Anh cảnh báo một mùa đông khó khăn vì dịch cúm và COVID-19
Người dân xếp hàng chờ lấy mẫu xét nghiệm COVID-19 tại London, Anh. Ảnh: AFP/TTXVN
* Biến thể mới của Omicron có khả năng phá rào miễn dịch mạnh chưa từng thấy
Giới chức Anh ngày 28/9 cảnh báo số ca mắc cúm và COVID-19 gia tăng có thể khiến nước này đối mặt một mùa đông khó khăn và làm gia tăng áp lực đối với hệ thống y tế công vốn đã căng thẳng.
Kể từ sau khi dịch COVID-19 bùng phát và lây lan mạnh năm 2020, mùa đông hằng năm Anh đều đưa ra cảnh báo nguy cơ bùng phát đồng thời dịch bệnh này và dịch cúm mùa. Tuy nhiên, các biện pháp hạn chế tiếp xúc và giãn cách xã hội được áp dụng để phòng dịch COVID-19 đã góp phần giảm tỉ lệ lây nhiễm cúm.
Sau khi các nước gỡ bỏ các biện pháp phòng dịch từ đầu năm nay, tiếp xúc xã hội đã khôi phục gần như bằng mức trước đại dịch, và đây là yếu tố gây lo ngại về nguy cơ cao dịch bệnh dễ lây lan trong khi tỉ lệ người có miễn dịch với bệnh cúm khá thấp.
Do đó, Cơ quan an ninh y tế Anh (UKHSA) nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiêm vắc xin phòng cúm và vắc xin phòng COVID-19, coi đây là giải pháp để ngăn chặn nguy cơ dịch cúm và COVID-19 gia tăng trong mùa đông sắp tới.
Số ca mắc mới COVID-19 và bệnh nhân phải nhập viện do bệnh này tại Anh đang có dấu hiệu tăng trở lại sau khi giảm vào mùa hè. Theo bà Susan Hopkins, người đứng đầu bộ phận giám sát y tế của UKHSA, nhiều biến thể virus đang lưu hành hiện nay có thể tránh phản ứng miễn dịch ở một mức độ nào đó.
Trong năm nay tại Anh có khoảng 33 triệu người trong diện được tiêm miễn phí vắc xin phòng cúm và 26 triệu người đủ điều kiện tiêm mũi tăng cường vắc xin ngừa COVID-19. Người cao tuổi và người có bệnh lý nền thuộc diện cần tiêm chủng cả 2 loại vắc xin này, trong khi trẻ nhỏ có thể tiêm vắc xin phòng cúm.
Nếu những lo ngại về 2 dịch bệnh trên trở thành sự thực, sức ép đối với hệ thống y tế của Anh càng gia tăng trong khi ngành này đang phải chật vật xử lý các vấn đề bị trì hoãn do đại dịch cũng như tình trạng khủng hoảng nhân lực.
* Theo các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm, các nhà khoa học phát hiện chủng BA.2.75.2 mới của biến thể Omicron gây bệnh COVID-19 chính là chủng có khả năng lẩn trốn hệ miễn dịch mạnh nhất. BA.2.75.2 là một dòng phụ của biến thể BA.2.75, được ghi nhận lần đầu tại Ấn Độ vào tháng 5 vừa qua. Nó đã khiến các nhà nghiên cứu chú ý đến vì những ưu thế đột biến chưa từng có.
Biến thể BA.2.75 không có cơ hội lan rộng khi BA.5 “thống trị” thế giới. Nhưng dòng phụ BA.2.75.2 của nó lại đang là mối đe dọa lớn vì sở hữu hai đột biến giúp nó dễ dàng bám chặt và xâm lấn vào tế bào con người.
Tệ hơn nữa, chủng virus này có khả năng né tránh hàng rào miễn dịch mạnh mẽ có được nhờ tiêm vắc xin và nhiễm virus trước đó. Điều đó khiến các phương pháp điều trị bằng kháng thể trở nên kém hiệu quả hơn.
Một nhóm các nhà nghiên cứu từ Đại học Hoàng gia London, Viện Karolinska và Đại học Cape Town đã xác định BA.2.75.2 khó vô hiệu hóa gấp 6,5 lần so với BA.5, khiến nó trở thành “biến thể kháng trung hòa” nhất từng được đánh giá cho đến nay.
Các nhà nghiên cứu viết trong một bài báo trên trang bioRxiv.org: “Những dữ liệu này làm dấy lên lo ngại rằng BA.2.75.2 có thể né tránh hiệu quả khả năng miễn dịch cộng đồng”.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đang theo dõi BA.2.75 và các biến phụ khác trong bối cảnh virus SARS-CoV-2 tiếp tục lưu hành trên khắp thế giới.
Bà Maria Van Kerkhove, trưởng nhóm kỹ thuật về COVID-19 của WHO, cho biết cơ quan này đang làm việc với các chuyên gia để đánh giá sự lây truyền và mức độ nghiêm trọng của chủng virus trên, cũng như tác động của các biện pháp đối phó.
Khi được hỏi về các chủng vi khuẩn có thể thúc đẩy một làn sóng lây nhiễm trong mùa thu năm nay, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm của Mỹ Anthony Fauci đã bày tỏ sự nghi ngờ về biến thể BA.2.75.2.
Trong một nghiên cứu riêng biệt, các chuyên gia tại Đại học Bắc Kinh và Viện Kiểm soát Thực phẩm và Dược phẩm Quốc gia Trung Quốc đã phát hiện chủng BA.2.75.2 mới có lợi thế đột biến chưa từng có. Trong một bài báo xuất bản trên bioRxiv.org, các nhà nghiên cứu Trung Quốc cho biết BA.2.75.2 thể hiện khả năng miễn dịch mạnh nhất.
Những người từng nhiễm BA.5 chỉ có 1/10 khả năng ngăn ngừa tái nhiễm với chủng mới. So với BA.2.75, chủng mới này có nguy cơ gây tái nhiễm cao gấp 4,2 lần ở những người đã tiêm ba mũi vắc xin Sinovac.
Nó cũng có khả năng gây tái nhiễm ở những người từng nhiễm BA.1 cao hơn 5,9 lần, gấp 6,2 lần đối với BA.2 và 2,7 lần đối với BA.5. BA.2.75.2 đặc biệt đáng lo ngại vì nó có khả năng làm cho việc truyền kháng thể và các phương pháp điều trị khác kém hiệu quả hơn.
Hiện vẫn chưa rõ các loại vắc xin hiện có, kể cả liều vắc xin tăng cường chống lại Omicron mới nhất, sẽ vô hiệu hóa chủng virus mới như thế nào.
Trong bài đăng trên Tạp chí Y học New England vào đầu tháng này, các nhà khoa học cho biết vắc xin Moderna được phát triển dựa trên chủng virus ban đầu bị giảm khả năng vô hiệu hóa BA.2.75 gấp 4 lần, nhưng vẫn có hiệu quả.
Chuyên gia Cao Yunlong tại Đại học Bắc Kinh, một trong những tác giả chính của bài nghiên cứu ở Trung Quốc, đã bày tỏ lo ngại trước hiệu quả của các liều vắc xin tăng cường đối với BA.2.75.2. Ông khẳng định: “Việc phát triển vắc xin Sars-CoV-2 phổ rộng và thuốc kháng thể trung hòa nên được ưu tiên cao”.
