Việt Nam nỗ lực không ngừng kiểm soát và ngăn chặn tác hại thuốc lá
Gần hai thập kỷ thực hiện Công ước Khung của Tổ chức Y tế Thế giới về kiểm soát thuốc lá (FCTC), Việt Nam đã đạt được những kết quả ấn tượng, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng, giảm gánh nặng bệnh tật, và xây dựng môi trường sống trong lành hơn cho người dân.
Công ước Khung về Kiểm soát thuốc lá là văn kiện y tế công cộng đầu tiên mang tính ràng buộc pháp lý quốc tế. Mục tiêu của Công ước là bảo vệ các thế hệ hiện nay và tương lai khỏi các hậu quả tàn phá về sức khỏe, xã hội, môi trường và kinh tế của việc tiêu thụ thuốc lá và phơi nhiễm với khói thuốc. Hiện có 182 quốc gia trên thế giới tham gia Công ước này.
Mô hình học đường không khói thuốc ngày càng nhân rộng và trở thành mục tiêu được đặc biệt quan tâm tại các cơ sở giáo dục. Ảnh: T.L
Về nội dung của Công ước, tại Điều 5.3 đã nêu rõ: Trong khi xây dựng và triển khai các chính sách y tế công cộng liên quan kiểm soát thuốc lá, các bên tham gia Công ước khi thực hiện bất kỳ tương tác cần thiết nào với ngành công nghiệp thuốc lá cần thực hiện theo cách mà không tạo ra ý niệm về quan hệ đối tác hay hợp tác có tiềm năng bắt nguồn từ hay dựa trên tương tác đó.
Các quốc gia tham gia Công ước không được chấp thuận, ủng hộ hay xác nhận tư cách đối tác hay những thỏa thuận không ràng buộc hay không ràng buộc thi hành, cũng như bất kỳ dàn xếp tự nguyện nào với ngành thuốc lá hay bất kỳ tổ chức cá nhân nào làm việc vì quyền lợi của ngành công nghiệp thuốc lá.
Theo Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) Đinh Thị Thu Thủy, Việt Nam đã tham gia Công ước Khung về kiểm soát thuốc lá (FCTC) đã 20 năm.
Việt Nam là một trong số các quốc gia thể hiện sự cam kết mạnh mẽ trong công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá thông qua việc ký kết tham gia FCTC của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vào ngày 11/11/ 2004 và thông qua Luật Phòng, chống tác hại vào ngày 18/6/2012.
Sau khi Luật Phòng chống tác hại thuốc lá có hiệu lực, các nhóm giải pháp về phòng chống tác hại thuốc lá được triển khai đồng bộ trên toàn quốc như truyền thông, giáo dục về hòng chống tác hại thuốc lá; thực hiện môi trường không khói thuốc lá; chính sách về thuế thuốc lá; cảnh báo sức khỏe; cấm quảng cáo, khuyến mại, tài trợ các sản phẩm thuốc lá, cai nghiện thuốc lá …
Theo kết quả Điều tra toàn cầu về sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành tại Việt Nam (GATS):Tỷ lệ nam giới hút thuốc lá giảm rõ rệt: từ 47,4% (năm 2010) xuống còn 42,3% (năm 2020).Tỷ lệ hút thuốc thụ động cũng giảm mạnh trong môi trường làm việc và gia đình.Gần 90% người trưởng thành nhận thức được tác hại nghiêm trọng của thuốc lá đối với sức khỏe. Có được kết quả này là quá trình truyền thông sâu rộng, kết hợp với các biện pháp luật pháp mạnh mẽ và nỗ lực không ngừng từ các cấp, các ngành.
Để việc thực thi các khuyến cáo Điều 5.3 hiệu quả hơn nữa, Thạc sĩ Lê Thị Thu (Tổ chức Chiến dịch vì trẻ em không thuốc lá) cho rằng, để thực thi các khuyến cáo Điều 5.3 hiệu quả hơn nữa, Chính phủ, các bộ, ngành liên quan cần bảo vệ chính sách y tế công cộng về kiểm soát thuốc lá khỏi ảnh hưởng tiêu cực do tác động từ lợi ích thương mại và lợi ích riêng của ngành công nghiệp thuốc lá; nâng cao nhận thức về bản chất có hại của sản phẩm thuốc lá và sự can thiệp của ngành công nghiệp thuốc lá, nhất là không chấp nhận quan hệ đối tác và thỏa thuận tự nguyện công nghiệp thuốc lá; ban hành các quy định ngăn ngừa các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các sản phẩm mới trong cộng đồng.
