VIB duy trì lợi nhuận nhờ cắt giảm dự phòng

Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam (VIB) vừa công bố kết quả kinh doanh quý II/2025, với lợi nhuận trước thuế đạt gần 2.600 tỷ đồng, tăng 23,4% so với cùng kỳ năm trước. Lũy kế sáu tháng đầu năm, lợi nhuận trước thuế đạt trên 5.000 tỷ đồng, tăng 8,9% và hoàn thành gần 46% kế hoạch năm.

Trong quý II/2025, thu nhập lãi thuần tiếp tục giảm quý thứ hai liên tiếp, giảm 8% so với cùng kỳ và chỉ đạt 3.968 tỷ đồng. Mặc dù tổng thu nhập hoạt động (TOI) ghi nhận mức tăng nhẹ 1,5%, đạt 5.117 tỷ đồng nhưng chi phí hoạt động lại tăng 4,4%, lên 1.886 tỷ đồng, khiến lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh gần như đi ngang.

Trong khi đó, các mảng thu nhập ngoài lãi đã có sự cải thiện rõ rệt. Lãi thuần từ kinh doanh ngoại hối và đầu tư chứng khoán lần lượt đạt 108 tỷ và 121 tỷ đồng, tăng gấp 4 lần so với cùng kỳ. Lãi thuần từ dịch vụ tăng 8,3%, lên 401 tỷ đồng, trong khi thu từ hoạt động kinh doanh khác ghi nhận mức tăng mạnh 71%, đạt 517 tỷ đồng.

Một yếu tố quan trọng giúp VIB duy trì đà tăng trưởng lợi nhuận là việc giảm mạnh chi phí dự phòng rủi ro tín dụng, giảm 44% trong quý II xuống còn 636 tỷ đồng. Ngoài ra, ngân hàng còn ghi nhận khoản thu hồi nợ đã xử lý rủi ro lên tới 800 tỷ đồng trong nửa đầu năm, đóng góp đáng kể vào kết quả tài chính.

Tính đến cuối tháng 6, tổng dư nợ cho vay khách hàng của VIB đạt hơn 356.000 tỷ đồng, tăng gần 10% so với đầu năm. Đặc biệt, trong số hơn 32.000 tỷ đồng tăng thêm, phần lớn đến từ cho vay mua ô tô, xe máy (tăng 13.000 tỷ đồng) và cho vay các tổ chức trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, bảo hiểm (tăng 11.000 tỷ đồng).

Mảng cho vay bán lẻ, trọng tâm trong định hướng phát triển của VIB, ghi nhận mức tăng trưởng dư nợ khoảng 10.000 tỷ đồng so với đầu năm. Tuy nhiên, tỷ trọng cho vay bán lẻ trong tổng dư nợ tiếp tục suy giảm, chỉ còn hơn 74% vào cuối tháng 6/2025, so với mức đỉnh gần 90% vào năm 2022. Điều này phản ánh chiến lược chuyển hướng của VIB, nhằm tạo ra một cấu trúc tín dụng cân bằng hơn giữa khách hàng cá nhân, hộ kinh doanh và nhóm tổ chức.

Cùng với xu hướng này, biên lãi ròng (NIM) của ngân hàng vẫn duy trì ở mức thấp trong những năm gần đây, do áp lực chi phí vốn và sự cạnh tranh lãi suất gay gắt trong ngành ngân hàng.

Chất lượng tài sản của VIB cũng chịu áp lực khi tỷ lệ nợ xấu tăng 11,3% so với đầu năm, lên 12.700 tỷ đồng. Tỷ lệ nợ xấu cũng tăng nhẹ lên mức 3,57%, trong đó nợ nhóm 4 tăng mạnh từ 2.670 tỷ đồng lên 3.500 tỷ đồng, cho thấy rủi ro tín dụng đang dồn về nhóm khách hàng có khả năng chuyển thành nợ mất vốn.

Nỗ lực cắt giảm chi phí

Trong nỗ lực giảm thiểu các chi phí, VIB đã thực hiện cắt giảm hơn 1.200 nhân sự, đưa tổng số lao động xuống còn hơn 10.000 người. Dù số lượng nhân sự giảm, chi phí bình quân cho mỗi nhân viên lại tăng lên gần 37,5 triệu đồng/tháng, cao hơn khoảng 10% so với cùng kỳ.

Công ty chứng khoán MB (MBS) kỳ vọng biên lãi ròng của VIB có thể cải thiện nhẹ nhờ đóng góp lớn hơn từ ngân hàng bán lẻ, mặc dù xu hướng thu hẹp của mảng này vẫn tiếp diễn trong các quý vừa qua.

MBS cũng dự đoán lãi suất huy động sẽ tăng nhẹ trong ít nhất 6 tháng tới, do tăng trưởng tiền gửi chậm hơn so với tăng trưởng tín dụng, buộc các ngân hàng phải tăng cường huy động tiền gửi để đảm bảo thanh khoản.

Mặc dù CASA (tiền gửi không kỳ hạn) của VIB không phải là lợi thế lớn, nhưng một số chương trình dự kiến sẽ thu hút CASA khả quan từ khách hàng trong các quý tới, như chương trình Tài khoản Siêu Lợi Suất.

Cụ thể, khách hàng có số dư tài khoản thanh toán vượt quá một mức nhất định (ví dụ: 10 triệu đồng hoặc 100 triệu đồng) có thể đăng ký Tài khoản Siêu Lợi Suất, áp dụng cho số tiền vượt quá mức định sẵn, với lãi suất từ 2,5-4,3%/năm, cao hơn nhiều so với lãi suất tài khoản thanh toán thông thường dưới 1%/năm.

Bên cạnh đó, VIB có thể giảm chi phí vốn bằng cách đa dạng hóa 10-15% tổng nguồn vốn cho các khoản vay nước ngoài với lãi suất thấp, giúp bù đắp cho áp lực chi phí vốn gia tăng và cải thiện NIM trong các quý tới.

Ngoài ra, MBS dự báo rằng động lực chính của thu nhập phí thuần hoặc thu nhập thuần từ dịch vụ sẽ vẫn đến từ sự phục hồi mạnh mẽ của phí thanh nhờ đà tăng của hoạt động ngân hàng doanh nghiệp được duy trì và cho vay thẻ tăng tốc.

Hoạt động thu hồi nợ xấu vẫn đóng góp chính vào thu nhập ngoài lãi nhờ việc tăng cường trích lập dự phòng và thu hồi nợ xấu. Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng bancassurance vẫn tiếp diễn, và mảng này sẽ phải đối mặt với sự tăng trưởng chậm do các vấn đề về uy tín, mặc dù có tiềm năng tăng trưởng lớn trong dài hạn.

Dũng Phạm