Xã Hội TRUYỀN HÌNH INTERNET Lai Châu qua ảnh

Xã Mường Mô có tổng diện tích tự nhiên 20.000ha gồm 8 bản, 742 hộ và trên 2.900 nhân khẩu. Trong số 8 bản của xã có đến 7 bản thuộc diện tái định cư Thủy điện Lai Châu, việc tạo thu nhập cho người dân luôn là nỗi trăn trở của cấp ủy, chính quyền xã. Sau khi chuyển lên các bản tái định cư, diện tích đất canh tác nông nghiệp bị thu hẹp, nguồn thu của nhiều hộ dân chủ yếu là việc nuôi, đánh bắt thủy sản trên khu vực lòng hồ thủy điện (sản lượng đánh bắt trung bình 6-7 tấn/tháng). Tuy nhiên, dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, giá thu mua cá, tôm giảm khiến cuộc sống của nhiều hộ dân khó khăn hơn.

Người dân bản Nậm Hài (xã Mường Mô) đánh bắt tôm trên lòng hồ Thủy điện Lai Châu.

Chúng tôi được anh Khoàng Văn Vin, cán bộ địa chính-nông nghiệp xã Mường Mô dẫn xuống khu vực lòng hồ, mục sở thị việc đánh bắt, nuôi thủy sản, những khó khăn, nhọc nhằn mưu sinh của bà con. Người đầu tiên chúng tôi gặp là anh Chúng Văn Hải ở bản Nậm Hài - một bản tái định cư chỉ cách khu vực lòng hồ chừng 1km. Từ 8 giờ sáng, vợ chồng anh đã tất tưởi chuẩn bị xăng cho xuồng máy, mồi bắt tôm, xuống hồ kéo những chiếc bẫy được đặt sẵn trước đó. Hơn ba chục cái bẫy được đặt, khi kéo lên quá nửa, con số thu hoạch chỉ khoảng 2kg tôm, trong đó lẫn cả cá tạp vớt lên cùng.

Trò chuyện cùng chúng tôi, với khuôn mặt ướt đẫm mồ hôi, anh Hải cho biết: “Vợ chồng có 3 con đang tuổi ăn, tuổi học nên hàng ngày không kiếm được đôi ba trăm nghìn khó đáp ứng các nhu cầu cuộc sống. Thôi thì có vất vả mới có thu nhập, những tháng gần đây tôm xuống giá, loại bé chỉ bán được khoảng 40-50 nghìn/kg; loại to khoảng 70-80 nghìn/kg. Hy vọng trong thời gian tới khi dịch Covid-19 hết, thông thương thuận lợi để giá cá, tôm lên cao, cuộc sống của vợ chồng tôi đỡ vất vả hơn.

Để tìm hiểu thêm, chúng tôi tiếp tục gặp anh Lò Văn Phan ở bản Mường Mô, cũng tham gia đánh bắt tôm cách đó không xa. Anh Phan cho biết: “Từ sáng đến giờ kéo hơn hai chục bẫy mà chỉ được khoảng 2kg tôm. Vất vả nhưng tôi vẫn cố gắng làm vì đây là nguồn thu nhập chính của gia đình, các con được học hành cũng chính từ nguồn thu này. Để bắt được tôm, chúng tôi cũng phải đầu tư mua bẫy, mua mồi, thức khuya dậy sớm. Với những hộ bẫy cá còn vất vả hơn, phải dậy từ 3-4 giờ sáng xuống kéo lưới, trong khi thu nhập cũng chẳng được là bao”.

Không chỉ các hộ đánh bắt, nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ nuôi cá lồng cũng gặp rất nhiều khó khăn ở thời điểm hiện tại. Theo thông tin từ UBND xã Mường Mô trên địa bàn xã có trên 1.000ha diện tích mặt nước lòng hồ Thủy điện Lai Châu. Toàn xã có 214 lồng, trong đó 85 lồng cá của hộ nông dân, còn lại là các hợp tác xã, cá nuôi chủ yếu là trắm, chép, chiên, lăng, rôphi. Hiện tại, cá sinh trưởng phát triển tốt, không có dịch bệnh, vấn đề lớn nhất hiện nay là giá cả xuống thấp và khó tiêu thụ. Anh Lê Văn Vũ ở bản Nậm Hài - Giám đốc Hợp tác xã Long Vũ chia sẻ: Nếu như trước kia chưa có dịch Covid-19, việc tiêu thụ cá nuôi bớt khó khăn hơn bởi thị trường tiêu thụ rộng, có thể mang sang tỉnh Điện Biên với giá ổn định. Mấy tháng trở lại đây, cá khó tiêu thụ, giá xuống rất thấp, nếu mang ra thành phố Lai Châu và các huyện bán thì chi phí lớn, khó cạnh tranh. Trong khi đó, giá thức ăn nuôi cá lại tăng, bình thường trước kia chỉ từ 370-380 nghìn đồng/1 bao cám thì hiện tại đã tăng lên đến trên 400 nghìn đồng/bao. Ngoài ra còn chi phí làm lồng nuôi, thuê nhân công, khiến những người nuôi cá lồng như chúng tôi gặp nhiều khó khăn.

Để không bị phụ thuộc quá nhiều vào thu nhập từ việc đánh bắt thủy sản lòng hồ, các hộ như anh Hải, anh Phan đã chủ động chăn nuôi thêm bò, trâu và trồng cây ăn quả. Còn về phía cấp ủy, chính quyền xã, đồng chí Lù Thị Sen - Bí thư Đảng ủy xã Mường Mô cho biết: Trong những năm qua, việc đánh bắt cá, tôm và nuôi cá lồng đã đem lại nguồn thu đáng kể cho nhiều hộ dân trong xã. Tuy nhiên, việc đánh bắt nhiều, liên tục đã làm suy giảm đáng kể nguồn lợi thủy sản khu vực lòng hồ. Đảng ủy, UBND xã đẩy mạnh tuyên truyền người dân khai thác hợp lý nguồn lợi thủy sản, không đánh bắt tận diệt, ngừng đánh bắt thời điểm sinh sản… để việc khai thác bền vững. Đồng thời, triển khai nhiều mô hình phát triển kinh tế khác như: trồng cây ăn quả, chăn nuôi đại gia súc, gia cầm để tạo thu nhập cho người dân. Đối với các hộ nuôi cá lồng, lãnh đạo huyện đã đi kiểm tra thực tế, xây dựng phương án hỗ trợ để các hộ, hợp tác xã triển khai nuôi lâu dài.

Có thể thấy, vấn đề thu nhập, mưu sinh của người dân xã Mường Mô trên lòng hồ thủy điện Lai Châu vẫn còn đó khó khăn bởi dịch Covid-19; giá cả thị trường xuống thấp. Nhưng những vấn đề trên chỉ mang tính thời điểm, rồi khó khăn sẽ sớm qua đi khi dịch bệnh từng bước được đẩy lùi. Cùng với những giải pháp của xã trong việc chuyển đổi, xây dựng nhiều mô hình phát triển kinh tế, đa dạng các nguồn thu cho người dân; tin rằng đến năm 2025 xã sẽ đạt mức thu nhập bình quân 30 triệu đồng/người/năm; củng cố vững chắc các tiêu chí nông thôn mới; nâng cao đời sống mọi mặt cho người dân như mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã lần thứ XX đã đề ra.