Việt Nam chú trọng phát triển các ngành công nghiệp văn hóa

Chủ trì buổi làm việc mới đây giữa lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch với UBND TP Hồ Chí Minh và các đơn vị liên quan nhằm rà soát công tác chuẩn bị cho Liên hoan Phim Việt Nam lần thứ XXIV, ông Tạ Quang Đông - Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch yêu cầu các đơn vị trực thuộc Bộ và TP Hồ Chí Minh thẳng thắn chia sẻ và phối hợp chặt chẽ, giải quyết dứt điểm các vướng mắc còn lại để đảm bảo một kỳ liên hoan phim diễn ra chuyên nghiệp, hiệu quả, tạo dấu ấn sâu sắc trong lòng công chúng và bạn bè quốc tế.

Đạo diễn Bùi Thạc Chuyên cùng ê-kíp sản xuất bộ phim “Tro tàn rực rỡ” nhận giải Bông sen Vàng tại Liên hoan Phim Việt Nam lần thứ XXIII. Ảnh: Nguyễn Dũng – TTXVN

Thứ trưởng Tạ Quang Đông nhấn mạnh, Liên hoan Phim Việt Nam lần thứ XXIV là sự kiện văn hóa, nghệ thuật mang tầm quốc gia, không chỉ tôn vinh các tác phẩm điện ảnh xuất sắc, mang tính sáng tạo mà còn góp phần phát triển thị trường điện ảnh, tiến tới xây dựng thành công nền công nghiệp điện ảnh Việt Nam hiện đại, giàu bản sắc văn hóa dân tộc.

Liên hoan có ý nghĩa vô cùng đặc biệt, được tổ chức nhân dịp kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025); Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công (19/8/1945 - 19/8/2025) và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025); hướng tới Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng và trong bối cảnh TP Hồ Chí Minh từng bước khẳng định vị thế là Thành phố sáng tạo UNESCO trong lĩnh vực điện ảnh. Vì thế, kỳ vọng đây sẽ là kỳ liên hoan phim lớn nhất, quy mô nhất từ trước đến nay ở nước ta.

Có một điều đặc biệt là chỉ cách đây vài ngày, chính xác là ngày 31/10, TP Hồ Chí Minh đã trở thành thành phố đầu tiên của khu vực Đông Nam Á được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận là Thành phố Sáng tạo trong lĩnh vực điện ảnh, cùng các thành phố như Quezon (Philippines), Giza (Ai Cập) và São Paulo (Brazil).

Ở lần này, UNESCO công bố có tổng cộng 58 thành phố trên toàn thế giới gia nhập mạng lưới các Thành phố Sáng tạo (UCCN) nhân Ngày các thành phố Thế giới 2025 (World Cities Day 2025). Và, như thế, kể từ khi ra mắt vào năm 2004, đến nay UCCN đã có 408 thành viên đến từ hơn 100 quốc gia và vùng lãnh thổ, thuộc 8 lĩnh vực sáng tạo, gồm: Điện ảnh, Thiết kế, Ẩm thực, Văn học, Âm nhạc, Nghệ thuật truyền thông, Thủ công và Nghệ thuật dân gian, Kiến trúc. Ở Việt Nam, ngoài TP Hồ Chí Minh, trước đó còn có 3 thành phố khác đã là thành viên của UCCN, gồm: Hà Nội (Thiết kế), Hội An (Thủ công và Nghệ thuật dân gian) và Đà Lạt (Âm nhạc).

Theo Tổng giám đốc UNESCO - bà Audrey Azoulay thì thành phố thành viên của UCCN là thành phố có cam kết thúc đẩy sáng tạo như một động lực cho phát triển bền vững, đồng thời thể hiện năng lực xây dựng cộng đồng năng động và giàu bản sắc văn hóa. UCCN là một nền tảng kết nối toàn cầu, thúc đẩy mô hình phát triển đô thị lấy con người làm trung tâm, đồng thời khuyến khích hợp tác văn hóa, trao đổi sáng tạo và phát triển bền vững giữa các thành phố.

Ở góc độ quản lý văn hóa, bà Nguyễn Thị Thanh Thúy - Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TP Hồ Chí Minh nhận định, việc gia nhập UCCN giúp TP Hồ Chí Minh đẩy mạnh phát triển ngành công nghiệp điện ảnh, mở rộng hợp tác quốc tế, thu hút đầu tư và đào tạo nhân lực chất lượng cao.

Theo thống kê, tính đến năm 2024, TP Hồ Chí Minh đã có 935 doanh nghiệp điện ảnh, hơn 100 nhà sản xuất phim hoạt động thường xuyên với 9.294 lao động, đóng góp khoảng 500 triệu USD doanh thu, chiếm 40% thị phần điện ảnh Việt Nam. TP Hồ Chí Minh đang có 10 hệ thống rạp, 52 cụm rạp, 295 phòng chiếu, cùng 184 không gian sáng tạo, 22 trung tâm văn hóa quận, huyện (cũ), 18 nhà văn hóa lao động và các trung tâm khởi nghiệp như SIHUB và SHTP hỗ trợ đổi mới sáng tạo trong ngành công nghiệp văn hóa.

Nhìn vào những con số này để thấy: Lâu nay, hễ nhắc đến TP Hồ Chí Minh thì nhiều người vẫn quen nghĩ đến "đầu tàu kinh tế" của cả nước. Điều đó là đúng, vì TP Hồ Chí Minh luôn đóng góp hơn 1/4 tổng thu ngân sách cả nước. Nhưng, nay thì rõ hơn là ngoài kinh tế, văn hóa cũng là lĩnh vực mà TP Hồ Chí Minh rất quan tâm và điều đó thể hiện rất rõ bằng những con số cụ thể.

Năm 2024, TP Hồ Chí Minh đã ban hành đề án "Chiến lược phát triển ngành công nghiệp văn hóa TP Hồ Chí Minh đến năm 2030" trên 8 lĩnh vực: điện ảnh, nghệ thuật biểu diễn, mỹ thuật, nhiếp ảnh, triển lãm, quảng cáo, du lịch văn hóa, thời trang. TP Hồ Chí Minh kỳ vọng các ngành công nghiệp văn hóa sẽ đóng góp 7,2% GRDP vào năm 2030 để tạo thêm nhiều việc làm mới, tạo sinh kế cho cư dân đô thị.

Lương Duy Cường