8 giải pháp hiệu quả giúp tăng tốc khởi động Windows 11

Thời gian khởi động chậm của máy tính có thể gây gián đoạn công việc và làm giảm năng suất. Tình trạng này, nếu kéo dài, không chỉ lãng phí thời gian mà còn có thể dẫn đến các vấn đề hiệu suất khác do người dùng có xu hướng duy trì máy hoạt động liên tục. Tuy nhiên, đây là một vấn đề hoàn toàn có thể khắc phục được thông qua các điều chỉnh hệ thống và nâng cấp phần cứng phù hợp.

Bài viết này tập trung vào các giải pháp cho Windows 11, nhưng hầu hết các phương pháp đều có thể áp dụng cho người dùng Windows 10.

1. Tinh chỉnh Fast Startup: Tính năng 'nhanh' không phải lúc nào cũng hiệu quả

Fast Startup (Khởi động nhanh) là một tính năng được bật mặc định trên Windows, được thiết kế để giảm thời gian khởi động bằng cách tải trước một số thông tin hệ thống. Tuy nhiên, tính năng này đôi khi lại là nguyên nhân gây ra sự cố khởi động chậm ở nhiều máy tính. Do đó, đây là cài đặt đầu tiên cần được kiểm tra.

Lưu ý rằng Fast Startup chỉ có tác dụng khi bạn tắt máy (Shut down) và không ảnh hưởng đến quá trình khởi động lại (Restart).

8 cach khac phuc tinh trang khoi dong cham tren Windows 11 va 109

Để điều chỉnh Fast Startup:

Mở

Control Panel

, thay đổi chế độ xem

View by

thành

Small icons

và chọn

Power Options

.

Nhấp vào

Choose what the power buttons do

ở thanh bên trái.

Chọn

Change settings that are currently unavailable

để cấp quyền quản trị.

Bỏ chọn mục

Turn on fast startup (recommended)

và lưu lại thay đổi.

Nếu tính năng này đã tắt, bạn có thể thử bật lại để xem có cải thiện được tốc độ không. Trong trường hợp không thấy tùy chọn này, bạn cần kích hoạt chế độ ngủ đông (hibernate) bằng lệnh powercfg /hibernate on trong Command Prompt với quyền quản trị.

2. Tối ưu bộ nhớ ảo và Paging File

Windows sử dụng một phần ổ cứng làm bộ nhớ ảo (virtual memory), gọi là tệp phân trang (paging file), để hỗ trợ RAM khi hệ thống chạy nhiều ứng dụng. Việc Windows tự động thay đổi kích thước tệp này đôi khi gây ra sự cố khởi động. Bạn có thể kiểm tra và điều chỉnh lại cài đặt này.

8 cach khac phuc tinh trang khoi dong cham tren Windows 11 va 108

Các bước thực hiện:

Gõ

"Performance"

vào menu Start và chọn

Adjust the appearance and performance of Windows

.

Trong tab

Advanced

, nhấp vào nút

Change

trong phần Virtual memory.

Bỏ chọn

Automatically manage paging file size for all drives

.

Chọn

Custom Size

và đặt

Initial Size

cùng

Maximum Size

theo giá trị

Recommended

mà hệ thống đề xuất.

3. Vô hiệu hóa Windows Subsystem for Linux (WSL) khi không cần thiết

WSL là một tính năng cho phép chạy môi trường Linux trực tiếp trên Windows, rất hữu ích cho các nhà phát triển. Tuy nhiên, nếu bạn không sử dụng, tính năng này có thể chạy nền và ảnh hưởng đến thời gian khởi động. Do WSL không được bật mặc định, bạn chỉ cần kiểm tra nếu đã từng kích hoạt nó.

8 cach khac phuc tinh trang khoi dong cham tren Windows 11 va 107

Để tắt WSL, truy cập Turn Windows features on or off, tìm Windows Subsystem for Linux, bỏ chọn và khởi động lại máy.

4. Cập nhật trình điều khiển thiết bị

Trình điều khiển (driver) đồ họa lỗi thời hoặc không tương thích là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra hiện tượng khởi động chậm. Việc đảm bảo driver luôn được cập nhật là rất quan trọng.

8 cach khac phuc tinh trang khoi dong cham tren Windows 11 va 106

Hãy mở Device Manager, kiểm tra card đồ họa trong mục Display adapters và sử dụng phần mềm chính thức từ Nvidia, AMD hoặc Intel để tải về phiên bản driver mới nhất. Đồng thời, hãy kiểm tra các bản cập nhật Windows tại Settings > Windows Update.

5. Quản lý các ứng dụng khởi động cùng hệ thống

Nếu máy tính khởi động nhanh đến màn hình đăng nhập nhưng sau đó lại rất chậm, nguyên nhân có thể do có quá nhiều chương trình được thiết lập để chạy cùng lúc. Việc này chiếm dụng tài nguyên hệ thống và làm kéo dài thời gian sẵn sàng sử dụng.

8 cach khac phuc tinh trang khoi dong cham tren Windows 11 va 105

Bạn có thể quản lý các ứng dụng này bằng cách nhấn Ctrl + Shift + Esc để mở Task Manager, sau đó chuyển đến tab Startup apps và vô hiệu hóa những chương trình không cần thiết.

6. Kiểm tra tệp hệ thống với System File Checker (SFC)

Các tệp hệ thống của Windows bị hỏng có thể là nguyên nhân gây ra nhiều sự cố, bao gồm cả khởi động chậm. Công cụ System File Checker (SFC) có thể quét và sửa chữa các tệp này.

8 cach khac phuc tinh trang khoi dong cham tren Windows 11 va 104

Để chạy quét, mở Command Prompt với quyền quản trị và thực thi lệnh sfc /scannow. Quá trình này sẽ tự động tìm và thay thế các tệp bị lỗi.

7. Nâng cấp phần cứng: Vai trò của ổ SSD

Nếu máy tính của bạn vẫn đang sử dụng ổ cứng cơ học (HDD) cho hệ điều hành, đây là nguyên nhân lớn nhất gây ra hiệu suất chậm chạp. HDD có tốc độ đọc/ghi thấp hơn nhiều so với ổ cứng thể rắn (SSD), ảnh hưởng trực tiếp đến thời gian khởi động và tốc độ phản hồi chung của hệ thống.

8 cach khac phuc tinh trang khoi dong cham tren Windows 11 va 103

Nâng cấp lên SSD là một trong những giải pháp phần cứng hiệu quả nhất để cải thiện đáng kể tốc độ khởi động và hiệu suất tổng thể của máy tính.

8. Giải pháp cuối cùng: Đặt lại Windows

Khi tất cả các phương pháp trên không mang lại kết quả, việc cài đặt lại một bản Windows mới có thể là giải pháp cuối cùng. Windows 11 cung cấp các tùy chọn để làm mới hệ thống mà không làm mất dữ liệu cá nhân.

8 cach khac phuc tinh trang khoi dong cham tren Windows 11 va 102

Truy cập Settings > System > Recovery. Tại đây, bạn có thể thử tùy chọn Reinstall now trong mục Fix problems using Windows Update trước. Nếu không hiệu quả, hãy sử dụng tính năng Reset this PC. Luôn nhớ sao lưu dữ liệu quan trọng trước khi thực hiện các thao tác này.

CTVX