Anh cán bộ xã hồi sinh những nếp nhà đất thành mô hình kinh doanh hiệu quả

Những gian nhà cổ ở Lô Lô Chải. Ảnh NVCC

Cái tên mang ý nghĩa vươn lên

Ở điểm cực Bắc của Tổ quốc, nơi những nếp nhà trình tường (nhà đất) tựa lưng vào núi và gió mùa thường ghé thăm từ rất sớm, có một người thanh niên Lô Lô đang lặng lẽ đi con đường riêng: Khởi nghiệp và giúp đỡ cộng đồng.

Ở tuổi 35, anh Vàng Dỉ Phò, Phó Ban Xây dựng Đảng, Đảng ủy xã Lũng Cú (Tuyên Quang) đã trở thành gương mặt quen thuộc với bà con thôn Lô Lô Chải. Không chỉ là cán bộ trẻ nhiệt huyết, anh còn được biết đến như một trong những người tiên phong làm du lịch cộng đồng, góp phần đánh thức tiềm năng của mảnh đất địa đầu Tổ quốc.

Dỉ Phò kể, bố mẹ đặt cho anh cái tên mang ý nghĩa “phát triển, vươn lên” trong tiếng Lô Lô. Anh luôn tin đó là điều nhắc nhở để bản thân sống xứng đáng với kỳ vọng của gia đình và quê hương, đồng thời là kim chỉ nam cho mọi quyết định khi lập nghiệp.

Sau khi tốt nghiệp phổ thông, Dỉ Phò trúng tuyển vào Trường ĐH Công nghệ thông tin và Truyền thông (ĐH Thái Nguyên). Bốn năm học nghề mạng máy tính và truyền thông tưởng như sẽ đưa anh đến những thành phố lớn, nhưng khi đứng trước lựa chọn ở lại hay trở về, Phò nghĩ nhiều hơn đến bản làng của mình, nơi những lợi thế du lịch còn bỏ ngỏ, nơi giá trị văn hóa truyền thống vẫn bền bỉ tồn tại nhưng chưa được nhiều người biết đến.

Anh Vàng Dỉ Phò, Phó Ban Xây dựng Đảng, Đảng ủy xã Lũng Cú (Tuyên Quang) tư vấn người dân cách phát triển du lịch cộng đồng. Ảnh NVCC

Lô Lô Chải từ lâu đã nổi tiếng với những ngôi nhà trình tường hàng trăm năm tuổi, khí hậu mát lành quanh năm và nét văn hóa đặc sắc của cộng đồng người Lô Lô.

Xã Lũng Cú lại sở hữu cột cờ thiêng liêng ở độ cao gần 1.500m, biểu tượng của tự hào dân tộc, nơi mỗi ngày đón hàng nghìn du khách trong và ngoài nước ghé thăm. Tất cả những điều đó khiến Dỉ Phò nhìn thấy một hướng đi rõ ràng: Phát triển du lịch cộng đồng để vừa tạo sinh kế, vừa giữ được nếp sống truyền thống.

Quyết định quay về quê lập nghiệp, anh mạnh dạn vay mượn khoảng 60 triệu đồng và gom góp 150 triệu đồng tiền vốn tự có để bắt tay làm mô hình homestay. Địa điểm anh chọn nằm cách cột cờ Lũng Cú chỉ khoảng 500m. Có sẵn một nhà cộng đồng, anh bắt đầu cải tạo nội thất, sửa sang nhà vệ sinh, đặt tên homestay là “Cực Bắc”, gợi đúng tinh thần của vùng đất anh sinh ra.

Nhưng hành trình khởi nghiệp ở vùng cao chưa bao giờ dễ dàng. Vốn là bài toán đầu tiên khiến anh trăn trở. Kế đến là sự thiếu kinh nghiệm trong ngành Du lịch, lĩnh vực mà anh thừa nhận mình gần như “trắng tay”.

Dỉ Phò dành thời gian đi học hỏi mô hình ở nhiều nơi, từ cách sắp xếp phòng ốc, phục vụ khách, đến việc tạo trải nghiệm văn hóa bản địa. Anh tâm sự, đến khi bắt tay vào làm mới hiểu, làm du lịch bền vững phải làm sao để khách nhớ đến một homestay không chỉ là nơi ngủ nghỉ, mà phải là điểm đến để họ muốn kể lại với bạn bè.

Thuận lợi duy nhất của Dỉ Phò có lẽ là khả năng công nghệ - đúng với chuyên ngành đào tạo. Nhờ kiến thức công nghệ thông tin, anh không gặp khó khi quảng bá homestay trên các nền tảng đặt phòng trực tuyến như Agoda, Booking.

Chỉ sau một thời gian ngắn đưa mô hình lên mạng xã hội, lượng khách trong và ngoài nước đã tăng gấp đôi, thậm chí gấp ba vào mùa cao điểm. Khi dòng khách ổn định, anh mới mở rộng thêm cơ sở lưu trú, cải thiện chất lượng dịch vụ và đầu tư vào những không gian trải nghiệm.

Đưa Lô Lô Chải thành điển hình du lịch bền vững

Làm du lịch, với Dỉ Phò, không chỉ là làm kinh tế. Anh muốn giữ lại câu chuyện văn hóa của dân tộc mình, muốn để du khách cảm nhận được vẻ đẹp của nhà trình tường, mái ngói âm dương, tiếng trống đồng rộn ràng trong lễ hội của người Lô Lô.

Mỗi tuần, câu lạc bộ tổ chức văn nghệ cho du khách; hàng tháng, các thành viên lại cùng nhau luyện tập múa trống đồng, học các trò chơi dân gian để trình diễn trong những dịp đông khách. Từ những buổi sinh hoạt ấy, các bạn trẻ trong thôn hiểu hơn về văn hóa của chính mình, còn du khách thì có cơ hội tiếp xúc gần gũi hơn với đời sống người Lô Lô.

Mô hình du lịch của gia đình Dỉ Phò mang lại tổng thu nhập khoảng 300 triệu đồng mỗi năm. Ảnh NVCC

Cùng với phát triển homestay, anh tận dụng khu vườn tạp rộng 3.000m2 của gia đình để trồng bắp cải và các loại rau theo mùa. Sản phẩm sạch phục vụ khách lưu trú, phần còn lại bán cho người dân và thương lái địa phương.

Mô hình nhỏ nhưng tạo việc làm thường xuyên cho hai lao động trẻ toàn thời gian, chưa kể một số người làm thời vụ. Thu nhập bình quân của mỗi người dao động từ 5-7 triệu đồng/tháng.

Mỗi khi đông khách, anh huy động thêm thanh niên trong thôn làm hỗ trợ, trả công khoảng 250 nghìn đồng/người/lần. Nhờ vậy, nguồn thu nhập mùa vụ cũng trở thành động lực giúp nhiều bạn trẻ muốn gắn bó với quê hương.

Hiện nay, mô hình du lịch của gia đình Dỉ Phò mang lại tổng thu nhập khoảng 300 triệu đồng mỗi năm. Nếu trước đây Lô Lô Chải chỉ có khoảng 10 hộ làm homestay, đến nay, trong 120 hộ dân đã có một nửa tham gia làm du lịch cộng đồng.

Song hành với việc làm kinh tế, trên cương vị Phó Ban Xây dựng Đảng, Vàng Dỉ Phò hiểu rằng vai trò của mình còn là trách nhiệm dẫn dắt và truyền cảm hứng. Một trong những việc anh chú trọng trước hết là khuyến khích thanh niên thuộc hộ nghèo, cận nghèo mạnh dạn vay vốn Ngân hàng Chính sách để làm du lịch hoặc phát triển mô hình chăn nuôi.

“Tại Lô Lô Chải, những liên kết bước đầu giữa nhóm làm du lịch và nhóm chăn nuôi đã hình thành: Người làm du lịch hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm cho người chăn nuôi, còn người chăn nuôi cung cấp thực phẩm sạch cho các homestay. Cách làm này giúp cả hai phía cùng có lợi và tiến gần hơn tới chuyên môn hóa”, anh Dỉ Phò chia sẻ.

Duy Đạt