics số phục vụ giao – nhận trực tuyến; triển khai Kế hoạch 18/KH-PTCT1 tổ chức sự kiện mua sắm trực tuyến, thanh toán không dùng tiền mặt hưởng ứng Ngày Chuyển đổi số Quốc gia 10/10; ban hành Quyết định số 197/QĐ-SCT ngày 6/11/2025 phê duyệt Kế hoạch tổ chức “Tuần lễ Thương mại điện tử quốc gia và Online Friday 2025”. Ở bình diện xã hội số, từ tháng 8/2025, Bắc Ninh đẩy mạnh phổ cập kỹ năng số trong cộng đồng với phong trào “Bình dân học vụ số”. Các hoạt động hưởng ứng Ngày Chuyển đổi số năm 2025 được triển khai đồng loạt như Tháng tiêu dùng số, Ngày không tiền mặt, Chiến dịch 30 ngày cao điểm của Tổ Công nghệ số cộng đồng. Các trường học tổ chức tập huấn kỹ năng số, an toàn thông tin, nâng cao khả năng khai thác dữ liệu cho học sinh, sinh viên. Điểm nhấn đặc biệt là Cuộc thi “Công dân số tỉnh Bắc Ninh năm 2025”, thu hút sự tham gia của 1.366 đơn vị, địa phương với hơn 2 triệu lượt truy cập và gần 2 triệu lượt thi. Cùng với đó, hơn 200 lớp tập huấn kỹ năng số được tổ chức, thu hút gần 30.000 lượt người tham dự. Một số địa phương mạnh dạn thí điểm mô hình “Tổ dân phố số”, “Thôn điển hình số”, tạo hạt nhân lan tỏa trong cộng đồng. Đóng góp quan trọng vào quá trình này là Tỉnh đoàn Bắc Ninh với hàng loạt hoạt động sáng tạo: tổ truyền thông gần 1.000 cộng tác viên, 99 đội hình thanh niên tình nguyện hỗ trợ dịch vụ công trực tuyến, hỗ trợ cài đặt gần 300.000 chữ ký số công cộng; tổ chức các cuộc thi, câu lạc bộ công nghệ học đường; xây dựng các công trình số phục vụ cộng đồng. Qua đó, tinh thần chuyển đổi số được lan tỏa mạnh mẽ, đặc biệt trong thế hệ trẻ. Từ nền tảng chính sách vững chắc đến những mô hình cụ thể, hiệu quả, Bắc Ninh đang chứng minh chuyển đổi số không chỉ là xu thế mà là con đường phát triển tất yếu. Kinh tế số tạo động lực tăng trưởng, xã hội số nâng cao chất lượng sống, và công dân số trở thành trung tâm của tiến trình ấy. Với cách làm bài bản và quyết tâm cao, Bắc Ninh đang từng bước khẳng định vị thế tiên phong trên bản đồ chuyển đổi số quốc gia.

Công nghệ chạm tới người dân

Một điểm sáng nổi bật trong bức tranh kinh tế số Bắc Ninh là thương mại điện tử. Sở Công Thương tỉnh Bắc Ninh đang xây dựng Kế hoạch phát triển thương mại điện tử giai đoạn 2026–2030, tập trung hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ kinh doanh tham gia sàn thương mại điện tử; đào tạo kỹ năng kinh doanh trực tuyến; kết nối logistics và thanh toán số.

Nhiều hoạt động thúc đẩy thương mại điện tử được tổ chức bài bản, sáng tạo. Điển hình là các chương trình quảng bá nông sản trên nền tảng số như Megalive “Top nông sản – Nông sản về phố”, đạt 30 triệu lượt tiếp cận, 4 triệu lượt xem, 1.500 đơn hàng, tiêu thụ ngay 7 tấn vải thiều; hay “Tuần lễ vải thiều Lục Ngạn – Tự hào nông sản Việt” với sản lượng bán ra 106 tấn. Không chỉ là con số, những chương trình này cho thấy nông sản Bắc Ninh đang bước vào chuỗi giá trị số, rút ngắn khoảng cách từ người sản xuất đến người tiêu dùng.

Song song, tỉnh Bắc Ninh phối hợp Viettel Post lắp đặt Smart Box tại các điểm công cộng, phát triển hạ tầng logistics số phục vụ giao – nhận trực tuyến; triển khai Kế hoạch 18/KH-PTCT1 tổ chức sự kiện mua sắm trực tuyến, thanh toán không dùng tiền mặt hưởng ứng Ngày Chuyển đổi số Quốc gia 10/10; ban hành Quyết định số 197/QĐ-SCT ngày 6/11/2025 phê duyệt Kế hoạch tổ chức “Tuần lễ Thương mại điện tử quốc gia và Online Friday 2025”.

Ở bình diện xã hội số, từ tháng 8/2025, Bắc Ninh đẩy mạnh phổ cập kỹ năng số trong cộng đồng với phong trào “Bình dân học vụ số”. Các hoạt động hưởng ứng Ngày Chuyển đổi số năm 2025 được triển khai đồng loạt như Tháng tiêu dùng số, Ngày không tiền mặt, Chiến dịch 30 ngày cao điểm của Tổ Công nghệ số cộng đồng. Các trường học tổ chức tập huấn kỹ năng số, an toàn thông tin, nâng cao khả năng khai thác dữ liệu cho học sinh, sinh viên.

Điểm nhấn đặc biệt là Cuộc thi “Công dân số tỉnh Bắc Ninh năm 2025”, thu hút sự tham gia của 1.366 đơn vị, địa phương với hơn 2 triệu lượt truy cập và gần 2 triệu lượt thi. Cùng với đó, hơn 200 lớp tập huấn kỹ năng số được tổ chức, thu hút gần 30.000 lượt người tham dự. Một số địa phương mạnh dạn thí điểm mô hình “Tổ dân phố số”, “Thôn điển hình số”, tạo hạt nhân lan tỏa trong cộng đồng.

Đóng góp quan trọng vào quá trình này là Tỉnh đoàn Bắc Ninh với hàng loạt hoạt động sáng tạo: tổ truyền thông gần 1.000 cộng tác viên, 99 đội hình thanh niên tình nguyện hỗ trợ dịch vụ công trực tuyến, hỗ trợ cài đặt gần 300.000 chữ ký số công cộng; tổ chức các cuộc thi, câu lạc bộ công nghệ học đường; xây dựng các công trình số phục vụ cộng đồng. Qua đó, tinh thần chuyển đổi số được lan tỏa mạnh mẽ, đặc biệt trong thế hệ trẻ.

Từ nền tảng chính sách vững chắc đến những mô hình cụ thể, hiệu quả, Bắc Ninh đang chứng minh chuyển đổi số không chỉ là xu thế mà là con đường phát triển tất yếu. Kinh tế số tạo động lực tăng trưởng, xã hội số nâng cao chất lượng sống, và công dân số trở thành trung tâm của tiến trình ấy. Với cách làm bài bản và quyết tâm cao, Bắc Ninh đang từng bước khẳng định vị thế tiên phong trên bản đồ chuyển đổi số quốc gia.

Nguyễn Thắng