Xây dựng Quân đội tiến lên hiện đại theo Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ XII
Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ XII, nhiệm kỳ 2025-2030 là dấu mốc quan trọng đối với nhiệm vụ xây dựng và phát triển Quân đội trong kỷ nguyên mới. Nghị quyết Đại hội thể hiện quyết tâm xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, góp phần giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, xây dựng đất nước giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc. Phóng viên đã phỏng vấn Trung tướng, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Cương Quyết, Viện trưởng Viện Chiến lược và Lịch sử Quốc phòng Việt Nam để hiểu rõ hơn về nội dung này.

Trung tướng, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Cương Quyết. Ảnh: Diệp Chi
- Thưa Trung tướng, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, nhiệm kỳ 2021-2026, Đảng ta xác định, từ năm 2030 sẽ xây dựng Quân đội hiện đại. Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ XII, nhiệm kỳ 2025-2030 đề ra mục tiêu xây dựng Quân đội hiện đại từ năm 2026. Theo Trung tướng, việc rút ngắn thời điểm bắt đầu hành trình hiện đại hóa Quân đội có ý nghĩa như thế nào?
- Chủ trương của Đảng và Quân ủy Trung ương xác định phương hướng xây dựng QĐND Việt Nam từ năm 2026, cách mạng, chính quy, tinh nhuệ và hiện đại. Hiện đại hóa Quân đội thay cho từng bước hiện đại là một chủ trương lớn, thể hiện tầm nhìn chiến lược của Đảng nhằm không ngừng nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu để bảo đảm cho Quân đội ngày càng mạnh lên, thực sự là lực lượng nòng cốt để bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa; bảo vệ thành quả cách mạng, cùng cả nước vững bước tiến vào kỳ nguyên phát triển mới.
- Thành tựu của nền kinh tế đất nước và những kết quả xây dựng Quân đội từng bước hiện đại, trong đó có một số lực lượng tiến thẳng lên hiện đại trong thời gian qua là cơ sở, nền tảng vững chắc để chúng ta xác định hành trình hiện đại hóa Quân đội sớm hơn 5 năm so với mục tiêu mà Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã xác định, thưa Trung tướng?
- Đảng ta và Quân ủy Trung ương xác định, xây dựng Quân đội hiện đại xuất phát từ yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong bối cảnh tình hình thế giới, khu vực diễn biến rất nhanh chóng, phức tạp, khoa học công nghệ và chuyển đổi số phát triển mạnh mẽ. Việc ứng dụng các công nghệ mới, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo đã làm xuất hiện các hình thái chiến tranh, phương thức tác chiến, loại hình tác chiến mới, không gian chiến lược mới. Hiện đại hóa Quân đội còn xuất phát từ khả năng của nền kinh tế, từ cơ đồ, tiềm lực, vị thế của đất nước, từ thành tựu xây dựng Quân đội từng bước hiện đại. Những năm qua, Quân đội đã được xây dựng vững mạnh về chính trị, tổ chức, biên chế cơ bản tinh, gọn, mạnh, vượt tiến độ thời gian 1 năm theo Nghị quyết số 05-NQ/TW ngày 17/1/2022 của Bộ Chính trị về tổ chức QĐND Việt Nam giai đoạn 2021-2030 và những năm tiếp theo. Các lực lượng đã được trang bị rất nhiều loại vũ khí hiện đại, nguồn nhân lực đáp ứng được yêu cầu xây dựng Quân đội hiện đại. Chất lượng, tổng hợp, sức mạnh, khả năng sẵn sàng chiến đấu của Quân đội được nâng cao. Về công tác, hậu cần, kỹ thuật, công nghiệp quốc phòng đã đạt được những tiến bộ mới, đã tự sản xuất được rất nhiều loại vũ khí, trang bị và nhất là các loại vũ khí chiến lược. Công tác hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng được mở rộng cả song phương và đa phương, ngày càng thiết thực, hiệu quả.
- Vâng, bắt đầu từ năm 2026, các lực lượng trong Quân đội sẽ tiến lên hiện đại. Vậy chúng ta sẽ ưu tiên mua sắm vũ khí cho bộ đội, hay tập trung phát triển nguồn nhân lực trong Quân đội?
- Xây dựng QĐND Việt Nam hiện đại gồm nhiều yếu tố và nhiều tiêu chí. Trong đó, hai yếu tố quan trọng nhất là nguồn nhân lực và vũ khí trang bị. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta, phương châm xây dựng Quân đội là người trước, súng sau.
Ngày nay, vũ khí trang bị, nhất là các loại vũ khí chiến lược, vũ khí trang bị công nghệ cao hiện đại càng quan trọng. Nhưng trong mối quan hệ giữa con người và vũ khí trang bị, con người vẫn là nhân tố quyết định. Vì thế, cần phải kết hợp chặt chẽ giữa hiện đại hóa vũ khí trang bị cho các lực lượng và hiện đại hóa nguồn nhân lực. Cần phải tập trung phát triển nguồn nhân lực trong Quân đội, nhất là nhân lực chất lượng cao. Vì vậy, cần phải huy động hiệu quả các nguồn lực để xây dựng QĐND Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Trong đó, phải chú trọng giáo dục, rèn luyện cán bộ, chiến sĩ tinh nhuệ cả về chính trị và quân sự. Và mỗi cán bộ, chiến sĩ phải có bản lĩnh chính trị thật sự vững vàng, giỏi về kỹ thuật và chiến thuật, làm chủ vũ khí trang bị hiện đại, có tư duy đổi mới sáng tạo, có kỹ năng số, làm chủ nền tảng số, am hiểu về nghệ thuật quân sự và khả năng hiệp đồng tác chiến, có sức khỏe bền bỉ, dẻo dai, đáp ứng với yêu cầu đặc thù của hoạt động lĩnh vực quân sự, quốc phòng, để thực hiện có hiệu quả việc xử trí tất cả các tình huống quân sự, quốc phòng.
- Nguồn nhân lực là nhân tố then chốt để chúng ta xây dựng Quân đội hiện đại. Tuy nhiên, một Quân đội hiện đại cũng cần phải có những vũ khí, trang bị hiện đại. Vậy theo Trung tướng, việc phát huy nội lực và khả năng tự chủ của công nghiệp quốc phòng có ý nghĩa như thế nào trong hành trình chúng ta xây dựng Quân đội hiện đại?
- Cùng với việc phát huy nguồn nhân lực, theo tôi, cần phải quan tâm đúng mức đến việc phát triển vũ khí, trang bị quân sự. Bởi vì vũ khí, trang bị quân sự là yếu tố nhân lên sức mạnh của con người. Khi có vũ khí, trang bị hiện đại, sức mạnh sẽ được nhân lên gấp bội trong chiến tranh. Do vậy, việc phát huy nội lực và khả năng tự chủ của công nghiệp quốc phòng có ý nghĩa rất quan trọng. Để có vũ khí, trang bị kỹ thuật quân sự hiện đại, chúng ta phải kết hợp giữa sản xuất trong nước với mua sắm từ bên ngoài, tuy nhiên, tự chủ được vũ khí, trang bị là vô cùng quan trọng. Bởi khi chúng ta tự chủ được vũ khí, trang bị, ta sẽ chủ động trong xây dựng được tiềm lực, bố trí thế trận, xác định nghệ thuật quân sự, phương thức tác chiến, vừa giữ được yếu tố bí mật bất ngờ, nhưng lại tiết kiệm được ngân sách, đồng thời tạo ra sự tự tin cho bộ đội và niềm tin của nhân dân đối với Quân đội trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc.

Việt Nam đã sản xuất được nhiều loại vũ khí hiện đại, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Ảnh: Bích Nguyên
- Vâng, trong bối cảnh tình hình thế giới phức tạp hiện nay, việc chúng ta hiện đại hóa Quân đội không tránh khỏi những ý kiến, quan điểm lo ngại hoặc xuyên tạc cho rằng, chúng ta chạy đua vũ trang, làm gia tăng căng thẳng, phức tạp thêm tình hình. Vậy đồng chí có thể phân tích để thấy rõ hơn về mục tiêu hiện đại hóa Quân đội của chúng ta?
- Việt Nam xây dựng Quân đội hiện đại, hay hiện đại hóa Quân đội là vì hòa bình, tự vệ, để bảo vệ độc lập, chủ quyền lãnh thổ; bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa, không nhằm mục đích đối đầu, xâm lược nước khác. Việt Nam nhất quán thực hiện đường lối quốc phòng hòa bình, tự vệ với chính sách quốc phòng “4 không”. Đó là: Không tham gia liên minh quân sự; không liên kết với nước này để chống nước kia; không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự hoặc sử dụng lãnh thổ của Việt Nam để chống lại nước khác; không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế.
Việt Nam cũng phản đối các hoạt động chạy đua vũ trang, đồng thời chủ động góp phần để bảo vệ hòa bình, ổn định ở khu vực và thế giới. Và để hiểu rõ hơn về mục đích hiện đại hóa Quân đội, tôi xin nhắc lại thông điệp của Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng tại Diễn đàn Shangri-La lần thứ 22, diễn ra ngày 1/6/2025 ở Singapore: Là một dân tộc đã trải qua muôn vàn đau thương và tổn thất vì chiến tranh, hơn ai hết, Việt Nam thấu hiểu giá trị của việc duy trì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển. Việt Nam tha thiết mong muốn cùng cộng đồng quốc tế xây dựng một thế giới hòa bình, thịnh vượng, hợp tác, cùng phát triển, với mong muốn để lại cho thế hệ mai sau không chỉ một thế giới tốt đẹp hơn mà cả niềm tin và sự cảm phục về ý thức trách nhiệm và sự thông tuệ của thế hệ hôm nay.
- Trân trọng cảm ơn Trung tướng!
Diệp Chi(thực hiện)