Yếu tố xanh tạo nên đô thị phát triển bền vững

Bộ Xây dựng vừa công bố quy hoạch hệ thống đô thị và nông thôn thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Đây được xem là bản quy hoạch mang tính khoa học và thực tiễn cao, phù hợp với tốc độ đô thị hóa rất nhanh của nước ta. Tuy nhiên, để đạt mục tiêu sẽ còn rất nhiều vấn đề đặt ra.

Cụ thể, thành phố Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và các thành phố khác trực thuộc trung ương trở thành các đô thị năng động, sáng tạo, dẫn dắt và tạo hiệu ứng lan tỏa, liên kết vùng đô thị, có vai trò quan trọng trong mạng lưới đô thị của khu vực Đông Nam Á và châu Á. Quy hoạch đô thị lớn gắn với giao thông công cộng (TOD), chú trọng khai thác không gian ngầm, phát triển các đô thị vệ tinh giảm tải cho đô thị trung tâm.

Cùng với đó, bản quy hoạch cũng nhấn mạnh việc phát triển đô thị có chức năng tổng hợp theo hướng đô thị xanh, thông minh, thích ứng với biến đổi khí hậu; kết hợp phòng, chống thiên tai, dịch bệnh. Hình thành mạng lưới đô thị thông minh kết nối với khu vực và thế giới. Phát triển hệ thống đô thị ven biển và hải đảo theo hướng bền vững, bảo vệ hệ sinh thái tự nhiên. Chú trọng phát triển đô thị trên cơ sở bảo tồn, phát huy các yếu tố di tích lịch sử, di sản văn hóa.

Tăng trưởng xanh, phát triển xanh được TP. Hồ Chí Minh xác định là chiến lược phát triển tương lai với mục tiêu giảm phát thải 10% vào năm 2030 nhằm nỗ lực xây dựng một môi trường sống, làm việc thuận lợi, an toàn, hiệu quả cho người dân và doanh nghiệp.

Các chuyên gia Savills khẳng định việc giải quyết các vấn đề môi trường và xã hội, đồng thời quản lý sự mở rộng đô thị nhanh chóng không phải là chuyện nhỏ. Chính vì vậy, nên cần có một cách tiếp cận riêng biệt đối với những thách thức cụ thể.

Theo nghiên cứu của Savills Impacts, hơn một nửa dân số thế giới sống ở các thành phố - một con số dự kiến sẽ tăng lên gần 70% vào năm 2050. Đó là lý do tại sao Mục tiêu Phát triển Bền vững số 11 của Liên Hợp Quốc kêu gọi các thành phố theo đuổi một con đường đô thị hóa bao trùm và bền vững hơn để chống lại tác động của phát triển nhanh chóng.

Các thách thức xã hội như khả năng chi trả nhà ở tăng lên khi dân số tăng vượt quá tốc độ xây dựng nhà ở mới, và các nguồn tài nguyên như nước và không khí trở nên cần thiết hơn và bị ô nhiễm hơn. Trong khi đó, biến đổi khí hậu khiến nhiệt độ cực đoan trở nên phổ biến hơn - và các khu vực đô thị đặc biệt dễ bị ảnh hưởng.

Những thách thức mà các thành phố phải đối mặt là phức tạp và đa dạng. Bà Marylis Ramos, Giám đốc Dịch vụ Tư vấn Trái đất của Savills, cho biết: “Bền vững là một mạng lưới các vấn đề, không có một cách tiếp cận phù hợp với tất cả. Một thành phố bền vững thành công cần phải đáp ứng với bối cảnh của nó, cho dù đó là các mối nguy hiểm về khí hậu, thách thức xã hội hay sử dụng tài nguyên.”

Điều đó có nghĩa là khi lên kế hoạch và quản lý thành phố, chúng ta cần chú trọng hơn đến môi trường, con người và giao thông vận tải. Một khái niệm nổi bật là ý tưởng về "thành phố 15 phút", nơi hầu hết nhu cầu hàng ngày có thể được đáp ứng trong vòng 15 phút đi bộ, đạp xe hoặc bằng phương tiện công cộng. Mẫu hình này trong lịch sử đã minh chứng giúp các cộng đồng kết nối hiệu quả, đa chức năng và thúc đẩy sức khỏe. Savills Impacts cũng nhấn mạnh giao thông là yếu tố trung tâm cho thành công của một thành phố bền vững. Giao thông đô thị chiếm 40% lượng khí thải CO2 toàn cầu của vận tải hành khách và đóng góp đáng kể vào ô nhiễm không khí thành phố, vì vậy các giải pháp xanh hơn là điều bắt buộc.

Từ góc độ đầu tư, các bất động sản trong những đô thị bền vững có thể ít bị ảnh hưởng bởi các tác động của thời tiết cực đoan hoặc chuyển dịch xã hội, dẫn đến chi phí bảo hiểm thấp hơn và ổn định lâu dài hơn. Một đánh giá toàn diện hơn về tác động môi trường của một tòa nhà - chẳng hạn như bao gồm phạm vi phát thải 2 và 3 - cũng thúc đẩy các thông tin về tính bền vững của thành phố, nâng cao sức hấp dẫn của nó đối với các nhà đầu tư.

Theo ông Paul Tostevin, Giám đốc Savills World Research, không có một mô hình duy nhất phù hợp với tất cả các thành phố bền vững. Mỗi thành phố cần giải quyết những thách thức riêng biệt của mình. Các thành phố bền vững cũng có ý nghĩa đối với doanh nghiệp khi thuê bất động sản trong việc thu hút và giữ chân nhân tài. Một lực lượng lao động di động toàn cầu ngày càng ưa chuộng các khu vực đô thị ưu tiên tính bền vững và bao trùm, nâng cao chất lượng cuộc sống. Điều đó đặc biệt đúng đối với những người trẻ tuổi có kỹ năng cao, những người được chứng minh là ưu tiên các yếu tố này trong quyết định di chuyển của họ.

Minh Tuyết