Vận hành chính quyền xã mới: Đôi điều trăn trở
Sau hơn 2 tháng vận hành, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đã cơ bản đáp ứng nhu cầu phục vụ người dân và doanh nghiệp. Tuy nhiên, đây cũng là giai đoạn nhiều thử thách khi các xã, phường mới đối diện với khối lượng công việc lớn, nhân lực chưa đồng bộ... ảnh hưởng hiệu quả vận hành. Bước đi mới trong thay đổi phương thức vận hành chính quyền tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả vẫn còn đôi điều trăn trở.

Đảng ủy, UBND xã Pu Nhi triển khai công việc sau vận hành chính quyền địa phương 2 cấp
Bất cập trong bố trí nhân lực
Những ngày đầu tháng 9, tại trung tâm phục vụ hành chính công ở các xã, phường sau sáp nhập, có rất đông người dân đến thực hiện các thủ tục hành chính. Qua trao đổi với một số người dân và cán bộ tại các trung tâm cho thấy: Việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp mang lại nhiều thuận lợi trong việc tinh gọn bộ máy và tăng hiệu quả trong điều hành. Tuy nhiên, một trong những khó khăn lớn nhất hiện nay ở các địa phương là vấn đề sắp xếp, bố trí nhân lực sao cho hợp lý.
Tại phòng Văn hóa - Xã hội xã Búng Lao, chị Lường Thị Diện, cán bộ phụ trách kiêm nhiệm 2 lĩnh vực mới về Nội vụ và Giáo dục. Chị Diện tốt nghiệp ngành Công tác xã hội và đã có 15 năm công tác tại phòng Lao động - Thương binh và Xã hội huyện Mường Ảng trước đây. Sau sáp nhập, vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, chị Diện được bố trí về phòng Văn hóa - Xã hội xã Búng Lao.
“Trái ngành nghề đào tạo và đảm nhiệm thêm nhiều nội dung công việc mới khiến bản thân tôi gặp không ít khó khăn trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. Bởi khi vừa mới sáp nhập, chuyển vị trí công tác còn nhiều công việc phải thực hiện. Trong quá trình đó có nhiều việc mới còn lúng túng, tôi vừa phải nghiên cứu, vừa học hỏi, vừa thực hiện luôn nhiệm vụ công việc được giao” - chị Diện chia sẻ.
Bởi thiếu nhân lực chuyên ngành mà anh Lò Văn Hỏa, chuyên viên phòng Kinh tế xã Búng Lao cũng đang phải kiêm nhiệm các lĩnh vực về Công Thương và Quản lý đất đai. Vốn là cán bộ Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Mường Ảng (trước đây), sau sáp nhập anh Hỏa được điều chuyển công tác về phòng Kinh tế xã Búng Lao phụ trách 2 lĩnh vực hoàn toàn mới nên gặp không ít khó khăn trong quá trình thực hiện nhiệm vụ chuyên môn.
Anh Hỏa tâm sự: “Công việc mới lại chưa được tập huấn và bồi dưỡng nên bản thân anh phải học hỏi từ anh em đồng nghiệp các xã để hoàn thiện nhiệm vụ được giao. Bản thân anh cũng mong muốn đề xuất mở lớp tập huấn bồi dưỡng kiến thức chuyên môn trong việc nhập dữ liệu và in ấn giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân”.
Hiện nay, xã Búng Lao đang thiếu nhân lực ở một số bộ phận như: Kế toán, Giáo dục. Ở các bộ phận này đều đang phải thực hiện kiêm nhiệm một số công việc khác để “lấp chỗ trống” về bài toán nhân lực. Trong khi thiếu cán bộ ở 2 vị trí việc làm này thì tình trạng dôi dư nhân lực ở các lĩnh vực, phòng ban khác ở Búng Lao vẫn xảy ra khiến những bất cập trong bài toán nhân lực càng thêm nhức nhối.
Tại xã Mường Lạn sau sáp nhập vận hành bộ máy chính quyền mới cũng chung tình trạng như Búng Lao. Cụ thể: Hiện xã đang thiếu các cán bộ chuyên môn được đào tạo ở các lĩnh vực: Nội vụ; y tế; khoa học công nghệ và công thương. Trong khi đó lực lượng cán bộ dôi dư do sáp nhập còn khá nhiều.
Qua tìm hiểu thực tế cho thấy: Tình trạng thiếu nhân lực chuyên ngành ở bộ phận này nhưng lại dôi dư cán bộ sau sáp nhập ở các phòng, ban, lĩnh vực khác xảy ra ở nhiều địa phương trong tỉnh. Những bất cập này nếu không sớm được khắc phục sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả hoạt động của chính quyền cơ sở, cũng như chất lượng phục vụ người dân.
Vận hành chính quyền xã mới sao cho hiệu quả?
Để giải quyết tình trạng thiếu nhân lực chuyên ngành và dôi dư cán bộ ở một số phòng, ban, lĩnh vực, giải pháp trước mắt mà nhiều địa phương đang áp dụng để khắc phục là: Bố trí cán bộ dôi dư kiêm nhiệm nhiều chức danh, thậm chí không đúng chuyên ngành đào tạo. Đây là cách làm mà nhiều địa phương đánh giá là khả thi nhất trong khi chờ đợi giải pháp lựa chọn, sắp xếp, điều chuyển cán bộ từ các địa phương trong tỉnh. Tuy nhiên, cách làm này chưa phù hợp với chủ trương sắp xếp, bố trí việc làm đúng người, đúng việc, đảm bảo năng lực ngang tầm nhiệm vụ để vận hành chính quyền tinh gọn, hiệu quả.
“Để các cán bộ có kiến thức tối thiểu đáp ứng nhiệm vụ giải quyết công việc được giao trái chuyên môn, trước hết rất cần sự quan tâm từ cấp tỉnh và cơ quan chuyên môn trong việc mở các lớp bồi dưỡng, tập huấn chuyên ngành. Bên cạnh đó, cũng cần sớm có phương án điều chuyển, luân chuyển cán bộ thừa - thiếu ở các xã trong tỉnh đảm bảo sao đúng vị trí việc làm để giải quyết công việc hiệu quả hơn” - ông Kiều Xuân Hoàng, Phó Chủ tịch UBND xã Búng Lao thông tin.
Vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp là bước ngoặt lớn, mở rộng không gian phát triển nhưng cũng đặt ra không ít khó khăn đối với các xã, phường, nhất là các xã vùng cao, vùng khó khăn. Ngoài bất cập về bài toán nhân lực, nhiều xã trên địa bàn tỉnh Điện Biên đang phải đối diện với những khó khăn như: Cơ sở hạ tầng còn thiếu đồng bộ, trụ sở làm việc của nhiều xã chật hẹp; cán bộ đi làm xa nhà phải nghỉ lại trong những nơi chật chội, nhiều người phải làm việc ngoài giờ do khối lượng công việc rất lớn. Tại xã Nậm Nèn mới, nơi hợp nhất, sáp nhập giữa 2 xã Huổi Mí và Nậm Nèn (cũ) cơ sở hạ tầng làm việc của các phòng, Trung tâm còn chật chội, thiếu phòng làm việc.
“Từ ngày 1/7/2025, khi chính quyền xã mới đi vào hoạt động, xã đã tận dụng, sử dụng hiện trạng cơ sở sẵn có của xã Nậm Nèn để phục vụ nhân dân. Tuy nhiên số lượng cán bộ công chức cấp xã trước khi sáp nhập có từ 18 đến 20 người. Sau khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp con số này đã tăng lên 70 - 80 vị trí việc làm nên chúng tôi đã phải xây dựng nhà làm việc tạm tại điểm nhà văn hóa thôn bản” - ông Hoàng Điều, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Nậm Nèn nhấn mạnh.
Trước những bất cập hiện hữu, cấp ủy chính quyền các địa phương trên địa bàn tỉnh đã và đang phải cố “gồng gánh”, “xoay chuyển” sao cho hợp lý để khắc phục những khó khăn trước mắt, đảm bảo việc vận hành chính quyền được thông suốt, không bị gián đoạn, đáp ứng sự kỳ vọng của nhân dân.
Trong thời gian tới, để chính quyền các xã mới sau sáp nhập được tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, yếu tố then chốt là cần phải nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ cơ sở. Bởi đây là lực lượng gần dân, sát dân, phục vụ nhu cầu giải quyết công việc của nhân dân ngay từ cơ sở. Ngoài ra, các cấp, ngành cũng cần sớm quan tâm việc đầu tư hạ tầng, giải quyết hợp lý bài toán nhân lực, tạo điều kiện để cán bộ, công chức tại các xã, phường yên tâm công tác, phục vụ nhân dân ngày càng tốt hơn.