Ác mộng 'nhà quan tài' ở Hong Kong

Bà Magdalene Fung là nhân viên văn phòng ở Hong Kong (Trung Quốc) từ năm 2010.

Bà Magdalene Fung chuyển từ Singapore đến Hong Kong (Trung Quốc) để làm việc vào năm 2010. Với mức thu nhập trung bình, bà chọn thuê căn hộ 9 m2 ở khu trung tâm thương mại Wan Chai. Đó là loại “nhà hộp giày” đặc sản ở Hong Kong với kích thước vừa đủ đặt 2 chiếc giường cỡ lớn và giá thuê 940 USD/tháng.

Nhà trọ có phòng tắm, một cửa sổ nhỏ hướng xuống con hẻm chật hẹp, bốc mùi và chiếu ngay cầu thang của tòa nhà đối diện. Nơi đó có người đàn ông trung niên, bụng bia, thích cởi trần và đứng hút thuốc trong khi liên tục nhìn vào căn hộ của bà.

Bà Fung có lối sống tối giản, thường xuyên dọn dẹp và ít nấu ăn. Bà không thấy phiền lòng dù hàng xóm có ngáy inh ỏi vào mỗi nửa đêm.

Song, không gian chật hẹp, đầy bụi bẩn, ẩm ướt và những bức tường đầy rêu làm bà khó chịu. Tắm rửa vào mùa đông càng là cơn ác mộng của người thuê nhà khi lò sưởi tí hon chỉ có thể làm ấm nước trong vài phút. Quần áo vừa được giặt phải đem treo khắp phòng và cần thời gian dài để ráo nước.

Giường của bà Fung bị rệp tấn công và trở thành “giọt nước tràn ly”. Bà dọn khỏi chiếc “hộp giày” hôi hám và ẩm mốc sau 2 năm cư ngụ.

Ngày nay, những ngôi nhà “hộp giày” được xem là đúng theo quy định nhà cho thuê vừa được lãnh đạo Hong Long - ông John Lee - ban hành. Hơn 215.000 người dân Hong Kong đang sống trong những căn hộ với điều kiện tồi tàn và có ý dành cả đời ở đây.

Căn nhà có giá thuê 940 USD/tháng của bà Fung có diện tích 9 m2, một nhà vệ sinh, một cửa sổ.

“Khối óc sáng tạo thiên tài”

Nhà lãnh đạo John Lee muốn giải quyết tiếng xấu và chất lượng nhà cho thuê của Hong Kong. Song, chuyên gia nhận xét quy định nhà cho thuê mới là “nước cờ đúng nhưng chưa đủ” để giải quyết vấn đề.

Theo quy định mới, chủ cho thuê phải đảm bảo mỗi căn hộ có kích thước 8 m2, một nhà vệ sinh, một cửa sổ cho người đi thuê trước năm 2028. Và thay vì gọi là “hộp giày”, những căn nhà 8 m2 sẽ được phân loại “nhà ở cơ bản”.

Song, các quy định của chính quyền dường như không ảnh hưởng đến tư duy của chủ nhà. Theo ghi nhận của Straits Times, nhiều người sử dụng ván ép, thạch cao và vải dầu giá rẻ để xây vách ngăn, chia từng căn hộ tiêu chuẩn thành ô vuông nhỏ. Từ đó, một căn nhà có thể cho nhiều người thuê với giá cao. Đáng nói, điều kiện sống trong nhà không được đảm bảo.

Nhiều người còn có “khối óc sáng tạo thiên tài”, Straits Times nhận xét, khi nảy ra ý tưởng chuyển chi phí cải tạo cho người thuê nhà. Họ gọi đây là “phí bảo hiểm và nâng cấp bất động sản” theo quy định nhà cho thuê để buộc người thuê bỏ tiền.

Chủ nhà ở Hong Kong sử dụng ván ép, thạch cao và vải dầu để chia nhỏ những căn hộ.

Nhà ở trên 8 m2 dành cho người thu nhập trung bình ở Hong Kong. Với những lao động chân tay và tạp vụ, thu nhập chỉ đủ để họ thuê nhà 4 m2 tại những chung cư xập xệ.

Ông Law, tạp vụ 65 tuổi, sống trong căn hộ 4 m2 với giá 440 USD/tháng. Thu nhập tạp vụ giúp ông thu về 1.300 USD/tháng, vừa đủ trả tiền thuê nhà và ăn uống. Dù phải sống trong không gian chật chội đến mức không thể mở toang cửa, ông nghĩ mình may mắn hơn nhiều người.

Căn hộ của ông Law có có điều hòa không khí, cửa sổ có thể ngăn chuột, gián và nhà vệ sinh cách giường hai bước chân. Điều kiện sống không cho phép ông nấu ăn vì sâu bọ sẽ bâu vào trong vài phút.

“Tất nhiên tôi muốn chuyển đến nơi rộng gấp đôi nhưng như vậy sẽ tốn kém gấp đôi. Tôi không thể chi trả. Tốt nhất là tôi không ở đây nữa”, ông nói. Tạp vụ 65 tuổi cho rằng chính quyền chỉ mong ông chết hay rời khỏi thành phố để giải quyết vấn đề nhà cho thuê.

“Nếu không còn nhà quan tài, tôi sẽ vào quan tài”

Có một loại căn hộ khác với điều kiện tồi tàn hơn cả “nhà hộp giày”: “nhà quan tài”. Căn hộ có khoảng 10 chiếc giường được ngăn cách với người thuê đa phần là lao công, sai vặt. Ông Lam, 66 tuổi và là người thuê “nhà quan tài”, tuyên bố: “Nếu không còn nhà quan tài, tôi sẽ vào quan tài thật sự”.

Ông Law sống trong căn nhà 4 m2 với điều hòa, cửa sổ và nhà vệ sinh.

“Nhà quan tài” là từ lóng dùng để chỉ loại nhà ở dưới mức trung bình đang tồn tại trong thị trường nhà Hong Kong. Loại nhà này thậm chí không nằm trong chương trình cải tổ nhà cho thuê.

Người thuê nhà sẽ ngủ trong những tấm ván ép xếp thành hình hộp chữ nhật, kích thước bằng một chiếc giường đơn. Nhà có ít hoặc không có lỗ thông hơi. Người thuê sẽ cất toàn bộ đồ đạc của họ trong “nhà” hoặc thuê một tủ khóa gần đó.

Trong nỗ lực giải quyết những ngôi nhà tương tự, năm 1994, Hong Kong ban hành quy định yêu cầu chủ nhà có giấy phép để cho thuê những căn hộ có 12 giường ngủ/phòng. Nói cách khác, “nhà quan tài” sẽ được hợp pháp.

Tuy nhiên, những chủ nhà vô đạo đức cũng tìm cách lách luật để tránh các khoản phí xin giấy phép và những cuộc thanh tra của chính quyền địa phương. Họ đặt 11 chiếc giường thay vì 12 như trước đây.

Một người dân ngồi trước những căn "nhà quan tài" được xếp chồng lên nhau và xây nên bởi những tấm gỗ.

Tuyệt vọng và bất lực bao trùm cuộc sống những người sống trong “quan tài”.

“Phóng viên các người tuần này qua tuần khác đến đây chụp ảnh nhà của chúng tôi và hỏi liên tục những câu chán ngắt. Các người có thể làm gì để giúp chúng tôi? Không gì cả”, một ông già đeo kính khạc nhổ trong cơn bực tức khi được hỏi.

Những người có thu nhập nhấp như ông không nhìn thấy hy vọng nào trong nhiều năm qua. Suốt nhiều năm, nhu cầu nhà ở, nguồn cung cấp hạn chế và nạn đầu cơ đã đẩy giá nhà Hong Kong vượt quá khả năng chỉ trả của cư dân nghèo khó. Họ buộc sống trong những căn hộ giá rẻ, kém chất lượng.

Khi quy định mới buộc “căn hộ cơ bản” có diện tích tối thiểu 8 m2, họ càng lo lắng vì không biết tìm đâu ra nhà cho thuê hay tiền để trả.

Đông Tùng

Ảnh: Straits Times