Viện kiểm sát cấp huyện hoạt động tố tụng như thế nào khi không còn công an cấp huyện?

Thẩm quyền điều tra, khởi tố thuộc Cơ quan điều tra công an cấp tỉnh

Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao; Chánh án Tòa án nhân dân tối cao và Bộ trưởng Bộ Công an, đã ban hành thông tư liên tịch số số 02/2025/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC ngày 27/2/2025 (viết tắt Thông tư số 02), quy định về phối hợp giữa các cơ quan có thẩm quyền trong hoạt động tố tụng hình sự, quản lý, thi hành tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự khi không tổ chức công an cấp huyện. Thông tư có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/3/2025.

Nội dung Thông tư quy định rõ thẩm quyền tiếp nhận, giải quyết nguồn tin về tội phạm, khởi tố, điều tra vụ án hình sự của Cơ quan cảnh sát điều tra công an cấp tỉnh.

Cụ thể, Cơ quan cảnh sát điều tra công an cấp tỉnh tiến hành tiếp nhận, giải quyết nguồn tin về tội phạm, khởi tố, điều tra vụ án hình sự về các tội phạm theo quy định khi các tội phạm đó thuộc thẩm quyền xét xử của Tòa án nhân dân cấp huyện. Trừ các tội phạm thuộc thẩm quyền điều tra của Cơ quan điều tra Viện kiểm sát nhân dân Tối cao và Cơ quan an ninh điều tra của Công an nhân dân.

Tiến hành tiếp nhận, giải quyết nguồn tin về tội phạm, khởi tố, điều tra vụ án hình sự về các tội phạm theo quy định xảy ra trên địa bàn nhiều huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương, phạm tội có tổ chức hoặc có yếu tố nước ngoài.

Tiến hành tiếp nhận, giải quyết nguồn tin về tội phạm, khởi tố, điều tra vụ án hình sự về các tội phạm theo quy định khi các tội phạm đó thuộc thẩm quyền xét xử của tòa án nhân dân cấp tỉnh.

Thông tư 02 cũng quy định Cơ quan cảnh sát điều tra công an cấp tỉnh chủ trì, phối hợp với Viện kiểm sát nhân dân cấp huyện hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện hoạt động kiểm tra, xác minh sơ bộ tố giác, tin báo về tội phạm của công an cấp xã, đồn công an.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân thực hành quyền công tố tại một phiên tòa.

Thẩm quyền của Viện kiểm sát nhân dân

Đối với Viện kiểm sát nhân dân, tại Điều 6 Thông tư số 02 quy định thẩm quyền thực hành quyền công tố, kiểm sát việc tiếp nhận, giải quyết nguồn tin về tội phạm, khởi tố, điều tra vụ án hình sự... của Viện kiểm sát nhân dân đối với Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an thực hiện theo quy định của pháp luật hiện hành.

Riêng đối với Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an cấp tỉnh, Viện kiểm sát nhân dân cấp huyện có thẩm quyền thực hành quyền công tố, kiểm sát việc tiếp nhận, giải quyết nguồn tin về tội phạm, khởi tố, điều tra vụ án hình sự…

Nếu quá trình thực hành mà phát hiện vụ việc, vụ án thuộc thẩm quyền của Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh thì Viện kiểm sát nhân dân cấp huyện báo cáo để chuyển vụ việc lên Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh; đồng thời thông báo cho Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an cấp tỉnh được biết.

Bên cạnh đó, Viện kiểm sát nhân dân cấp huyện cũng có thẩm quyền thực hành quyền công tố, kiểm sát việc tiếp nhận, kiểm tra, xác minh sơ bộ tố giác, tin báo về tội phạm, người phạm tội ra tự thú, đầu thú của Công an cấp xã, Đồn công an và hoạt động thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của điều tra viên, cán bộ điều tra thuộc Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an cấp tỉnh bố trí ở Công an cấp xã, Đồn công an.

Theo Thông tư 02, Viện kiểm sát nhân dân đang thực hành quyền công tố và kiểm sát việc tiếp nhận, giải quyết nguồn tin về tội phạm thì có thẩm quyền giải quyết nguồn tin trong trường hợp phát hiện Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an cấp tỉnh có vi phạm pháp luật nghiêm trọng hoặc có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm mà Viện kiểm sát nhân dân đã yêu cầu nhưng không được khắc phục.

Viện kiểm sát nhân dân đang thực hành quyền công tố và kiểm sát việc khởi tố, điều tra đối với vụ án thì có thẩm quyền trực tiếp tiến hành một số hoạt động điều tra để kiểm tra, bổ sung tài liệu, chứng cứ khi xét phê chuẩn lệnh, quyết định của Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an cấp tỉnh.

Hoàng An