Vùng cao 'rộn ràng' cải chính thông tin làm căn cước công dân

Vùng cao

Cán bộ Tư pháp hướng dẫn và giúp người dân làm đăng ký xác định lại dân tộc ở các xã vùng cao.

Chộn rộn vì K’ho và Cơ Ho

Giữa cái nắng gắt sau cơn mưa đầu mùa một ngày tháng tư, chúng tôi trở lại các xã vùng cao Hàm Thuận Bắc để ghi nhận bà con đồng bào dân tộc thiểu số đi làm thủ tục để làm CCCD. Không khí đi làm CCCD có nơi trầm lắng vì dân số ít, nhưng cũng có nơi rộn ràng, nhất là ở những xã như Đông Giang, Đông Tiến, La Dạ, vì có nhiều đồng bào dân tộc Cơ Ho. Vì ngoài thay đổi, bổ sung thông tin hộ tịch, còn phải chỉnh sửa lại dân tộc cho đúng trong danh mục 54 thành phần dân tộc Việt Nam theo Quyết định số 121-TCTK/ PPCĐ ngày 2/3/1979 của Tổng cục Thống kê. Lâu nay người đồng bào, thậm chí cả cán bộ xã khi làm thủ tục hành chính không ghi đúng theo danh mục là Cơ Ho mà ghi thành K’ho, nên bây giờ phải thực hiện cải chính theo chỉ đạo của UBND huyện, Sở Tư pháp, để thống nhất về một mối làm thẻ CCCD.

Hầu hết ở bộ phận một cửa các xã luôn đông người chờ đợi, tôi thấy ai cũng vui vẻ trò chuyện bằng tiếng đồng bào. Không ít người địu con, địu cháu mang theo giấy tờ tùy thân đi làm cải chính. K’Sren (36 tuổi, thôn 2, Đông Giang), địu đứa cháu ngoại, thở dốc như vừa trải qua đoạn đường dài đến xã nói: Cán bộ Tư pháp xã biểu mình về cầm giấy khai sinh đến làm. Mình về lấy, nhưng tìm miết không thấy, để ở đâu cũng không nhớ... Bữa nay tranh thủ đến xã làm lại, rồi chỉnh lại tên dân tộc. K’ Thị Sẻ - người mẹ 3 con ngồi bên cạnh lên tiếng, mình cũng tranh thủ đến chỉnh lại tên dân tộc cho cả nhà, rồi làm giấy khai sinh cho con cái. K’ Sren và K’ Thị Sẻ nằm trong số hơn 3.000 người đồng bào Cơ Ho ở Đông Giang phải chỉnh lại thành phần dân tộc và những thông tin thiếu trong giấy tờ tùy thân để tiện làm thẻ CCCD.

Ở La Dạ, Đông Tiến hiện cũng phát mỗi người một tờ khai đăng ký, những người không biết chữ thì cán bộ Tư pháp xã viết giúp. Chưa khi nào tôi thấy cán bộ Tư pháp xã lại vất vả như vậy. K’ Văn Vẳng – cán bộ Tư pháp xã Đông Tiến chia sẻ, những ngày này bọn em làm đêm, làm ngày và phải kết hợp đi vận động bà con làm thủ tục. “Có người khi vận động thì đi làm ngay, nhưng cũng có một số người đốc thúc lắm mới chịu đi. Từ khi triển khai vào tháng 3 đến nay mới chỉ làm được một nửa số người trong tổng số 1.225 người trên địa bàn xã”, K’ Văn Vẳng nói thêm.

Miệt mài giúp dân

Theo quy định dưới 14 tuổi sẽ đăng ký thay đổi, cải chính, bổ sung thông tin hộ tịch, xác định lại dân tộc tại UBND xã, trên 14 tuổi sẽ về các phòng tư pháp huyện. Mọi người sẽ tự mình viết các tờ khai đăng ký, nộp tại bộ phận một cửa. Nhưng tại các xã cán bộ Tư pháp làm giúp tất cả cho người dân. K’Văn Vĩnh – cán bộ Tư pháp xã Đông Giang chia sẻ, phần lớn bà con ở đây không biết cách viết và không biết chữ nên chúng tôi phải làm thay, chứ chờ bà con viết rất lâu, tốn giấy vì viết sai hoặc đi nhờ người viết giúp. Ngoài người dưới 14 tuổi, thì những người trên 14 tuổi chúng tôi cũng viết giúp, để bà con cầm về dưới huyện làm cho tiện. Vì Phòng Tư pháp huyện cũng “neo người”.

Sau những chia sẻ của Vĩnh, tôi nhớ đến tâm sự của K’ Sren: “Mình chỉ học hết lớp 2 do điều kiện gia đình khó khăn. Ngày ngày ở trên nương rẫy, trong rừng rú cầm xà gạc (công cụ đi rừng - PV), nên có cầm viết đâu mà nhớ chữ. Không biết chữ cũng khổ, nhất là những khi bệnh tật ốm đau về bệnh viện thành phố điều trị hoặc làm bất cứ việc gì liên quan đến giấy tờ đều phải nhờ người viết”. Số người không biết chữ như K’ Sren chủ yếu là người lớn, ông K’ Văn Vĩnh ước tính, ở Đông Giang khoảng 30% người đồng bào thiểu số không biết chữ. Chính điều ấy, bộ phận một cửa, bộ phận tư pháp ở các xã ai cũng miệt mài với công việc để sớm hoàn thành nhiệm vụ. Từ những nỗ lực ấy đã tạo thuận lợi cho Phòng Tư pháp huyện làm tốt công tác cải chính thông tin hộ tịch.

Ông Nguyễn Phi Hổ - Trưởng phòng Tư pháp huyện Hàm Thuận Bắc cho biết: Trên địa bàn huyện, hiện có nhiều thành phần dân tộc, phần lớn đúng trong danh mục 54 thành phần dân tộc, chỉ có 2 dân tộc không đúng đó là Cơ Ho và Rai. Phòng đang chỉ đạo cho các xã thông báo cho bà con đi cải chính thành phần dân tộc, đồng thời chỉnh sửa lại những thông tin khác có liên quan, để thuận tiện làm thẻ CCCD. Các xã đang nỗ lực triển khai và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho bà con đi cải chính. Ông Đặng Văn Đào – Trưởng phòng nghiệp vụ 2, Sở Tư pháp chia sẻ: Công tác hộ tịch hiện nay rất vất vả. Cán bộ hộ tịch ở các xã, phường phải làm việc dường như không có ngày nghỉ để giúp dân cải chính các thông tin cá nhân để làm thẻ CCCD.

Theo thống kê, toàn tỉnh có 34 thành phần dân tộc, trong đó có dân tộc Cơ Ho, tính đến giữa năm có 3.307hộ/13.832 khẩu.

Ninh Chinh