Yêu thương gói ghém trong ổ bánh mì Sài Gòn

Sài Gòn tựa như vùng đất hội tụ những tinh túy của nền ẩm thực cả nước. Trong muôn vàn mùi vị từ bình dị cho đến cao sang, nền ẩm thực của phố thị phồn vinh đều quy tụ đủ đầy nét tinh hoa. Nói đến mùi vị Sài Gòn có lẽ tôi đã trót dành tình cảm sâu nặng cho những ổ bánh mì mà hầu như đó là một món ăn đáp ứng đủ nhu cầu cho mọi tầng lớp trong xã hội, từ dân lao động cho đến giới thượng lưu, từ già đến trẻ và đang vươn xa ra nền ẩm thực quốc tế.

Ảnh minh họa.

Ổ bánh mì Sài Gòn có lẽ đã để lại thương nhớ cho biết bao người bởi hương vị, sự đa dạng, bình dân lẫn tiện lợi. Tôi sinh ra tại một tỉnh miền Tây Nam Bộ, nói về thuở ấu thơ gian khó lần đầu tiên được biết đến hương vị ổ bánh mì Sài Gòn là khi cha có chuyến công tác tận Sài Gòn mua về cho cô gái út từ bến xe xuôi về miền Tây được bày bán dọc đường. Làm sao tôi có thể quên được mùi vị của ổ bánh mì tỏa mùi thơm ngon, đặc ruột. Dẫu chỉ là ổ bánh mì không nhưng được mẹ chan vào ít nước tương cho đậm vị, chỉ có vậy thôi mà làm tôi cứ ăn rồi lại muốn ăn tiếp và khi đã hết vẫn còn thòm thèm một hương vị mãi lưu luyến nơi đầu lưỡi.

Trên bước đà phát triển, những ổ bánh mì Sài Gòn được nhân rộng bày bán khắp cả nước, xuống các phố thị miền Tây. Hễ mỗi lần có dịp ra thị xã, mẹ tôi dành dụm ít tiền mua ổ bánh mì không nóng giòn, căng phồng. Nếu sang hơn sẽ được ăn kèm với sữa đặc béo ngậy. Cha mẹ tôi lúc ấy thì chỉ nhìn tôi ăn với ánh mắt trìu mến chứ thuở gian khó cơm chẳng đủ no ngày hai bữa lấy đâu ra tiền mua thứ quà ăn vặt được xem là đắt giá lúc bấy giờ.

Ổ bánh mì Sài Gòn có thể kết hợp cho ra nhiều hương vị độc đáo, mê mẩn bao thực khách. Từ ổ bánh mì không ăn thôi cũng đủ mê, nếu đem chấm sữa thì bọn trẻ vô cùng yêu thích. Về sau những ổ bánh mì thịt quay, pate, xíu mại, chả cá, ốp la… ra đời cho mọi người thỏa thích lựa chọn. Trong các tiệc cưới, ổ bánh mì cũng có mặt góp phần tăng thêm hương vị khi kết hợp với cà ri, phá lấu… không sao tả hết hương vị ngày càng trở mình mới mẻ của ổ bánh mì được xem như linh hồn của ẩm thực Việt.

Ảnh minh họa.

Ổ bánh mì Sài Gòn đâu chỉ thấm đượm cái hương vị thơm ngon khó cưỡng mà còn chất chứa biết bao tình yêu thương của người dân Việt Nam chúng ta. Từ tình cảm cha mẹ dành cho con khi nhường những ổ bánh mì trong gian khó, lại nhớ đến những lần quê tôi có cơn bão đổ bộ, phải sơ tán dân, những chiếc xe cứu trợ từ Sài Gòn về miền Tây đang mang theo những ổ bánh mì Sài Gòn đầy ắp chả, bì, lần lượt được phát cho người dân vượt qua cơn đói đã in sâu vào miền ký ức tuổi thơ tôi. Khi cơn bão đi qua, về đến nhà, những lúc nhớ thương hương vị bánh mì, tôi lại ngây thơ nói với mẹ rằng “ước chi bão lại vô để có thể được đoàn cứu trợ phát những ổ bánh mì to bự đầy ắp nhân thịt he mẹ!”

Ta lại nói đến trận đại dịch Covid vừa qua, cái tên “bánh mì Sài Gòn” tạm chuyển sang tên “bánh mì không đồng” mới thấy được bao yêu thương của người dân Sài Gòn đã gói ghém cả vào trong ổ bánh mì dành cho bao người dân trên cả nước. Họ trao cho nhau những ổ bánh mì mang cả tấm lòng cùng chung tay chia sớt ngọt bùi, gian khó để đẩy lùi đại dịch. Những ổ bánh mì tưởng chừng bé nhỏ kia đã tiếp sức biết bao mảnh đời lao động đang rơi vào cảnh trắng tay vì dịch bệnh hoành hành. Nhiều lò bánh mì vẫn được phép sản xuất khi phong tỏa thành phố, nhằm phục vụ cho các lực lượng chống dịch, tiếp tế người dân khắp nơi mới thấy hết giá trị của ổ bánh mì Sài Gòn thật đáng trân quý.

Rong ruổi Sài Gòn, ta sẽ bắt gặp hình ảnh một bác lao công cầm trên tay ổ bánh mì, hay đôi khi xé làm đôi chia sẻ cho người bạn đang lã chã những giọt mồ hôi, lại đến hình ảnh một cô cậu học sinh mang chiếc cặp trên lưng ngồi sau xe cha mẹ ăn vội ổ bánh mì trên tay để kịp đến trường, một ông giám đốc mua những ổ bánh mì xách vào chiếc ô tô sang trọng để làm thức ăn buổi sáng… ta mới thấy được đây chính là một món ăn gần gũi và quen thuộc với bất kỳ người Sài Gòn nào, chúng có mặt ở bất kỳ đâu từ những xe bánh nhỏ nằm sâu trong hẻm cho đến những cửa hàng bày bán sang trọng.

Ảnh minh họa.

Giờ đây, bánh mì Sài Gòn không đơn thuần là một món ăn khoái khẩu hằng ngày, mà còn là niềm tự hào về ẩm thực đường phố Việt Nam trong mắt bạn bè quốc tế. Chễm chệ có mặt trong danh sách những món ăn ngon nhất thế giới đáng để chúng ta tự hào. Bởi đây là một món ăn mang đầy đủ hương vị đặc biệt lẫn đảm bảo được tiêu chí “ngon-bổ-rẻ” với giá phải chăng, cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng, tiện lợi khi sử dụng… Từ đó, bánh mì đã trở thành lựa chọn hàng đầu của hầu hết mọi người, từ dân văn phòng cao cấp cho đến học sinh, sinh viên, người lao động thu nhập thấp.

Cũng chính từ sự kết hợp phong phú bao hương vị đã ăn sâu vào vị giác, không riêng gì người Việt mà nhiều khách nước ngoài chia sẻ, điều thu hút họ từ ổ bánh mì chính là thành phần món ăn luôn đa dạng, từ các loại nem chả cho đến những món ăn kèm như xíu mại, pate, đồ chua, rau củ… giúp cân bằng hương vị, bên ngoài với lớp vỏ bánh luôn nóng hổi, giòn tan, có thể vừa dạo bước vừa ăn vô cùng tiện lợi.

Nhiều tiệm bánh mì nổi tiếng ra đời như bánh mì Như Lan, Bảy Hổ… thu hút hàng trăm nghìn lượt khách du lịch trong, ngoài nước tìm đến thưởng thức. Đó là sự quy tụ văn hóa của nhiều vùng miền được hình thành và phát triển từ ổ bánh mì ban đầu có nguồn gốc bên trời Tây. Còn đối với riêng tôi, ngoài hương vị thấm đượm là cả nỗi nhớ niềm thương tuổi thơ gian khó bên mẹ cha. Ổ bánh mì như gói ghém hết tình yêu thương và cả tinh hoa ẩm thực Việt để mang đến cho ta một hương vị bánh mì Sài Gòn - một di sản ẩm thực xứng đáng được vinh danh bởi đóng góp của nó trên bản đồ ẩm thực thế giới.

Phan Thanh Cẩm Giang