Ấn Độ sẽ cấm sử dụng đồ nhựa dùng một lần vào năm tới

M

ới có 60% rác thải nhựa ở Ấn Độ được thu gom xử lý, theo ước tính của Quỹ chiến dịch chống ô nhiễm nhựa (FCAPP). Ảnh: AFP

40% rác thải nhựa vẫn chưa được gom

Các chuyên gia cho rằng việc Ấn Độ vừa công bố lệnh cấm trên chỉ là bước đầu tiên nhằm giảm thiểu tác động môi trường. Lệnh cấm sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần được chính phủ Ấn Độ sau một nghị quyết năm 2019 nhằm giải quyết tình trạng ô nhiễm rác thải nhựa ở nước này. Lệnh cấm này áp dụng đối với hầu hết các loại nhựa dùng một lần và sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7/2022.

Các nhà hoạt động môi trường cho rằng việc thực thi mới là chìa khóa để lệnh cấm đạt hiệu quả. Họ cho rằng, New Delhi cũng cần giải quyết các vấn đề mang tính hệ thống quan trọng như chính sách điều chỉnh việc sử dụng các chất thay thế nhựa, tăng cường tái chế và quản lý phân loại rác tốt hơn.

Đồ nhựa dùng một lần trong diện cấm của Ấn Độ sẽ bao gồm: túi đựng hàng tạp hóa, bao bì thực phẩm, chai lọ và ống hút chỉ được dùng một lần trước khi vứt bỏ hoặc được tái chế.

Bà Swati Singh Sambyal, một chuyên gia quản lý chất thải độc lập tại New Delhi cho rằng: "Ấn Độ phải củng cố hệ thống của mình trên cơ sở để đảm bảo tuân thủ, đồng thời đảm bảo rằng lệnh cấm được thực thi trong toàn ngành và các lĩnh vực liên quan khác".

Theo đánh giá của Liên hợp quốc, sở dĩ việc sản xuất các sản phẩm nhựa bùng nổ trong thế kỷ trước là bởi đây là vật liệu có giá rẻ, nhẹ và dễ sản xuất; và dự báo xu hướng này sẽ tiếp tục gia tăng trong những thập kỷ tới.

Tuy nhiên, nhiều quốc gia đang gặp khó khăn trong việc quản lý và xử lý lượng rác thải nhựa. Tại Ấn Độ, mới có khoảng 60% rác thải nhựa được thu gom để tái chế, có nghĩa là 40% (tương đương 10.376 tấn) còn lại vẫn chưa được thu gom, theo ông Anoop Srivastava, Giám đốc Quỹ chiến dịch chống ô nhiễm nhựa (FCAPP), một tổ chức phi lợi nhuận ủng hộ những quyết sách xử lý rác thải nhựa ở Ấn Độ.

Còn ông Suneel Pandey, Giám đốc môi trường và quản lý chất thải tại Viện Năng lượng và Tài nguyên (Teri) ở New Delhi cho biết, nhiều loại nhựa được sử dụng ở Ấn Độ có giá trị kinh tế thấp nên không được thu gom để tái chế. Do đó, chúng trở thành nguồn gây ô nhiễm không khí và nước phổ biến.

Cấm đồ nhựa là chưa đủ

Nhiều quốc gia, bao gồm cả Ấn Độ đang thực hiện các biện pháp để giảm thiểu dùng đồ nhựa bằng cách khuyến khích việc sử dụng các chất thay thế có thể phân hủy sinh học và ít gây hại cho môi trường.

Đơn cử, các nhà cung cấp thực phẩm, chuỗi nhà hàng và một số doanh nghiệp ở Ấn Độ đã bắt đầu sử dụng túi vải hoặc túi giấy có thể phân hủy sinh học. Thế nhưng, đến nay Ấn Độ vẫn "chưa có bất kỳ hướng dẫn nào về các lựa chọn thay thế cho nhựa", theo chuyên gia môi trường độc lập Swati Singh Sambyal. Vấn đề này có thể là do lệnh cấm sử dụng đồ nhựa dùng một lần vẫn có hiệu lực.

Bà Sambyal cho rằng Ấn Độ cần có các quy định rõ ràng về sử dụng vật liệu thay thế để hướng người dân để các lựa chọn thay thế nhựa.

Mặt khác, Ấn Độ cũng đang thiếu các quy định mới về tái chế rác thải nhựa. Mặc dù khoảng 60% chất thải nhựa của Ấn Độ được tái chế, nhưng các chuyên gia lo ngại lượng chất thải nhựa còn tồn đọng quá nhiều là bởi hiệu quả tái chế còn thấp. Trên thực tế, nhựa chất lượng cao sau khi được tái chế thành nhựa mới lại có chất lượng thấp hơn, chẳng hạn như chai nhựa được tái chế thành polyester cho quần áo.

Các nhà vận động môi trường Ấn Độ chung nhận định rằng lệnh cấm sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần là chưa đủ và chính phủ Ấn Độ cần có thêm các sáng kiến khác và các quy định mới.

Ngoài việc cải thiện khả năng tái chế, các chuyên gia khuyến nghị Ấn Độ ưu tiên đầu tư vào nghiên cứu và phát triển các giải pháp thay thế, bởi đây là một thị trường quy mô lớn, nhạy cảm với giá cả.

Trước đây, một số bang của Ấn Độ đã đưa ra nhiều hạn chế khác nhau đối với việc dùng túi nhựa, nhưng hầu hết những quy định này đều không được thực thi nghiêm ngặt.

Do đó, lệnh cấm lần này là một bước tiến lớn của Ấn Độ trong cuộc chiến chống ô nhiễm rác thải, biển, và không khí, đồng thời phù hợp với chương trình nghị sự về môi trường của quốc gia này.

Lê Quân