Vun đắp tình quê chung

Thiên tai đi qua, tình người ở lại

Sau cơn bão số 12 và hoàn lưu bão, nhịp sống yên bình đã trở lại với người dân các xã hình thành từ dải đất Tân Kỳ xưa của tỉnh Nghệ An. Dẫu vậy, trong từng nếp nhà, mọi người vẫn kể nhau nghe câu chuyện về tấm lòng thơm thảo của các tổ chức, cá nhân hảo tâm. Đặc biệt, cán bộ, người dân các xã: Vĩnh Linh, Vĩnh Thủy, Bến Quan, Vĩnh Hoàng và Cửa Tùng (tỉnh Quảng Trị) đã không quản ngại xa xôi, kịp thời đến để hỗ trợ mảnh đất nơi từng cưu mang mình trong những năm tháng chiến tranh.

Trong đợt bão lụt vừa qua, xã Nghĩa Hành, thiệt hại hơn 500 tỉ đồng. Con nước dữ khiến 17/21 thôn bị ngập lụt và cô lập. Lãnh đạo địa phương lo lắng vì không biết bao giờ cuộc sống mới trở lại như xưa. Mang nỗi lo ấy nên khi các tổ chức, cá nhân hảo tâm, trong đó có cán bộ, người dân các xã: Vĩnh Linh, Vĩnh Thủy, Vĩnh Hoàng và Cửa Tùng đến tiếp sức, ai nấy đều vui mừng.

Bà Nguyễn Thị Thanh Hương, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Nghĩa Hành, thông tin: “Khi bùn non vẫn còn vùi lấp những con đường, cán bộ các xã ở huyện Vĩnh Linh (cũ) đã đến với Nghĩa Hành. Không chỉ thăm hỏi, động viên, đoàn còn hỗ trợ xã chúng tôi gần 370 triệu đồng”.

Các nhân chứng lịch sử chia sẻ về ký ức quê chung trong những ngày gian khó - Ảnh: Q.H

Tại xã Tân An, cán bộ, người dân địa phương cũng nhận được sự tiếp sức đầy nghĩa tình từ bà con các xã nói trên. Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Tân An Nguyễn Văn Thắng cho biết, trong đợt bão lụt vừa qua, có 1.163 ngôi nhà của người dân trong xã bị ngập sâu. Nhiều gia đình rơi vào cảnh trắng tay. Sự hỗ trợ từ quê chung đã giúp người dân Tân An vượt khó.

“Rằng qua cơn lận đận mới thấu tận lòng nhau… Chúng tôi đã thấu tận tấm lòng của người Vĩnh Linh”, ông Thắng dùng chính lời hát của nhạc sĩ Trần Hoàn để chia sẻ.

Sau sắp xếp đơn vị hành chính, Tân Kỳ có nhiều đổi thay. Mảnh đất từng chở che đồng bào Vĩnh Linh năm xưa nay gồm 7 xã là: Tân Kỳ, Tân Phú, Tân An, Nghĩa Đồng, Giai Xuân, Nghĩa Hành và Tiên Đồng. Trước thời điểm quan trọng này, lãnh đạo và người dân Tân Kỳ, Vĩnh Linh đã có cuộc gặp gỡ, hứa sẽ giữ mãi truyền thống tốt đẹp, tiếp tục vun đắp tình quê chung. Việc làm ý nghĩa của cán bộ, người dân 5 xã của huyện Vĩnh Linh (cũ) là một trong những minh chứng sinh động cho lời hứa ấy.

Đất lạ hóa quê hương

Ngược dòng lịch sử, vào những năm 1965-1966, đế quốc Mỹ mở rộng chiến tranh phá hoại miền Bắc, tăng cường khủng bố, tàn phá miền Nam. Bấy giờ, khu vực Vĩnh Linh và Quảng Bình (cũ) bị địch đánh phá ác liệt, trở thành “tọa độ lửa”. Xóm làng bị cày nát. Người dân phải hứng chịu hàng nghìn tấn bom đạn.

Biết rằng chiến tranh còn kéo dài, Trung ương Đảng đề ra Kế hoạch K8 (triển khai từ tháng 8/1966) và K10 (triển khai tháng 10/1967) nhằm đưa người dân ra khỏi vùng chiến sự ác liệt. Thực hiện kế hoạch, hàng vạn người dân Vĩnh Linh đã lên đường ra các tỉnh phía Bắc. Đây được ví là một cuộc sơ tán chưa từng có trong lịch sử. Cho đến hôm nay, ký ức về chuyến đi vẫn còn hằn sâu.

Tuổi trẻ Tân Kỳ, Vĩnh Linh có nhiều hoạt động giao lưu, học tập kinh nghiệm, thắt chặt tình quê - Ảnh: Q.H

Cùng với nhiều địa phương miền Bắc, mảnh đất Tân Kỳ đã cưu mang, che chở đồng bào từ Vĩnh Linh, Quảng Trị ra sơ tán theo kế hoạch K10. Dẫu cuộc sống còn nhiều khó khăn nhưng người dân nơi đây vẫn sẵn sàng nhường nhà cửa, cơm áo cho bà con đi sơ tán.

Họ cùng nhau sinh sống, lao động, sản xuất để rồi “tình yêu làm đất lạ hóa quê hương”. Sau này, khi trở về quê cũ, người dân Vĩnh Linh vẫn nhớ tới mảnh đất Tân Kỳ. Về phần mình, bà con Tân Kỳ luôn dành những tình cảm tốt đẹp nhất cho những người mình xem như người thân ruột thịt.

Gần 6 thập kỷ trôi qua, nghĩa tình ấy vẫn luôn được các thế hệ cán bộ, người dân Tân Kỳ-Vĩnh Linh không ngừng vun đắp và đã trở thành mối quan hệ đặc biệt với tên gọi “quê chung”.

Chỉ có thể là… quê chung

Đến giờ, ông Trần Minh Thiết, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Vĩnh Linh không thể nhớ hết số lần mình từng ra thăm Tân Kỳ. Tuy nhiên, ký ức lần đầu tiên giao lưu trong vòng tay cán bộ, người dân Tân Kỳ khi còn là Bí thư Đoàn Thanh niên xã vẫn in sâu trong ông.

Theo ông Thiết, tình cảm dành cho quê chung của mình được đắp bồi từ những câu chuyện mẹ kể. Cách đây gần 60 năm, mẹ và 2 chị gái của ông được sơ tán ra Tân Kỳ. Bây giờ, dù đã 87 tuổi, di chuyển khó khăn, mẹ ông Thiết vẫn mong có ngày lại ra thăm. “Khi nghe tin bà con Tân Kỳ bị thiệt hại nặng bởi thiên tai, tôi rất lo lắng. Chúng tôi muốn lên đường thật sớm để tiếp ứng cho bà con”, ông Thiết chia sẻ.

Mang tinh thần ấy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Vĩnh Linh Trần Minh Thiết rất vui khi được cùng đoàn lãnh đạo xã ra hỗ trợ các xã: Tân Kỳ, Nghĩa Hành, Tân An. Ngoài 30 triệu đồng hỗ trợ đợt 1, đoàn đã trao 339 triệu đồng để giúp chính quyền và người dân 3 xã khắc phục hậu quả thiên tai.

Ông Thiết kể: “Khi ra đến nơi, thấy miền quê trù phú trở nên hoang tàn, đổ nát, chúng tôi rất xót xa. Điều đáng quý là dù mới trải qua thiên tai, lòng còn trăm mối tơ vò nhưng cán bộ, người dân các xã vẫn đón chúng tôi với tình cảm nồng đượm”.

Tại xã Vĩnh Hoàng, những ngày này, cán bộ, người dân địa phương vẫn liên lạc thăm hỏi bà con ở Tân Kỳ. Trở về từ chuyến đi nghĩa tình, trao tặng 200 triệu đồng cho chính quyền, người dân các xã: Tân Kỳ, Tân Phú, Nghĩa Đồng, Tân An, Tiên Đồng, Giai Xuân và Nghĩa Hành, bà Nguyễn Thị Hương, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Vĩnh Hoàng vẫn còn xúc động.

Bà Hương cho biết, cách đây tầm 15 năm, khi Vĩnh Linh chịu thiệt hại nặng bởi thiên tai, cán bộ, người dân Tân Kỳ cũng kịp thời vào hỗ trợ. Tuy nhiên, với cán bộ xã Vĩnh Hoàng, chuyến đi này không nặng tính… trả ơn mà xuất phát từ sự thôi thúc của con tim.

“Tân Kỳ-Vĩnh Linh lâu nay luôn thế, không có chuyện quê anh, quê tôi, chỉ một khái niệm duy nhất là “quê chung”. Quê hương gặp khó, mình không thể không hướng về”, bà Hương khẳng định.

Được biết, sau khi biết thông tin người dân Tân Kỳ chịu thiệt hại nặng do thiên tai, 5 xã: Vĩnh Linh, Vĩnh Thủy, Bến Quan, Cửa Tùng, Vĩnh Hoàng đã gửi “nóng” 150 triệu đồng cho các xã kết nghĩa. Tiếp đó, lãnh đạo các xã ra lời kêu gọi hỗ trợ người dân quê chung. Đúng như kỳ vọng, hàng trăm triệu đồng đã được quyên góp trong thời gian ngắn. Và chắc chắn, nghĩa tình còn nhiều hơn thế!

Quang Hiệp